2018-11-20 Aktualności

Temat odleżyn jest rzadko poruszany w Polsce, choć dotyka tysięcy osób pozostających pod opieką domową i szpitalną. Tymczasem w wielu przypadkach odleżynom można zapobiec. Choć w Polsce wciąż nie ma powszechnego programu zapobiegania odleżynom, to w aptekach dostępne są refundowane wyroby medyczne, które mogą pomóc chorym.  Termin „odleżyna” pochodzi z łacińskiego decubitus, co dokładnie oznacza „pozycję leżącą”. Odleżyna, czy też inaczej owrzodzenie odleżynowe, jest miejscowym uszkodzeniem skóry i/lub tkanki podskórnej nad wystającym elementem kostnym powstałym na skutek ucisku lub ucisku połączonego ze ścieraniem. W wyniku ucisku zmienia się ukrwienie tkanek, co doprowadza do ich obumierania. Odleżyny tworzą się zwykle w miejscach, gdzie jest mało tkanki tłuszczowej i warstwa między skórą a kością jest cienka.

Szczególnie narażone na problem odleżyn są osoby, które: pozostają w łóżku z powodu choroby lub po urazie, mają porażenia dwu lub czterokończynowe; są po operacji, która trwała ponad 2 godziny; korzystają z wózka inwalidzkiego lub siedzą w jednej pozycji przez dłuższy czas (np. fotel u osoby ciężko chorej, osłabionej).

Po rozpoznaniu początkowej fazy rozwoju odleżyny należy wprowadzić metody zapobiegania, które skutecznie zatrzymają ich postęp. Przede wszystkim należy odciążyć miejsce tworzenia się odleżyny. Pacjentów zachęca się do regularnej zmiany pozycji (w miarę możliwości zdrowotnych) lub konieczne jest wykonywanie tego przez osoby opiekujące się nimi. Ważne jest także stosowanie specjalistycznych materacy przeciwodleżynowych, różnego rodzaju poduszek i wałków do stabilizacji pozycji, łóżka z możliwością rotacji, podnośników, mat poślizgowych ułatwiających pielęgnację. Istotna jest dokładna pielęgnacja skóry: delikatne oczyszczanie, nawilżanie oraz stosowanie odpowiednich kremów jako ochrony przed powstaniem stanu zapalnego, które powinny być dobrane do wieku pacjenta. Błędem jest stosowanie u osób starszych środków przeznaczonych dla niemowląt.

Istnieją badania naukowe sugerujące związek złego odżywienia pacjenta z ryzykiem rozwoju odleżyn. Dieta pacjenta narażonego na powstanie odleżyn lub już mającego odleżynę powinna być wysokoenergetyczna oraz bogata w białko. Nie może zabraknąć w niej składników odżywczych takich jak: arginina, cynk i witamina C. Po uzgodnieniu ze specjalistą można te składniki suplementować. Jeśli odleżyna się już pojawiła, opiekunowie powinni skonsultować się z lekarzem, który dobierze odpowiednie do stanu rany opatrunki specjalistyczne i przeszkoli w zakresie ich zmiany. W aptekach dostępne są opatrunki stosowane zarówno w zapobieganiu, jak i leczeniu odleżyn. Większość z nich jest refundowana.

 

II Forum Leczenia Ran 

W Polsce eksperci obserwują duże zainteresowanie tematem ze strony środowiska medycznego. W tym roku najważniejsze wydarzenie w Polsce dotyczące leczenia ran, II Forum Leczenia Ran w Zakopanem, którego tematem były m.in. odleżyny, zgromadziło aż 700 uczestników. Problem jest ważny zarówno z perspektywy lekarzy, pielęgniarek, jak i pacjentów. 

W odpowiedzi na istniejącą potrzebę, przy okazji Światowego Dnia Zapobiegania Odleżynom (15 listopada), zaplanowany został cykl konferencji poświęconych tej tematyce w 5 miastach: Warszawie, Łodzi, Gdańsku, Lublinie i Katowicach. Patronat honorowy sprawuje Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych oraz Okręgowe Izby Pielęgniarek i Położnych, a cykl powstał dzięki wsparciu firm: ConvaTec, Nutricia, Schulke i Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych.

W Internecie można znaleźć rzetelne informacje na temat odleżyn, np.: www.mojarana.pl prowadzona przez firmę ConvaTec, lidera edukacji w zakresie ran przewlekłych. Informacje można znaleźć również na stronach PTLR  (http://ptlr.org.pl/publikacje/ ), Fundacji Damy Radę oraz brytyjskich: npuap.org i epuap.org.

 

Eksperci apelują o program wsparcia

W Polsce rocznie leczy się ponad pół miliona chorych, u których wystąpiły rany przewlekłe. Od kilku lat w ramach NFZ  funkcjonuje Program Kompleksowego Leczenia Ran Przewlekłych realizowany w ramach AOS. Niestety, nadal korzysta z niego zbyt mało ośrodków w Polsce” – komentuje prof. Maria T. Szewczyk, kierownik Katedry i Zakładu Pielęgniarstwa Chirurgicznego i Leczenia Ran Przewlekłych, CM w Bydgoszczy, UMK w Toruniu, konsultant krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego i operacyjnego.

Choć coraz więcej lekarzy i pielęgniarek uzupełnia swoją wiedzę na temat zapobiegania i leczenia odleżyn, wciąż brakuje powszechnego programu wsparcia. Na naszym rynku dostępne są produkty medyczne do profilaktyki i leczenia odleżyn, z których mogliby korzystać pacjenci. Dziwne jest to, że nadal część szpitali i ośrodków opiekuńczych z nich nie korzysta.

Odleżyny są groźnym powikłaniem wielu chorób, a dziś można je skutecznie i bezpiecznie leczyć. Potrzebna jest do tego wiedza, którą staramy się szerzyć np. zalecenia profilaktyki i leczenia odleżyn opracowane przez PTLR  oraz nowoczesne produkty medyczne, które powinny zapewnić wszystkie szpitale – podsumowuje prof. Szewczyk.

Copyright © Medyk sp. z o.o