2018-10-10 Aktualności

Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego

Depresja wymaga nowoczesnego leczenia

Przewiduje się, że do 2030 r. depresja stanie się najczęściej diagnozowaną jednostką chorobową na świecie. W ostatnich latach zostały opublikowane informacje o rosnącej liczbie dni zwolnienia chorobowego i wcześniejszego przechodzenia na emeryturę osób cierpiących na tę chorobę. Ekonomiści zdrowia wskazują na ogromne koszty bezpośrednie i pośrednie związane z absencją w pracy. W latach ubiegłych w Europie 1 na 10 pracowników wymagał dodatkowych dni wolnych od pracy z powodu depresji, a na jeden jej epizod przypadało średnio 36 dni wolnych.

Niewątpliwie duża liczba zwolnień lekarskich to m.in. cena tzw. nowoczesnego środowiska pracy, czyli całodobowego dostępu do poczty elektronicznej i wszelkich danych, co skutkuje zwiększonym zapotrzebowaniem na szybkie przetwarzanie informacji i podejmowanie decyzji. Warto również przyjrzeć się ważnemu zjawisku – tzw. prezenteizmowi, generującemu koszty nieproduktywnej obecności w pracy, czyli mówiąc potocznie „jestem w pracy, ale tak jakby mnie nie było”. Trudności w koncentracji, podejmowaniu decyzji i niekończeniu rozpoczynanych działań to podstawowe symptomy towarzyszące depresji. Koszty jej leczenie  poniesione tylko przez pracodawców wyniosły 54 mld euro w UE, 37 mld euro w USA i aż 7,5 mld w Australii.

Depresja dotyka trzech kluczowych aspektów życia – nastroju, funkcji poznawczych i objawów fizycznych. Przez dziesiątki lat leczenie koncentrowało się wyłącznie na najbardziej oczywistym symptomie – poprawie nastroju. Założono, że większość innych objawów ustąpi, jeśli nastrój ulegnie poprawie.

Polscy specjaliści z zakresu psychiatrii wskazują, że nie jest to założenie w pełni prawdziwe. Pacjenci, u których wystąpił ostry epizod depresyjny, byli monitorowani przez 3 lata. Większość z nich zgłaszała objawy pogorszenia funkcji poznawczych: trudności w koncentracji, problemy z pamięcią oraz trudności w przetwarzaniu informacji i podejmowaniu decyzji. Podczas leczenia nastrój pacjentów poprawił się na tyle, że oceniono go jako normalny. Jednak przez prawie połowę czasu trwania obserwacji pacjenci zgłaszali zaburzenia funkcji poznawczych, najczęściej powodujące spadek wydajności pracy. Osoby chorujące na depresję często nie są świadome tego, że ich zaburzenia w przetwarzaniu informacji mogą być spowodowane chorobą. Ten brak świadomości, nie tylko w społeczeństwie, ale także wśród lekarzy specjalistów, może być związany z wciąż niewystarczającą wiedzą na temat dysfunkcji procesów poznawczych, jakie wiążą się z depresją.

Wydaje się, że problemy poznawcze mają dwojaką naturę. Pacjenci skarżą się na trudności nie tylko z koncentracją i zapamiętywaniem informacji, ale także obwiniają się za niewłaściwe, według nich, podejście do pracy oraz wykonywanych funkcji społecznych i rodzinnych. Najmniejszy błąd w pracy może prowadzić do spirali negatywnych emocji, którym mogą towarzyszyć np. myśli samokrytyczne, poczuci bezwartościowości oraz ogólny spadek nastroju. Pogorszenie takich procesów jak zdolność do skupienia, utrzymanie uwagi, pamięć operacyjna są głównym czynnikiem ryzyka nawrotu depresji lub jej niepełnego ustąpienia.

Podejście do leczenia depresji zmieniło się w ostatnim czasie, ponieważ coraz więcej lekarzy rozumie potrzebę leczenia wszystkich objawów choroby od razu po ich wystąpieniu i oczekuje również na ustąpienie zaburzeń poznawczych. Leki wspierające to nowe podejście są już dostępne w większości krajów europejskich. Polscy pacjenci cierpiący na depresję nadal czekają na upowszechnienie tego typu terapii dzięki refundacji ze strony państwa. Warto jednak dodać, że koszty leczenia depresji dla pracodawców przewyższają środki ogólnie wydawane na leczenie tej choroby. Szacuje się, że w Polsce koszty pośrednie związane z wypłatą świadczeń przez ZUS z tytułu depresji są czterokrotnie wyższe niż koszty jej leczenia. Korzyści wynikające z poprawy wydajności w pracy mogą zrównoważyć koszty leczenia depresji do 45-98%.

Dostęp do innowacyjnych metod leczenia może być kluczem do odwrócenia tej tendencji, zarówno pod względem ekonomicznym, jak również najistotniejszym – poprawy jakości życia osób uwięzionych w spirali negatywnych emocji!

 

Joanna Chatizow
Prezes Stowarzyszenia Aktywnie Przeciwko Depresji

Copyright © Medyk sp. z o.o