Od wielu miesięcy cały sektor ochrony zdrowia, w tym w szczególności pacjenci, czekali na powstanie specjalnego Funduszu Medycznego, który zasiliłby dodatkową pulą środków polski system ochrony zdrowia. Projekt ustawy, który trafił z inicjatywy Prezydenta Andrzeja Dudy 23 czerwca 2020 r. do Sejmu miał być zwieńczeniem długiej dyskusji wszystkich interesariuszy ochrony zdrowia o potrzebie zwiększenia alokacji na poprawę wskaźników zdrowotnych polskiego społeczeństwa. Niestety, niektóre zapisy zawarte w projekcie ustawy, mimo szczytnej intencji, mogą negatywnie wpływać na dostęp pacjentów do nowoczesnych leków.

Ustawa nie dotyka bowiem jedynie kwestii związanych z dedykowaniem dodatkowych środków na wzmocnienie polskiego systemu ochrony zdrowia, ale obejmuje również szereg niezwiązanych z funkcjonowaniem Funduszu Medycznego zapisów dotyczących przebiegu procesu refundacyjnego. Z uwagi na te właśnie zmiany, wdrożenie ustawy w obecnym kształcie, może odnieść skutek odwrotny od zakładanego.

Kluczowym zagrożeniem dla pacjentów jest przekazanie odpowiedzialności za decyzje refundacyjne do ciała doradczego, jakim jest Komisja Ekomoniczna, której głównym zadaniem jest obniżanie kosztów po stronie Ministerstwa Zdrowia, a nie udostępnianie pacjentom skutecznych opcji terapeutycznych. W opinii INFARMA, odpowiedzialność za udostępnienie leków pacjentom powinna spoczywać po stronie Ministra Zdrowia, który podejmuje decyzje refundacyjne nie tylko z uwzględnieniem aspektów ekonomicznych, ale przede wszystkim danych związanych z bezpieczeństwem i skutecznością poszczególnych opcji terapeutycznych.

Dodatkowo projekt ustawy o Funduszu Medycznym obejmuje również inne zmiany ingerujące w przebieg procesu refundacyjnego, czy w zasady Ratunkowego Dostępu do Technologii Lekowych, które mogą skutkować faktycznym zablokowaniem dostępu do nowych technologii lekowych dla pacjentów.

Tego rodzaju zamiany, wykraczające poza konsensus związany z potrzebą poprawy finansowania systemu opieki zdrowotnej ze środków publicznych, zgodnie z najlepszymi praktykami legislacyjnymi powinny stać się przedmiotem konsultacji społecznych, tak aby wszystkie zainteresowane strony mogły przedstawić swoje analizy i rekomendacje.

Ustawa nie precyzuje elementów dotyczących dodatkowej puli środków na ochronę zdrowia, a także finansowania innowacyjnych terapii. Wyjaśnienia wymaga, czy w związku z określeniem poziomu 4 mld PLN jako maksymalnej kwoty w ramach Funduszu (a nie gwarantowanej), zaplanowany został rzeczywisty budżet i na jakie obszary terapeutyczne dodatkowe środki będą alokowane. Dodatkowo niejasne jest, jaki faktycznie (kwotowo) przewidziano budżet na rzecz zwiększenia dostępu do innowacyjnych terapii lekowych.

Związek Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA apeluje o rewizję zapisów projektu ustawy, tak aby planowany cel powołania Funduszu Medycznego mógł zostać osiągnięty bez zakłóceń. W związku z brakiem konsultacji społecznych, ze względu wagę proponowanych rozwiązań, INFARMA wnioskuje o spotkanie wszystkich zainteresowanych stron z projektodawcami, aby przeanalizować możliwe długofalowe skutki projektowanych zapisów.