Według raportu World Obesity Federation w 2025 r. otyłość będzie dotyczyć już 30% dorosłych Polaków, a nawet 66% naszego społeczeństwa będzie miało podwyższony wskaźnik Body Mass Index (BMI). Jednak wciąż niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że otyłość to coś więcej niż nadmierna masa ciała.

– Otyłość to choroba przewlekła, nawracająca i bez tendencji do samoistnego ustępowania. Ciężko znaleźć drugą taką jednostkę chorobową, która dawałaby aż tyle powikłań i tak bardzo wpływała na jakość i długość życia pacjentów. Osoba chorująca na otyłość skraca sobie życie, w zależności od czasu trwania tej choroby, od 4 do 10 lat – mówi prof. Lucyna Ostrowska, prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości.

Otyłość może być chorobą wyjściową dla ponad 200 powikłań, dlatego u takich pacjentów należy aktywnie poszukiwać też innych schorzeń. Są to m.in.: cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca czy choroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupa. W podsumowaniu raportu „Choroba otyłościowa – wyzwania społeczne, kliniczne i ekonomiczne” podano, że 90% przypadków cukrzycy typu 2 związanych jest otyłością brzuszną i insulinoopornością.

Jak można przeczytać w w „Zaleceniach klinicznych dotyczących postępowania u chorych na otyłość” Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości: Zaburzenia i choroby rozwijające się w przebiegu otyłości mogą być w momencie rozpoznania już zaawansowane i nieodwracalne. Leczenie otyłości, które prowadzi do uzyskania istotnego i trwałego zmniejszenia masy ciała, pozwala jednak w znacznym stopniu złagodzić przebieg wielu z tych chorób, a nawet spowodować ich remisję, i tym samym poprawić zarówno jakość życia, jak i odległe rokowanie.

Dlatego warto skupić się na tym, jakie korzyści niesie za sobą zmniejszenie masy ciała u pacjentów z chorobą otyłościową. Ważne jest podejście holistyczne oraz podjęcie działań profilaktycznych i leczenia. Redukcja masy ciała o ≥ 10–15% u części osób może przyczynić się do remisji cukrzycy, o 5–15%  – do obniżenia ciśnienia tętniczego i zmniejszenia liczby przyjmowanych leków, a obniżenie masy ciała o ≥ 10% może spowodować znaczne zmniejszenie nasilenia dolegliwości ze strony układu ruchu, zwłaszcza stawów kolanowych i biodrowych oraz kręgosłupa.

Konsekwencje otyłości

U dzieci otyłość może przekładać się na osiąganie gorszych wyników edukacyjnych. Wykazano, że dziewczynki z chorobą otyłościową mają o 38% mniejszą szansę na uzyskanie wyższego wykształcenia niż ich rówieśniczki o prawidłowej masie ciała, natomiast u chłopców szansa ta jest aż o 58% niższa. Badania potwierdziły, że uczniowie z nadwagą i otyłością mają niższą frekwencję w szkole, niższe średnie ocen i częściej niż ich rówieśnicy są poddawani karom dyscyplinarnym. Te wszystkie czynniki mogą wpływać na ich przyszły status społeczno-ekonomiczny.

Dorosłe osoby chorujące na otyłość doświadczają dyskryminacji w środowisku zawodowym. Jedną z przyczyn jest ich mniejsza wydajność w miejscu pracy. Osoby z otyłością wykazują ok. 80% produktywności pracowników o prawidłowej masie ciała. Badania przeprowadzone w Europie wskazują, że chorzy na otyłość biorą średnio o 10 dni więcej zwolnienia lekarskiego rocznie w porównaniu do osób o prawidłowej wartości wskaźnika BMI. Ponadto osoby zmagające się z chorobą otyłościową są bardziej narażone na powstanie urazów w miejscu pracy. Mają na to wpływ: zaburzenia chodu, ograniczenia ruchowe, zmęczenie w ciągu dnia spowodowane zespołem bezdechu sennego czy w końcu brak ergonomicznie dostosowanych stanowisk pracy. Pomimo tych czynników świadomi pracodawcy i współpracownicy powinni rozumieć, że otyłość czy inne dolegliwości zdrowotne nie mogą być powodem dyskryminacji.

Stygmatyzacja otyłości na wielu płaszczyznach życia powoduje obniżenie samooceny chorych, prowadząc do izolacji społecznej, łącznie z depresją (pojawia się ona nawet u 58% osób z otyłością. Powstrzymuje ich przed podjęciem wielu decyzji, również dotyczących nawiązywania relacji czy założenia rodziny.

Firma Eli Lilly prowadzi kampanię społeczną „Zdrowie zaczyna się od zrozumienia. Zrozumieć otyłość”. Jej celem jest kształtowanie postaw prozdrowotnych, zwiększenie świadomości Polaków w temacie otyłości i, w razie potrzeby, zachęcenie ich do sięgania po pomoc specjalistów. Na stronie internetowej kampanii www.zrozumiecotylosc.pl pacjenci znajdą wskazówki dotyczące żywienia i aktywności fizycznej czy kwestionariusz, który pomoże im lepiej przygotować się do rozmowy z lekarzem o otyłości.