2021-04-20 Artykuł

Zastosowanie ziół i suplementów diety w terapii wspomagającej rozwój dzieci z autyzmem (ASD)

Autyzm to spektrum zaburzeń neurorozwojowych. Przejawy autyzmu obejmują problemy behawioralne (nadpobudliwość, samookaleczenia, agresja), zaburzenia snu i odżywiania. Etiologia autyzmu jest słabo poznana. Stres oksydacyjny może uczestniczyć w biochemicznych mechanizmach rozwoju tych zaburzeń. Dowody wskazują na korzystne działanie kuracji roślinnymi przeciwutleniaczami, owocami jagodowymi bogatymi w polifenole, witaminami, koenzymem Q10, probiotykami i prebiotykami oraz kwasami tłuszczowymi omega-3. Aromaterapia i hortiterapia mogą również poprawić zdrowie pacjentów.

Przeciwutleniacze mające wpływ na profilaktykę stresu oksydacyjnego to witaminy C, A i E, karotenoidy (beta-karoten, likopen, luteina) oraz polifenole (flawonoidy, antocyjany, kwasy fenolowe, katechiny), stilbeny i lignany. Dla dzieci autystycznych wskazane jest spożywanie produktów zawierających duże ilości takich związków. W diecie dzieci powinny znaleźć się owoce, a szczególnie jagodowe: aronia, borówki amerykańskie, żurawina, jeżyny, wiśnie, czarna porzeczka, czyli owoce o ciemnym zabarwieniu, świadczącym o wysokiej zawartości antocyjanów, barwników o silnych właściwościach antyoksydacyjnych.

  Czytaj pełny tekst

Autor: prof. dr hab. Iwona Wawer, inż. Katarzyna Bogacz, dr Wojciech Łuszczyna, dr Paweł Siudem

Data publikacji: 2021-04-20

Źródło: "Lek w Polsce" nr 02/2021

Słowa kluczowe: autyzm, melatonina, probiotyki, prebiotyki, przeciwutleniacze, kwasy omega-3, suplementy diety, aromaterapia, hortiterapia

  1. Adams JB, Holloway CE, George F, Quig D. Analyses of toxic metals and essential minerals in the hair of Arizona children with autism and associated conditions, and their mothers. Biol Trace Elem Res. 2006; 110(3):193-209.
  2. Doyen C, Mighiu D, Kaye K, i wsp. Melatonin in children with autistic spectrum disorders: Recent and practical data. European Child & Adolescent Psychiatry. 2011;20:231–239.
  3. Rossignol D, Frye R. Melatonin in autism spectrum disorders: a systemic review and meta-analysis. Developmental Medicine & Child Neurology. 2011;53(9):783–792.
  4. Mallow BA, Adkins KW, McGrew S G i wsp. Melatonin for sleep in children with autism: a controlled trial examining dose, tolerability, and outcomes. J Autism Dev Disord. 2012;42(8):1729-1737.
  5. Connors SL, Matteson KJj, Sega GA. Plasma serotonin in autism. Pediatric Neurol. 2006;35(3):182-186.
  6. Croonenberghs J, DelmeireL, Verkerk R. Peripheral markers of serotonergic and noradrenergic function in post-pubertal, caucasian males with autistic disorder. Neuropsychopharmacology. 2000;22(3):275-283.
  7. Nir I, Meir D, Zilber N, i wsp. Circadian melatonin, thyroid-stimulating hormone, prolactin, and cortisol levels in serum of young adults with autism. J. Autism Dev. Disord. 1995;25(6):641–654.
  8. Pisula E. Autyzm. Przyczyny, symptomy, terapia. Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk, 2014; 22–61, 101.
  9. Waligóra A, Waligóra S, Kozarska M, i wsp. Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) – biomarkery stresu oksydacyjnego oraz cyklu metylacji i transsulfuracji. Psychiatr. Pol. 2019;53(4):771–788;783-784.
  10. Jopkiewicz S. Stres oksydacyjny Część II. Profilaktyka powstawania uszkodzeń wolnorodnikowych,.Medycyna środowiskowa – environmental medicine. 2018;21(2):54-56.
  11. Wawer I, Eggert P, Hołub B. Aronia superowoc. Wydawnictwo Wektor, Warszawa, 2019.
  12. Zielińska-Pisklak M, Szeleszczuk Ł, Młodzianka A. Bez czarny (Sambucus nigra) domowy sposób nie tylko na grypę i przeziębienie. Lek w Polsce 2013;23(67): 48-54.
  13. Kołodziej B, Drożdżal K. Właściwości przeciwutleniające kwiatów i owoców bzu czarnego pozyskiwanych ze stanu naturalnego. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 2011;4(77):36–44.
  14. Dolske MC, Spollen J, McKay S, Lancashire E, Tolbert L. A preliminary trial of ascorbic acid as supplemental therapy for autism. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 1993;17(5):765-74.
  15. Nowak R. Badania fitochemiczne wybranych gatunków z rodzaju Rosa L. Analiza biologicznie aktywnych składników. Wyd. AM w Lublinie, Lublin, 2006; 26-27.
  16. Golnik AE, Ireland M. Complementary alternative medicine for children with autism: a physician survey. J Autism Dev Disord. 2009;39(7):996-1005.
  17. Adams JB, Audhya T, McDonough-Means S, i  wsp. Effect of a vitamin/mineral supplement on children and adults with autism. BMC Pediatrics. 2011;11:111.
  18. Gvosdjakova A, Kucharska J, Ostatnikova D, i wsp. Ubiquinol improves symptoms in children with autism Oxid Med Cell Longev. 2014;2014:798-957.
  19. Amminger G P, Schafer MR, Papageorgiou K. i wsp. Long-chain omega-3 fatty acids for indicated prevention of psychotic disorders: A randomized, placebo-controlled trial. Archives of General Psychiatry. 2010;67(2):146–154.
  20. Bent S,  Bertoglio K, Ashwood P,  i wsp. A pilot randomized controlled trial of omega-3 fatty acids for autism spectrum disorder. J Autism Dev Disord. 2011;41:545–554.
  21. deVos WM, de Vos EA. Role of the intestinal microbiome in health and disease: from correlation to causation. Nutr. Rev. 2012;70(Suppl 1):S45−56.
  22. Gilbert JA, Krajmalnik-Brown R, Porazinska DL. i wsp. Toward effective probiotics for autism and other neurodevelopmental disorders. Cell 2013;155:1446−1448.
  23. Wasilewska J, Jarocka-Cyrta E, Kaczmarski M. Patogeneza zaburzeń przewodu pokarmowego u dzieci z autyzmem. Pol. Merk. Lek. 2009;27(157).
  24. Hill C, Guarner F, Reid G. i wsp. Expert consensus document: The International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics consensus statement on the scope and appropriate use of the term probiotic. Nat. Rev. Gastroenterol. Hepatol. 2014;11:506−514.
  25. Cieślik E, Gębusia A. Żywność funkcjonalna z dodatkiem fruktanów. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 2011;2(75):27–37.
  26. Leekam SR, Nieto C, Libby SJ, Wing L, Gould J. Describing the sensory abnormalities of children and adults with autism. J. Autism Develop. Disorders. 2007;37:894.
  27. Geppert-Coleman G, Mailloux Z, Smith-Roley S. Sensory Integration. Answers for Parents, Torrance: Pediatric Therapy Network: 2004.
  28. Biel L. Integracja sensoryczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014; 99.
  29. Kuryłowicz E. red. Olejki eteryczne i aromaterapia. Wydawnictwo Vital, 2019; 27.
  30. Zdrojewicz Z. i wsp. Rola aromaterapii w medycynie. Family Medicine & Primary Care Review. 2014;16,4:387–391.
  31. Kasprzykowska R, Kołodziejczyk AS, Jankowska E. Stachowiak K. Preparatyka i analiza związków naturalnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2014.
  32. Hobił A, Piecuch I. Aromaterapia jako wspomaganie w psychopedagogice. Środkowo-Pomorskie Towarzystwo Naukowe Ochrony Środowiska. Rocznik Ochrona Środowiska. 2010:607-647.
  33. Płoszaj-Witkowska  B. red., Hortiterapia. Ogrodoterapia w pracy z dziećmi. Wydawnictwo UWM, Olsztyn, 2016.
  34. Latkowska MJ. Hortiterapia – rehabilitacja i terapia przez pracę w ogrodzie. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 2008;523:229-235.

 

POWRÓT
reklama Baner_prawy_ZALOGU-SIE
...
kup najnowszy numer »
Info
Najczęściej czytane
Redaktor poleca
GP

Na skróty

Informacje

Copyright © Medyk sp. z o.o