Opryszczka wargowa to nieprzyjemna i nawracająca dolegliwość. Spowodowana jest zakażaniem organizmu wirusem opryszczki pospolitej, głównie typu 1 (HSV-1). Objawy to charakterystyczne pęcherzyki na ustach, bolące i pękające. Standardowo opryszczkę wargową, jak i inne zakażenia HSV, leczy się preparatami zawierającymi acyklowir, doustnie w postaci tabletek lub kremu do stosowania zewnętrznego. Ten lek skraca czas przebiegu infekcji i może być zażywany profilaktycznie. W celu wspomagania układu odpornościowego można stosować leki zawierające inozynę pranobeks.  Bardzo pomocne są również preparaty wspomagające i przyspieszające gojenie chorej tkanki oraz jej regenerację. Niestety, do tej pory nie opracowano skutecznej szczepionki przeciwko wirusom HSV.

Ilościowe pomiary ryzyka zdrowotnego opierają się na danych epidemiologicznych oraz wynikach analiz klinicznych i toksykologicznych. W przeglądzie instrumentów pomiaru ryzyka zdrowotnego omówiono ocenę skumulowanego ryzyka (CRA: cumulative risk assessment), miarę całkowitego obciążenia chorobami, wyrażoną jako liczbę lat utraconych z powodu złego stanu zdrowia, niepełnosprawności (DALY: disability-adjusted life years) oraz osiągnięcia adduktomiki. Wykrycie i scharakteryzowanie uszkodzeń DNA jest przydatne do oceny genotoksyczności, monitorowania napraw DNA, opracowania biomarkerów narażenia i oceny skuteczności stosowanych terapii. Oznaczanie ilości adduktów DNA jest nieinwazyjną oceną uszkodzeń i napraw DNA u jednostek i w populacji człowieka, ułatwiającą ocenę narażenia w ciągu życia w kontekście oszacowania eksposomów i zagrożeń zdrowotnych.

Oparzenia są jednym z najczęściej występujących rodzajów ran z jaką pacjent zgłasza się do apteki o pomoc. Oparzenie to uszkodzenie tkanek skóry lub błony śluzowej wskutek działania czynników zewnętrznych, takich jak: temperatura, energia cieplnej, elektryczna, promieniowanie czy substancje chemiczne. Wiedza na temat źródła urazu oraz właściwe procedury medyczne zmniejszają ryzyko powikłań i nieprawidłowego procesu gojenia.

Statystycznie ok. 1%. populacji ulega różnego typu oparzeniom. Większość, ok. 50–70% oparzeń występuje u dzieci do 7. r.ż. Oparzenia mogą powstać pod wpływem niektórych czynników zewnętrznych, np. ekstremalnych temperatur, chemikaliów i substancje silnie drażniących. Do poparzeń śluzówki, skóry i tkanek właściwych może też dojść w wyniku procedur medycznych, takich jak naświetlania u pacjentów onkologicznych czy w wyniku zabiegów laserem, np. po wycięciu hemoroidów. Przyczyną oparzeń mogą być także nieprawidłowo przeprowadzane zabiegi dermokosmetyczne.

Menopauza jest fizjologicznym etapem w życiu każdej kobiety, w którym dochodzi do obniżenia produkcji żeńskich hormonów płciowych. Niski poziom estrogenu, w szczególności 17β-estradiolu, powoduje wiele niepokojących i nieprzyjemnych symptomów, takich jak: uderzenia gorąca, nocne poty, kołatanie serca, drażliwość, uczucie zmęczenia, zaburzenia snu, zawroty głowy, otyłość brzuszna, suchość pochwy i spadek libido. Zmiany hormonalne w okresie menopauzy wiążą się ze zwiększonym ryzykiem pojawienia się chorób metabolicznych (cukrzycy, osteoporozy, dny moczanowej i zaburzeń lipidowych) oraz chorób układu krążenia (chorób serca i nadciśnienia).

Ostre zapalenie gardła jest jedną z najczęstszych przyczyn konsultacji lekarza rodzinnego. Najczęstszym czynnikiem wywołującym ostre zapalenie gardła są wirusy – powyżej 70% zapaleń. Bakterie są przyczyną jedynie do 30% ostrych zapaleń gardła – pierwotnym głównym czynnikiem etiologicznym są paciorkowce beta-hemolizujące grupy A (Streptococcus pyogenes). W leczeniu ostrego zapalenia gardła znajdują zastosowanie leki dostępne na receptę, tj.: oktenidyna, penicylina fenoksymetylowa, cefadroksyl lub cefaleksyna. Obecnie lekiem z wyboru do stosowania miejscowego jest oktenidyna. Mechanizm działania oktenidyny polega na interakcji z ujemnie naładowanymi składnikami błon komórkowych szerokiego spektrum drobnoustrojów, co prowadzi do ich destabilizacji i ostatecznie do śmierci komórki. Zastosowanie oktenidyny może okazać się skutecznym wsparciem antybiotykoterapii ostrego zapalenia gardła i migdałków lub stanowić jej alternatywę. Poza tym oktenidyna ma udowodnione działanie przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. W antybiotykoterapii ostrego zapalenia gardła lekiem pierwszego wyboru jest penicylina fenoksymetylowa. W leczeniu skorygowanym można zastosować cefadroksyl lub cefaleksynę. Natomiast makrolidy należy rezerwować jedynie dla pacjentów z natychmiastową nadwrażliwością na beta-laktamy.

Na lipcowej liście leków refundowanych znajdzie się 18 terapii onkologicznych - w tym 7 w chorobach rzadkich - oraz 23 terapie nieonkologiczne - 5 w chorobach rzadkich. Trzecia w tym roku lista będzie obowiązywać od 1 lipca 2025 r.

– To najszersza lista od wielu lat. Od 2022 r. jest znaczny wzrost refundowanych leków. Staramy się utrzymać wysoki poziom. W tej chwili, przy trzeciej tegorocznej liście, mamy już 101 cząsteczkowskazań – 41 z nich to wskazania onkologiczne i 60 nieonkologicznych – powiedział wiceminister zdrowia Marek Kos. – Ważną pozycją na liście leków refundowanych, mocno oczekiwaną szczególnie przez pacjentki z rakiem piersi, jest lek Enhertu. Rozszerzyliśmy wskazanie do stosowania tego leku dla osób z nieoperacyjnym lub przerzutowym rakiem piersi z niską ekspresją HER2, po niepowodzeniu wcześniejszego leczenia przeciwnowotworowego – dodał.

Wiele problemów zdrowotnych, zwłaszcza u osób starszych, jest wynikiem niewłaściwego stosowania leków. Niezależnie od tego, czy chodzi o zaniedbanie terapii, czy jej nieświadome odstawianie, skutki mogą okazać się poważne – od bólu zębów, aż po powikłania zagrażające życiu. Wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy, dlatego portal DOZ.pl rozpoczął kampanię „DOZkonała Lekcja Zdrowia”. Jak podkreśla dr n. farm. Adrian Bryła, farmaceuta kliniczny, problemem jest nie tylko niewłaściwe stosowanie leków, ale także brak wiedzy i świadomości wśród pacjentów. Wielu pacjentów nie realizuje zaleceń lekarza, pomija dawkowanie, opóźnia rozpoczęcie terapii lub kończy ją przed czasem, wierząc, że już „jest lepiej”. Taka postawa nie tylko obniża skuteczność leczenia, ale także może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

WHO szacuje, że rocznie z powodu nieprzestrzegania zaleceń umiera ok. 200 tys. pacjentów, a koszty tej sytuacji sięgają nawet 125 mld euro, z tego aż 6 mld zł w Polsce. Według badań Polsenior 2 polski senior przyjmuje średnio około 5 leków dostępnych na receptę, a blisko 40% z nich sięga dodatkowo po suplementy diety, które mają uzupełniać niezbilansowaną dietę. Niestety, taka wielolekowa terapia często prowadzi do interakcji, które mogą powodować poważne skutki uboczne, w tym objawiać się bólami zębów.

Stowarzyszenie Edukacji Diabetologicznej (SED) złożyło w Ministerstwie Zdrowia projekt inicjatywy pod nazwą Centrum Edukacji Diabetologicznej®. Jej celem jest przeprowadzenie pogłębionego badania na grupie tysiąca pacjentów w stanie przedcukrzycowym i opracowanie na podstawie jego wyników założeń do narodowego programu edukacyjnego poświęconego tej chorobie. O złożeniu projektu w Ministerstwie Zdrowia poinformowała, w przeddzień zaplanowanego na piątek 6 czerwca V Kongresu Edukacji Diabetologicznej, prezes SED, dr Beata Stepanow. Podczas konferencji Podkreśliła, że neuropatię mają już osoby w stanie przedcukrzycowym, a zbyt późne leczenie neuropatii u osób w stanie przedcukrzycowym przyczynia się do wysokiej liczby amputacji kończyn dolnych z powodu stopy cukrzycowej w Polsce, jednej z najwyższych w Europie.

Dzięki decyzjom samodzielnie podejmowanym przez pacjentóww Europie udaje się uniknąć rocznie  nawet 120 mln konsultacji lekarskich. Zdaniem ekspertów potrzebne są zmiany prawne, które ułatwiłyby rozwój sektorów kluczowych dla samoleczenia – zwłaszcza produkcji leków bez recepty i inteligentnych rozwiązań wspierających zdrowie. Okazją do tego może być trwająca rewizja unijnego prawa farmaceutycznego. Z raportu opublikowanego przez Global Self-Care Organization wynika, że oszczędności wynikające z samoleczenia w regionie Europy i Azji Środkowej sięgają ponad 46 mld dolarów. Ograniczenie liczby niepotrzebnych wizyt lekarskich o 10–25% mogłoby przynieść dodatkowe 17 mld euro oszczędności. Drobne dolegliwości to m.in. przeziębienie, ból głowy czy niestrawność. Pacjenci zwykle zajmują się nimi samodzielnie, bez wizyty u lekarza, korzystając z leków bez recepty, suplementów diety czy wyrobów medycznych.

Immunoterapia alergenowa, polegająca na 3–5-letnim podawaniu preparatu zawierającego alergeny, jest jedyną uznaną i skuteczną metodą leczenia przyczynowego alergii. W Polsce refundowane są głównie immunoterapie podawane podskórnie, jednak w ostatnich latach coraz popularniejsza staje się postać podjęzykowa. Doustna forma jest refundowana tylko u dzieci i młodzieży w wieku 12–18 lat oraz dla dorosłych w odczulaniu na roztocza kurzu domowego. Alergolodzy i organizacje pacjenckie apelują o rozszerzenie wskazań o inne alergeny wiatropylne i refundację preparatów od 6. r.ż.

Iniekcje są dla wielu młodych pacjentów doświadczeniem bardzo nieprzyjemnym. Ich podawanie należy kontynuować w odstępach czterotygodniowych, więc jest to również trudne organizacyjnie dla aktywnych zawodowo rodziców, ponieważ na podanie preparatu trzeba się zgłosić do ośrodka, a to zwykle wiąże się z potrzebą wykorzystania urlopu.

W obliczu dynamicznych zmian w systemie ochrony zdrowia rola farmaceutów w działaniach na rzecz szczepień nabiera kluczowego znaczenia. Apteki stają się naturalnym miejscem realizacji strategii immunizacji społeczeństwa. Szczepienia w aptekach odgrywają kluczową rolę w systemie szczepień, przynosząc korzyści zarówno pacjentom, jak i całemu społeczeństwu. Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych wraz z Naczelną Izbą Aptekarską podkreślają istotę dalszego rozszerzania uprawnień i roli farmaceutów. Na potrzeby środowiska farmaceutów opracowano nowy dokument „Rola farmaceuty w immunizacji osób dorosłych” – jako stanowisko ekspertów w sprawie szczepień zalecanych w aptekach.

– Na przestrzeni ostatnich miesięcy Ministerstwo Zdrowia wprowadziło ważne nowelizacje, dzięki którym farmaceuci uzyskali m. n. możliwość wystawiania refundowanej recepty farmaceutycznej na produkty immunologiczne z wykazu szczepień zalecanych. Działania te dowodzą rosnącemu uznaniu dla farmaceutów jako istotnego ogniwa opieki zdrowotnej – zaznacza dr n. farm. Mikołaj Konstanty, wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej.