Stosowanie wody morskiej to skuteczna metoda oczyszczania nosa – zarówno podczas infekcji, jak i w przypadku występowania alergii. Niestety nie wszystkie wody morskie są takie same. Różnią się składem i rodzajem użytych składników. Dlatego warto wiedzieć, czym różnią się wody morskie i jaką wybrać.

Irygacja nosa solą fizjologiczną i wodą morską jest jedną z najstarszych metod terapeutycznych w leczeniu schorzeń górnych dróg oddechowych, pochodzącą prawdopodobnie z tradycji medycyny ajurwedyjskiej. Współczesne badania naukowe potwierdzają skuteczność tej metody, jednak nie wszystkie preparaty wody morskiej mają identyczne właściwości terapeutyczne i standardy jakości.

Artykuł przeglądowy omawia wybrane roślinne metabolity wtórne, które są stosowane wspomagająco w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS): kwercetynę, resweratrol, kurkuminę oraz sinomeninę. Przedstawiono źródła pochodzenia, główne mechanizmy działania terapeutycznego oraz dowody z badań przedklinicznych i klinicznych dla każdej omawianej substancji. Substancje te wykazują szerokie spektrum aktywności biologicznej, obejmujące właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne i immunosupresyjne. Dzięki złożonemu mechanizmowi działania mogą one znaleźć zastosowanie w terapii RZS.

Do grupy metabolitów powstałych w wyniku procesów przeprowadzanych przez mikrobiotę jelitową należą krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe. Jednym z nich jest maślan, którego wzrastającą popularność wśród specjalistów oraz pacjentów odnotowano w ostatnich latach. Wykazuje on wiele korzystnych właściwości. Szczególną uwagę przykuwa zdolność do łagodzenia stanów zapalnych, co jest niezwykle istotne w kontekście zaburzeń występujących w przewodzie pokarmowym, gdzie maślan sodu ma największe zastosowanie. Należy również zwrócić uwagę na jego wpływ w utrzymywaniu równowagi w składzie mikrobiomu jelitowego oraz na wsparcie mające na celu zachowanie integralności bariery jelitowej. Suplementacja tego związku może wiązać się z długofalowymi korzyściami i poprawą komfortu życia, co zostało potwierdzone szeregiem badań klinicznych z różnorodnych dziedzin medycyny.

Jelito stanowi fragment układu pokarmowego, w którym wyróżnić można dwie zasadnicze części – jelito cienkie, składające się z dwunastnicy, jelita czczego i krętego, oraz jelito grube, składające się z kątnicy (jelita ślepego), okrężnicy i odbytnicy. Prawidłowe funkcjonowanie jelit jest w znacznym stopniu kluczowe dla trawienia pokarmów, wchłaniania składników odżywczych oraz eliminacji niestrawionych odpadów. Upraszczając, jelito cienkie odpowiedzialne jest za trawienie i wchłanianie pokarmów, natomiast w jelicie grubym następuje zagęszczenie resztek oraz ich usunięcie w postaci stolca. Przesuwanie treści pokarmowej następuje w wyniku perystaltyki. Fitoterapia stanowi ważną część terapii chorób jelit. W przypadku zaburzeń funkcjonowania jelit można sięgnąć po takie surowce zielarskie jak karczoch, kurkuma, rozmaryn, mięta pieprzowa oraz imbir.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) stanowią podstawę leczenia bólu i stanów zapalnych. Ich działanie opiera się głównie na hamowaniu cyklooksygenaz, ale obejmuje również inne drogi metaboliczne. W artykule przedstawiono współczesny podział NLPZ.

Kwas acetylosalicylowy (ASA), zsyntetyzowany w 1897 r. przez F. Hoffmanna, wprowadzony na rynek jako Aspirin (Bayer) przez dziesięciolecia stosowany był bez znajomości mechanizmu działania. Dopiero J. Vane w 1976 r. wykazał wpływ ASA na układ cyklooksygenaz (COX), co przyniosło mu Nagrodę Nobla w 1982 r. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) należą do najczęściej stosowanych leków na świecie, są orężem w objawowym leczeniu bólu i stanu zapalnego. Ich działanie obejmuje także szeroki zakres nie do końca poznanych innych działań na poziomie molekularnym.

Marskość wątroby to zaawansowane stadium przewlekłej choroby wątroby, w którym dochodzi do rozległego włóknienia i postępującej utraty funkcji narządu. Wyróżnia się dwie fazy: skompensowaną, gdy wątroba wciąż radzi sobie z podstawowymi funkcjami, oraz zdekompensowaną – charakteryzującą się wystąpieniem objawów niewydolności, w tym groźnego nadciśnienia wrotnego i jego powikłań. Mimo sukcesów w leczeniu wirusowych zapaleń wątroby rośnie liczba przypadków marskości spowodowanych alkoholizmem oraz niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby (NAFLD). Ta zmieniająca się epidemiologia, w połączeniu z polifarmacją u pacjentów z marskością, rodzi nowe, złożone wyzwania w farmakoterapii. W marskości dochodzi do znaczących zmian w farmakokinetyce leków, co zwiększa ryzyko wystąpienia interakcji lekowych i działań niepożądanych. Stąd też indywidualizacja farmakoterapii i uważne monitorowanie stanu pacjenta są absolutnym priorytetem. Farmaceuta odgrywa tu kluczową rolę, wspierając zespół medyczny w analizie czynników zmieniających właściwości farmakokinetyczne leków, ocenie profilu ich działań niepożądanych oraz hepatotoksyczności, a także minimalizując ryzyko interakcji.

Okres wakacyjny sprzyja narażeniu skóry na bezpośredni kontakt z substancjami występującymi w roślinach, w ich olejkach eterycznych czy soku. Połączenie związków takich jak furanokumaryny oraz promieniowania UV może skutkować powstaniem stanów zapalnych skóry o różnym nasileniu, od łagodnego zaczerwienienia i podrażnienia do pęcherzy i objawów przypominających poparzenia. Rozróżnia się fototoksyczne i fotoalergiczne rodzaje reakcji wywołanych przez rośliny. Do roślin o działaniu fototoksycznym zalicza się te zawierające głównie furanokumaryny typu psolarenu, z rodziny Apiaceae (np. barszcz Sosnowskiego, seler zwyczajny, marchew, arcydzięgiel) czy z rodziny Rutaceae (owoce cytrusowe, ruta zwyczajna). Działanie fototoksyczne dotyczy każdego, kto był narażony na działanie fotosensybilizatora, a reakcja występuje tylko w miejscach wystawionych na światło. Objawy mogą być bardzo nasilone, przypominające poparzenia i zależą od dawki związków i ilości światła. Z kolei reakcje fotoalergiczne dotykają tylko kilku procent społeczeństwa i wynikają z reakcji układu immunologicznego na alergen. Do roślin fotouczulających należą: arnika górska, nagietek lekarski i rumianek pospolity.

Laurus nobilis L., znany jako wawrzyn szlachetny, to roślina od wieków ceniona w kuchni, medycynie tradycyjnej oraz kosmetyce. Naturalnie występuje w rejonie Morza Śródziemnego, a jego liście i owoce są źródłem wielu związków bioaktywnych – przede wszystkim olejku eterycznego bogatego w 1,8-cyneol, linalol, sabinen, eugenol oraz inne terpenoidy. Właściwości biologiczne wawrzynu obejmują działanie: przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne, przeciwutleniające oraz neuroprotekcyjne. Wykazuje on także potencjał jako naturalny konserwant żywności oraz składnik kosmetyków. W kontekście współczesnych wyzwań zdrowotnych, takich jak choroby neurodegeneracyjne (np. choroba Alzheimera, Parkinsona), L. nobilis zyskuje szczególne znaczenie.

Anafilaksja to ciężka systemowa lub uogólniona reakcja nadwrażliwości o nieprzewidywalnym stopniu nasilenia objawów. Jest to stan zagrożenia życia. Rozpoznanie anafilaksji opiera się na bogatej symptomatologii. Lekiem ratującym życie chorych jest adrenalina. W przypadku wystąpienia obturacji oskrzeli istotne znaczenie ma zastosowanie w postępowaniu leczniczym salbutamolu.

Układ nerwowy ze względu na swoją złożoność i wysokie zapotrzebowanie metaboliczne wymaga odpowiedniego wsparcia zarówno na poziomie biochemicznym, jak i żywieniowym, aby utrzymać prawidłowe funkcjonowanie i zapobiegać rozwojowi zaburzeń neurologicznych. W ostatnich latach coraz większą uwagę zwraca się na synergistyczne działanie monofosforanu urydyny i witamin z grupy B, w tym kwasu foliowego  (witaminy B₉), jako potencjalnych czynników wspomagających ochronę i regenerację układu nerwowego. Monofosforan urydyny pełni kluczową rolę w syntezie fosfolipidów błon komórkowych oraz neuroprzekaźników, co wpływa na plastyczność i regenerację neuronów. 

Siniaki to potoczna nazwa podskórnych wylewów krwi, które powstają w wyniku uszkodzenia naczyń włosowatych na skutek urazu (np. uderzenia), co powoduje wyciek krwi do uszkodzonej tkanki. Siniaki można łatwo rozpoznać po fioletowych i niebiesko-czarnych przebarwieniach skóry. Większość siniaków ustępuje samoistnie do dwóch tygodni i nie wymaga specjalnego leczenia. Aby przyspieszyć ich wchłanianie i złagodzić nieprzyjemne objawy, można stosować szereg środków, takich jak zimne okłady czy preparaty uszczelniające naczynia krwionośne i przeciwobrzękowe. Szczególnie przydatne są żele i maści zawierające wyciągi z kwiatów arniki górskiej i nasion kasztanowca zwyczajnego, o działaniu uszczelniającym naczynia krwionośne, przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym. Stosowane są również preparaty o działaniu przeciwzakrzepowym zawierające heparynę. W regeneracji skóry przydatne mogą być substancje o działaniu łagodzącym i przeciwzapalnym, jak pantenol i alantoina.

Artykuł omawia znaczenie żelaza w organizmie człowieka oraz przyczyny, objawy i leczenie zarówno niedoboru, jak i nadmiaru tego pierwiastka. Uwzględniono procesy metaboliczne żelaza, różnice między formami hemowymi i niehemowymi, a także czynniki wpływające na jego wchłanianie. Opisano również rolę witamin oraz wyciągów roślinnych we wspomaganiu terapii. Wskazano praktyczne zalecenia dotyczące dawkowania, monitorowania leczenia oraz długości terapii.

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie aktualnych standardów diagnostyki i leczenia zakażeń pochwy z uwzględnieniem nowoczesnych antyseptyków miejscowych zawierających jony srebra oraz innych substancji antyseptycznych zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników.

Zakażenia i stany zapalne pochwy stanowią bardzo powszechny problem zdrowotny. Praktycznie każda kobieta w ciągu życia doświadcza przynajmniej jednego epizodu takiej infekcji. Czynniki etiologiczne obejmują bakterie i grzyby, a także pierwotniaki i wirusy. W praktyce ginekologicznej, według danych epidemiologicznych, są to głównie zakażenia wywołane przez bakterie oraz grzyby jednokomórkowe.

Wzdęcia to częsta dolegliwość wśród pacjentów. Nadmierna ilość gazów jelitowych wynika z różnych przyczyn. Dlatego też dobrym rozwiązaniem jest kompleksowe, wielokierunkowe podejście do terapii wzdęć i dyskomfortu w układzie pokarmowym. Takim rozwiązaniem mogą być naturalne ekstrakty roślinne na bazie kolendry, kopru i imbiru.

Opryszczka wargowa to nieprzyjemna i nawracająca dolegliwość. Spowodowana jest zakażaniem organizmu wirusem opryszczki pospolitej, głównie typu 1 (HSV-1). Objawy to charakterystyczne pęcherzyki na ustach, bolące i pękające. Standardowo opryszczkę wargową, jak i inne zakażenia HSV, leczy się preparatami zawierającymi acyklowir, doustnie w postaci tabletek lub kremu do stosowania zewnętrznego. Ten lek skraca czas przebiegu infekcji i może być zażywany profilaktycznie. W celu wspomagania układu odpornościowego można stosować leki zawierające inozynę pranobeks.  Bardzo pomocne są również preparaty wspomagające i przyspieszające gojenie chorej tkanki oraz jej regenerację. Niestety, do tej pory nie opracowano skutecznej szczepionki przeciwko wirusom HSV.