2025-11-06 Artykuły

Rośliny o działaniu wspomagającym profilaktykę i leczenie cukrzycy

Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną, na którą choruje obecnie ok. 830 mln ludzi na świecie. Najczęściej diagnozowana jest cukrzyca typu 2, która związana jest z niewystarczającą produkcją insuliny oraz insulinoopornością. Do jej rozwoju przyczynia się niewielka aktywność fizyczna, otyłość brzuszna oraz predyspozycje genetyczne. Nieleczona choroba prowadzi do wielu powikłań, takich jak: uszkodzenia nerwów oraz naczyń krwionośnych siatkówki, nerek i serca, a także do rozwoju zespołu stopy cukrzycowej. Specyfika artykułu ogranicza się do przedstawienia czytelnikom fitoterapeutycznych związków wspomagających zapobieganie/leczenie cukrzycy.

Związki biologicznie czynne obecne w roślinach wykazujących właściwości przeciwcukrzycowe pomagają zachować prawidłowy poziom cukru we krwi poprzez hamowanie wchłaniania glukozy z jelit do krwi i jednoczesne zwiększenie wydzielania insuliny. Pełnią rolę inhibitorów enzymów alfa-glukozydazy i alfa-amylazy, które są odpowiedzialne za rozkład dostarczanych z pożywieniem polisacharydów do cukrów prostych, a tym samym zmniejszają poposiłkowe skoki poziomu glukozy we krwi. Ponadto związki aktywne, takie jak kwasy gymnemowe, wspomagają regenerację komórek wysp Langerhansa trzustki i stymulują komórki β do zwiększania wydzielania insuliny. 

  Czytaj pełny tekst

Autor: dr Natalia Dobros

Udostępnij:

Data publikacji: 2025-11-06

Źródło: "Lek w Polsce" nr 10/2025

Słowa kluczowe: cukrzyca, zioła, działanie przeciwcukrzycowe

1. Walkowiak A., Kozłowicz M., Pozorska A., Zielińska J., Kupcewicz B. White Mulberry (Morus alba) as a natural source of antidiabetic compounds. Farmacja Polska. 2019;75:426-430.
2. Lamer-Zarawska E., Kowal.-Gierczak B., Niedworok J. Fitoterapia i leki roślinne. Fitoterapia zaburzeń metabolicznych. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2007; 209-223.
3. https://strefadiabetyka.pl/wirtualna-edukacja/ogolne-informacje-o-cukrzycy/.
4. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes.
5. Kanetkar P., Singhal R., Kamat M. Gymnema sylvestre. A Memoir. J Clin Biochem Nutr. 2007;41(2):77-81.
6. Błecha K., Wawer I. Profilaktyka zdrowotna i fitoterapia. Działania profilaktyczne w cukrzycy. Żywiec 2011; 147-152.
7. Łabuda H., Buczkowska H., Papliński R., Najda A. Secondary metabolites of Phaseoli pericarpium. Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus. 2017.16(6):187-200.
8. Winiarska H., Dworacka M., Mrozikiewicz P.M., Mścisz A., Borowska M., Abramczyk M., et al. Skuteczność wyciągu z owocni fasoli zwyczajnej (Phaseoli vulgaris pericarpium) w kontroli hiperglikemii poposiłkowej. Przegląd Kardiodiabetologiczny/Cardio-Diabetological Review. 2008;4:274-279.
9. Berbecaru-Iovan A., Andrei A., Stanciulescu C., Berbecaru-Iovan S., Mogosanu G., Pisoschi C. Research concerning metabolic and antioxidant effects of the ethanolic extract from syringae vulgaris flos f. alba in streptozotocin-induced diabetic rats. Farmacia. 2016;64:722-727.
10. Khokhla M., Kleveta G., Kotyk A., Skybitska M., Chajka Y., Sybirna N. Sugar-lowering effects of Galega officinalis L. Current Issues in Pharmacy and Medical Sciences. 2010;23(4):177-182.
11. Hachkova H., Nagalievska M., Soliljak Z., Kanyuka O., Kucharska A.Z., Sokół-Łętowska A., et al. Medicinal Plants Galega officinalis L. and Yacon Leaves as Potential Sources of Antidiabetic Drugs. Antioxidants (Basel).2021;10(9).
12. Al-Romaiyan A., Liu B., Asare-Anane H., Maity C.R., Chatterjee S.K., Koley N., et al. A novel Gymnema sylvestre extract stimulates insulin secretion from human islets in vivo and in vitro. Phytotherapy Research. 2010;24(9):1370-1376.
13. Devangan S., Varghese B., Johny E., Gurram S., Adela R. The effect of Gymnema sylvestre supplementation on glycemic control in type 2 diabetes patients: A systematic review and meta-analysis. Phytother Res. 2021;35(12):6802-6812.
14. Sarker D.K., Ray P., Dutta A.K., Rouf R., Uddin S.J. Antidiabetic potential of fenugreek (Trigonella foenum-graecum): A magic herb for diabetes mellitus. Food Sci Nutr. 2024; 12(10):7108-7136.
15. Król-Kogus B., Krauze-Baranowska M. Kozieradka pospolita Trigonella foenum graecum L. – tradycja stosowania na tle wyników badań naukowych. Postępy Fitoterapii. 2011;3:185-190.
16. ESCOP Monographs. The Scientific Foundation for Herbal Medicinal Products. Second edition completely revisited and expanded. ESCOP and THIEME 2003;511.
17. Hassani S.S., Fallahi Arezodar F., Esmaeili S.S., Gholami-Fesharaki M. Effect of Fenugreek Use on Fasting Blood Glucose, Glycosylated Hemoglobin, Body Mass Index, Waist Circumference, Blood Pressure and Quality of Life in Patients with Type 2 Diabetes Mellitus: A Randomized, Double-Blinded, Placebo-Controlled Clinical Trials. Galen Med J. 2019;8:e1432.
18. Gaddam A., Galla C., Thummisetti S., Marikanty R.K., Palanisamy U.D., Rao P.V. Role of Fenugreek in the prevention of type 2 diabetes mellitus in prediabetes. J Diabetes Metab Disord. 2015;14:74.
19. Zhang Y., Li X., Zou D., Liu W., Yang J., Zhu N. Treatment of type 2 diabetes and dyslipidemia with the natural plant alkaloid berberine. J Clin Endocrinol Metab. 2008;93(7):2559-65.
20. Dong H., Wang N., Zhao L., Lu F. Berberine in the treatment of type 2 diabetes mellitus: a systemic review and meta-analysis. Evid Based Complement Alternat Med. 2012; 591654.
21. Kiss A. Lek pochodzenia naturalnego. W: Rozdział 7: Filipek A. Roślinne produkty lecznicze i suplementy diety stosowane w nadwadze i otyłości oraz w obniżeniu poziomu cukru i cholesterolu. Wydanie I – 1 dodruk.
Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie 2022; 361-399.
22. Eddouks M., Maghrani M., Michel J.B. Hypoglycaemic effect of Triticum repens P. Beauv. in normal and diabetic rats. J Ethnopharmacol. 2005;102(2):228-32.
POWRÓT
reklama Baner_prawy_ZALOGU-SIE
...
Info
Najczęściej czytane
Redaktor poleca
GP

Na skróty

Informacje

Copyright © Medyk sp. z o.o