2025-11-04 Artykuły

Zastosowanie owsa (Avena sativa L.) w medycynie i kosmetologii

Owies zwyczajny (Avena sativa L.) to jednoroczna roślina zielna powszechnie uprawiana w różnych regionach świata. Ze względu na wartości odżywcze, w tym dużą zawartość błonnika i białka, jest stosowany do produkcji różnych produktów spożywczych: napojów fermentowanych, płatków śniadaniowych, ciasteczek itp. Liczne badania wykazały, że owies może skutecznie wspomagać postępowanie lecznicze w objawach składających się na zespół metaboliczny, w tym zaburzeniach gospodarki lipidowej (hipercholesterolemii) i węglowodanowej (cukrzyca typu 2). Owies zawiera polisacharyd β-glukan o właściwościach obniżających poziom cholesterolu we krwi i spowalniających wchłanianie glukozy w jelitach. Znalazł także zastosowanie we wspomaganiu leczenia objawów suchej skóry, w leczeniu niewielkich stanów zapalnych oraz jako środek wspomagający gojenie niewielkich ran. Jako „koloidalna mączka owsiana” zyskał nadany przez EMA status tradycyjnego ziołowego produktu leczniczego; również ziele owsa zostało podobnie zaklasyfikowane w łagodzeniu objawów stresu psychicznego i ułatwianiu zasypiania.

Owies ma długa historię zastosowań miejscowych na różne schorzenia bariery skórnej, w tym suchość skóry, wysypki i egzemę. Owies koloidalny tworzy barierę okluzyjną, która wspomaga zatrzymywanie wilgoci i wzmacnia barierę skórną. Dodatkowo stymuluje produkcję kwasu mlekowego, pomagając utrzymać nawilżenie skóry oraz równowagę pH skóry – kluczowy element obrony przed patogenami i czynnikami stresogennymi środowiska. 

  Czytaj pełny tekst

Autor: dr n. farm. Agnieszka Zielińska

Udostępnij:

Data publikacji: 2025-11-04

Źródło: "Lek w Polsce" nr 10/2025

Słowa kluczowe: owies, beta-glukan, cukrzyca, sucha skóra, bezsenność

1. Alemayehu GF, et al. Nutritional and Phytochemical Composition and Associated Health Benefits of Oat (Avena sativa) Grains and Oat-Based Fermented Food Products. ScientificWorldJournal. (2023) 2730175.
2. Jibril AT, et al. Effect of Avena sativa (Oats) on cognitive function: A systematic review of randomized controlled trials. Clin Nutr ESPEN. 2023;53:144-50.
3. Ben Halima N, et al. Oat (Avena sativa L.): Oil and Nutriment Compounds Valorization for Potential Use in Industrial Applications. J Oleo Sci. 2015;64(9):915-32.
4. Raguindin PF, et al. A systematic review of phytochemicals in oat and buckwheat. Food Chem. 338 (2021) 127982.
5. Tobiasz-Salach R, Krochmal-Marczak B. Możliwości wykorzystania ziarna owsa w diecie człowieka. Herbalism. 2016;1(2).
6. Augustyn P. Szczegółowe zalecenia dietetyczne w stanie przedcukrzycowym. https://diabetologia.mp.pl/dieta/138338,szczegolowe-zaleceniadietetyczne-w-stanie-przedcukrzycowym (13.10.2025)
7. Kim I-S, et al. Multiple Antioxidative and Bioactive Molecules of Oats (Avena sativa L.) in Human Health. Antioxidants. 2021;10 (9):1454.
8. EFSA Panel on Dietetic Products N, Allergies. Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to beta-glucans from oats and barley and maintenance of normal blood LDL-cholesterol concentrations (ID 1236, 1299), increase in satiety leading to a reduction in energy intake (ID 851, 852), reduction of post-prandial glycaemic responses (ID 821, 824), and “digestive function” (ID 850) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006. EFSA Journal. 2011;9(6):2207.
9. EFSA Panel on Nutrition NF, Allergens F, Turck D, et al. Beta-glucans from oats or barley and reduction of postprandial glycaemic responses: Modification of an authorised health claim pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006 following a request in accordance with Article 19 of Regulation (EC) No 1924/2006. EFSA Journal. 2025;23(9):e9630.
10. SpecialChem Avena Sativa Kernel Oil. https://www.specialchem.com/ cosmetics/inci-ingredients/avena-sativa-kernel-oil. Dostęp:13.10.2025.
11. SpecialChem Avena Sativa Kernel Extract. https://www.specialchem.com/cosmetics/inci-ingredients/avena-sativa-kernel-extract. Dostęp:13.10.2025.
12. Fowler JF, et al. Is colloidal oat an effective emollient ingredient for the prevention and treatment of atopic dermatitis in infants? Journal of Dermatological Treatment. 2025;36(1):2487945.
13. Perrelli A, et al. Biological Activities, Health Benefits, and Therapeutic Properties of Avenanthramides: From Skin Protection to Prevention and Treatment of Cerebrovascular Diseases. Oxid Med Cell Longev. 1 (2018) 6015351.
14. Michelle Garay M. Colloidal oatmeal (Avena Sativa) improves skin barrier through multi-therapy activity. J Drugs Dermatol. 2016;15(6):684-90.
15. EMA Committee on Herbal Medicinal Products. Community Herbal Monograph on Avena Sativa L., Fructus. EMEA/HMPC/368600/2007 (2008).
16. EMA Committee on Herbal Medicinal Products. Assessment Report on Avena Sativa L., Herba and Avena Sativa L., Fructus. EMEA/HMPC/202967/2007 (2008).
17. Xie X, et al. Phenolic amides (avenanthramides) in oats – an update review. Bioengineered. 2024;15(1):2305029.
18. Kennedy DO, et al. Acute and Chronic Effects of Green Oat (Avena sativa) Extract on Cognitive Function and Mood during a Laboratory Stressor in Healthy Adults: A Randomised, Double-Blind, Placebo-Controlled Study
in Healthy Humans. Nutrients. 2020;12(6).
19. Friling M, et al. Dietary supplementation with a wild green oat extract (Avena sativa L.) to improve wellness and wellbeing during smoking reduction or cessation: a randomized double-blind controlled study. Front Nutr. 11 (2024) 1405156.
20. EMA Committee on Herbal Medicinal Products. Community Herbal Monograph on Avena Sativa L., Herba. EMEA/HMPC/202966/2007 (2008).
POWRÓT
reklama Baner_prawy_ZALOGU-SIE
...
Info
Najczęściej czytane
Redaktor poleca
GP

Na skróty

Informacje

Copyright © Medyk sp. z o.o