2024-05-29

W czerwcu obchodzimy Miesiąca Świadomości Miastenii. Ukazał się właśnie raport „Liczmy się z miastenią. Koszty medyczne, społeczne i systemowe”, który jest pierwszym pogłębionym opracowaniem poświęconym kosztom tej najczęstszej z rzadkich chorób neurologicznych. Raport został przygotowany przez HealthQuest i Modern Healthcare Institute na podstawie najnowszych danych z NFZ i ZUS, przy wsparciu organizacji pacjentów i czołowych ekspertów z dziedziny neurologii. 

– Miastenia (MG) jest chorobą autoimmunologiczną, na którą zachorować można w każdym wieku, od wczesnego dzieciństwa do późnej starości. Polskie dane epidemiologiczne wskazują, że na miastenię aktywną, wymagającą leczenia objawowego choruje około 9-9,5 tys. osób – wyjaśnia prof. dr hab. med. Anna Kostera-Pruszczyk, Kierownik Kliniki Neurologii WUM, European Reference Network Neuromuscular Diseases (ERN EURO-NMD), pod opieką której znajduje się najwięcej pacjentów z miastenią w Polsce.

U chorych dochodzi do zaburzeń w przekazywaniu impulsów z zakończeń nerwów ruchowych do mięśni, wskutek czego pojawia się nadmierna męczliwość mięśni. Objawami miastenii są m.in. opadanie powiek, podwójne widzenie, problemy z mówieniem i przełykaniem, mniejsza tolerancja wysiłku fizycznego i inne, w zależności od mięśni ulegających osłabieniu. W rezultacie chory nie może funkcjonować normalnie i wymaga wsparcia w najprostszych czynnościach, np. w ubraniu się czy umyciu. Choroba ma bardzo zróżnicowany i nieprzewidywalny przebieg. W jej trakcie dochodzi do zaostrzeń, w tym może dojść do zagrażającej życiu i wymagającej hospitalizacji na Oddziale Intensywnej Terapii (OIT) niewydolności oddechowej, tzw. przełomu miastenicznego.

reklama Prenumerata_e-lek
2024-05-28

Obecnie w Europie w fazie przedrekrutacyjnej lub rekrutacyjnej jest zarejestrowanych ponad 15,5 tys. badań klinicznych. Statystycznie w przypadku aż ok. 80% z nich wystąpią problemy z uzyskaniem lub utrzymaniem wystarczającej próby, prowadzące do opóźnień, wzrostu kosztów lub rezygnacji z projektuNa drodze ośrodków badawczych do pozyskania pacjentów stoi bowiem szereg przeszkód formalno-proceduralnych, a pacjenci nie są w stanie w prosty sposób znaleźć właściwego badania. CTIN EU – Europejska Sieć Informacji o Badaniach Klinicznych jest odpowiedzią na to wyzwanie, czyli ogniwem łączącym podmioty prowadzące badania z pacjentami. Jej twórcą jest dr Łukasz Izbicki: Ośrodki badawcze aktywnie poszukują pacjentów, a pacjenci odpowiednich terapii, jednak do tej pory brakowało jednego miejsca, gdzie obie grupy mogłyby się spotkać, informacje były rozproszone. Ten czynnik został zdiagnozowany jako jeden z głównych hamulców rozwoju branży badań klinicznych na naszym kontynencie. (...) Naszym celem jest dostarczenie pacjentom aktualnych i kompleksowych informacji o dostępnych badaniach w zrozumiałej dla nich formie i języku. Pozwala nam to w prosty sposób zmaksymalizować dotarcie do pacjentów intencjonalnie poszukujących informacji o terapiach, którzy dotychczas znajdowali je co najwyżej w szczątkowej lub niezrozumiałej formie.

2024-05-27

Jubileuszowa konferencja zielarska w Krośnie

Rośliny zielarskie, kosmetyki naturalne i żywność funkcjonalna. Zioła w profilaktyce i terapii chorób. Od juniora do seniora

Jubileuszowa X konferencja odbyła się w Kampusie Politechnicznym Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Krośnie, 16-17 maja 2024 r. Obrady otworzył Franciszek Tereszkiewicz, kanclerz PANS, podkreślając rolę zielarstwa jako dyscypliny z tradycjami, o rosnącym znaczeniu we współczesnym świecie. Konferencja zbiegła się z obchodami 25-lecia uczelni w Krośnie, o czym wspominał zarówno rektor PANS dr hab. Zbigniew Barabasz, jak i prezydent Miasta Krosna Piotr Przytocki. W spotkaniu brało udział ponad 200 osób, obecnych w krośnieńskiej auli oraz on-line. Wykłady dotyczyły istotnych problemów zdrowotnych, miały wysoki poziom merytoryczny, promowały zielarstwo oparte na faktach (Evidence Based Herbalism). Warto podkreślić wieloośrodkowość konferencji, oprócz współpracy Krosno-Wrocław, swoje osiągnięcia pokazali naukowcy z Krakowa, Rzeszowa, Lublina, Szczecina, czy Warszawy. Wykładowcy prezentowali cały przekrój wiekowy „od seniora do juniora, czyli młodzież studencką”. Krośnieńskie konferencje zielarskie są organizowane we współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu, o czym przypomniał prof. dr hab. inż. Tadeusz Trziszka w swoim wykładzie Współpraca naukowa i organizacyjna Uniwersytetu Przyrodniczego z PANS w Krośnie, w perspektywie 12 lat.

Część naukową konferencji rozpoczął prof. dr hab. Bogusław Buszewski (Komitet Chemii Analitycznej PAN, Uniwersytet M. Kopernika w Toruniu), erudycyjnie omawiając Nowe podejście na drodze ekstrakcji w pozyskiwaniu substancji biologiczne aktywnych z materiału roślinnego. Prof. dr hab. Bożena Muszyńska (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) w wykładzie Grzyby lecznicze w terapii chorób cywilizacyjnych mówiła o substancjach biologicznie aktywnych z grzybów. Grzyby jadalne to żywność funkcjonalna, a grzyby lecznicze mogą wspomagać dietę pacjentów z chorobami metabolicznymi czy nowotworowymi.

2024-05-24 ARTYKUŁ

Witaminy neurotropowe, w tym B1, B6 i B12, są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Ich udział w neurogenezie, mielinizacji, neurotransmisji i regeneracji czyni je niezbędnymi dla rozwoju mózgu, funkcji poznawczych i zdrowia psychicznego. Niedobór może prowadzić do łagodnych, niespecyficznych objawów, ale też poważnych powikłań neurologicznych (polineuropatia, niedowłady, otępienie), hematologicznych (anemia złośliwa) i innych (drgawki, zanik nerwu wzrokowego, zaburzenia neuropsychiatryczne). Przyczyny deficytów to najczęściej niska podaż w diecie (restrykcje żywieniowe, alkoholizm) oraz problemy z wchłanianiem (przewlekłe choroby przewodu pokarmowego, starszy wiek). W wielu przypadkach niedobór dotyczy całej grupy witamin, ale istnieją stany bardziej predysponujące do deficytu tylko jednej z nich (stosowanie niektórych leków, choroby nerek, choroby autoimmunologiczne). Odpowiednia profilaktyka i leczenie niedoborów witamin neurotropowych, bazujące na wiedzy o grupach ryzyka i czujności diagnostycznej, mogą skutecznie zapobiegać wielu poważnym powikłaniom.

2024-05-23

Wirus RS, czyli syncytialny wirus nabłonka oddechowego (ang. respiratory syncytial virus), jest jedną z najczęstszych przyczyn zakażeń dolnych dróg oddechowych (LRTI) u niemowląt i dzieci poniżej 1. r.ż. na świecie. W Polsce w sezonie zakażeń 2022/23 odnotowano ponad 20 700 hospitalizacji z powodu zakażeń RSV z czego 70% dotyczyło dzieci poniżej 12. miesiąca życia.

Życie i zdrowie dziecka są bezcenne i muszą się znaleźć środki na to, aby wprowadzić program, który będzie zabezpieczał je przed groźnym wirusem RS i konsekwencjami zakażenia – tak posłanka Alicja Chybicka podsumowała posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Dzieci, które było w całości poświęcone profilaktyce zakażeń RSV u całej populacji najmłodszych. Przedstawiciele Koalicji RSV wzięli udział w spotkaniu. Obecni na posiedzeniu eksperci podkreślili, że środowisko medyczne jest jednomyślne w sprawie wprowadzenia Programu Profilaktyki Zdrowotnej, który zapewni wszystkim dzieciom jednodawkową immunizację bierną, chroniącą przed wirusem RS.

2024-05-21 ARTYKUŁ

Czy zastanawiali się kiedyś Państwo nad pochodzeniem słowa „kalendarz”? Wyjaśnienie jego etymologii jest proste i wiąże się z tym ciekawa historia kalendarza rzymskiego. O tym słów kilka w niniejszym tekście.

Już za czasów cesarza Oktawiana Augusta (ur. 63 r. p.n.e. – zm. 14 r. n.e.) pojawiło się powiedzenie ad Kalendas Graecas, którego on sam jest autorem. Gdy poddawał w wątpliwość, czy ktoś spłaci zaciągnięty dług, mawiał, że zapłaci „na greckie kalendy”, czyli „na świętego Nigdy”. Termin „kalendy” oznaczał w rzymskim kalendarzu juliańskim pierwszy dzień miesiąca. W kalendarzu greckim taki termin nie istniał.

2024-05-20 ARTYKUŁ

Acanthopanax senticosus (syn. Eleutherococcus senticosus; Araliaceae) – eleuterokok kolczasty (tzw. żeń-szeń syberyjski) jest jednym z bardziej znanych gatunków roślin o właściwościach adaptogennych. W przemyśle wykorzystywane są ekstrakty z kłącza (Eleutherococci senticosi rhizoma) lub kora części podziemnych (Acanthopanacis cortex). Za profil aktywności biologicznej surowca odpowiadają specyficzne dla tego gatunku metabolity – eleuterozydy oraz glikoproteiny i polisacharydy.  W medycynie wschodnioazjatyckiej gatunek uznawany jest za działający podobnie do żeń-szenia właściwego. Eleuterokok kolczasty jest popularny we współczesnej fitoterapii ze względu na właściwości neuroprotekcyjne, przeciwstresowe, poprawiające wydolność organizmu, immunostymulujące, antyoksydacyjne, przeciwstarzeniowe oraz hipoglikemiczne.

2024-05-17 ARTYKUŁ

Głóg (Crataegus sp.) to surowiec zielarski stosowany od wieków w medycynie ludowej. Głównymi gatunkami głogu uprawianymi w Europie są głóg jednoszyjkowy – Crataegus monogyna Jacq. oraz głóg dwuszyjkowy – C. laevigata (Poir.) DC. Preparaty zawierające kwiaty, liście i owoce głogu stanowią bogate źródło procyjanidyn i flawonoidów. Dzięki temu ekstrakty z głogu wykazują silne działanie przeciwrodnikowe, przeciwzapalne, przeciwmiażdżycowe, przeciwcukrzycowe, przeciwdrobnoustrojowe i immunomodulujące. Działają przeciwskurczowo na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych, w tym naczyń wieńcowych serca oraz naczyń mózgowych. Głóg powoduje rozszerzenie naczyń wieńcowych, zwiększa przepływ wieńcowy i ilość dostarczanego tlenu, redukując czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego i korzystnie wpływając na pracę serca. Preparaty Crataegus mogą być bardzo pomocne jako łagodny naturalny środek w niewydolności serca i wzmożonym napięciu nerwowym, szczególnie dla osób starszych.

2024-05-16 ARTYKUŁ

Omówiono wybrane zagadnienia z dokumentu „Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) dotyczące leczenia chorób sercowo-naczyniowych u pacjentów z cukrzycą, 2023.” W Wytycznych wprowadzono nowo opracowaną specjalnie dla pacjentów z cukrzycą typu 2 kartę SCORE2-Diabetes. Modyfikacja stylu życia jest zalecana jako podstawowa niefarmakologiczna metoda zapobiegania i leczenia cukrzycy typu 2. W celu redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego rekomendowane jest stosowanie diety śródziemnomorskiej, diety DASH lub diet opartych na produktach roślinnych z dużą zawartością tłuszczów nienasyconych. Przedstawiono znaczenie samokontroli glikemii oraz rekomendacje dotyczące zalecanych leków przeciwhiperglikemicznych i przy dyslipidemii w celu redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego.

2024-05-15 ARTYKUŁ

Zaparcia to stosunkowo powszechna dolegliwość, na którą narażeni są szczególnie ludzie starsi, osoby cierpiące na schorzenia przewodu pokarmowego, w rekonwalescencji, czy stosujące niewłaściwą dietę i prowadzące siedzący tryb życia. Istnieją liczne preparaty farmakologiczne wspomagające walkę z zaparciami. Artykuł krótko podsumowuje możliwe do zastosowania środki, obejmujące leki, wyroby medyczne i suplementy diety oraz rekomendacje ich stosowania. Przedstawia również nowe rozwiązania w formie podania (doustne, doodbytnicze wlewki) oraz nowe substancje o działaniu przeczyszczającym.

2024-05-14

Podczas Międzynarodowego Dnia Farmaceuty należy podkreślić, że ta grupa zawodowa pełni oni kluczową rolę w procesie zwiększenia poziomu wyszczepialności w społeczeństwie. Niestety, bariery finansowe i organizacyjne skutecznie utrudniają wykorzystanie pełnego potencjału farmaceutów w profilaktyce zdrowotnej. W najnowszym dokumencie Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych pt. „Bariery i rozwiązania w dostępie do profilaktyki chorób zakaźnych” eksperci przedstawili rekomendacje dotyczące działań legislacyjnych i organizacyjnych, które należy podjąć, aby zwiększyć dostępność szczepień w aptekach i tym samym podnieść poziom wyszczepialności w społeczeństwie polskim.

Zgodnie z dostępną mapą aptek w Polsce, które realizują szczepienia przeciw COVID-19, grypie i pneumokokom wiemy, że jest to możliwe w ponad 1,2 tys. miejscach. To liczba odzwierciedlającą podpisane umowy z NFZ. W praktyce jednak tylko połowa aptek wykonała w tym roku jakiekolwiek szczepienia. Pierwszym problemem tego sezonu było opóźnienie wykonywania szczepień na skutek procesu podpisywania umów. Do tej pory apteki borykają się z problemami z rozliczaniem wykonywanych szczepień.

2024-05-13

Pneumokoki, czyli bakterie Streptococcus pneumoniae, są przyczyną różnorodnych chorób, od łagodnych infekcji ucha środkowego po ciężkie zapalenia płuc, sepsę czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych podczas debaty V-meeting przedstawili dotychczasowe dane na temat infekcji pneumokokowych.

Pneumokok jest jednym z najczęstszych patogenów wykrywalnych u pacjentów hospitalizowanych z grypą, dokładniej jest to 35% przypadków. Grypa może prowadzić do rozwoju pneumokokowego zapalenia płuc, co skutkuje wzrostem liczby hospitalizacji i zgonów – podkreśla dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas, Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej.

W 2023 r. zaobserwowano kolejny wzrost liczby Inwazyjnych chorób pneumokokowych. Dane zgromadzone przez Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. Diagnostyki Bakteryjnych Zakażeń Ośrodkowego Układu Nerwowego (KOROUN) wskazują na 25-procentowe zwiększenie się wstępowania choroby w porównaniu do roku poprzedniego (1575 przypadków w 2023 r. wobec 1252 w 2022 r.). Ok. 90% przypadków dotyczy populacji osób dorosłych. Na 1575 znanych przypadków w ubiegłym roku było1006  śmiertelnych.

U pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) oraz innymi chorobami współistniejącymi ryzyko wystąpienia pozaszpitalnego zapalenia płuc (PZP) znacznie rośnie. W przypadku kilku schorzeń podstawowych występuje „kumulacja ryzyka”. Tacy pacjenci wymagają szczególnej opieki i profilaktyki.

2024-05-10 ARTYKUŁ

W polskiej recepturze lekarskiej przyjęło się używać nazewnictwa łacińskiego przy wypisywaniu składników na lek recepturowy, który farmaceuta przygotowuje w aptece. Łacińskie są również skróty wyrazów oznaczających polecenia: co należy zrobić z tymi składnikami, jaką postać ma mieć lek i co dalej z nim się dzieje. Oprócz tego na recepcie używa się też łacińskich zwrotów pro auctore i pro familia. Postanowiłam zwrócić uwagę na te dwa zwroty, ponieważ często pojawią się w nich błędy wynikające ze słabej znajomości lub  nieznajomości leksyki i gramatyki łacińskiej.

2024-05-09 ARTYKUŁ

Metaanaliza jest metodą statystyczną łączącą wyniki z wielu niezależnych od siebie badań. Dzięki niej można uzyskać szerszy i bardziej precyzyjny obraz danego zagadnienia. Pomaga ona również w doborze odpowiedniej terapii, wykryciu błędów, porównaniu metod badawczych, uśrednieniu wyników i wykryciu różnic między badanymi obiektami. Metaanaliza jest wartościowym narzędziem w dziedzinie nauki, znacząco wspomagającym postęp w badaniach naukowych oraz podnoszącym jakość przeprowadzanych analiz.

Historia metaanalizy sięga początku XX w., kiedy Karl Pearson zastosował ją do analizy danych porównujących zakażenia i śmiertelność wśród ochotników do zaszczepienia przeciwko durowi brzusznemu z żołnierzami, którzy nie zgłosili się na ochotnika, w różnych krajach Imperium Brytyjskiego. Brytyjscy statystycy, Ronald Fisher i William Cochran, odegrali kluczową rolę w rozwoju metaanalizy. Fisher, podobnie jak wcześniej Pearson, widział potrzebę łączenia wyników badań. Wskazywał na konieczność uwzględniania wpływu różnych czynników, takich jak czas i miejsce, na wyniki badań w rolnictwie. Zachęcał naukowców do ujednolicania prezentacji danych, by ułatwić ich porównywanie i łączenie. Jego praca miała też wpływ na badania nad publikowaniem wyników naukowych. Cochran rozwinął metody Fishera, zapewniając im formalne ramy. Wspólnie z Frankiem Yatesem zastosowali je w analizie danych rolniczych. Cochran kontynuował pracę nad metaanalizą przez całą karierę, stosując ją również w badaniach medycznych. Podkreślał wagę wykorzystania danych z kontrolowanych badań, ale jednocześnie widział wartość badań obserwacyjnych.

2024-05-08 ARTYKUŁ

Oczyszczanie nosa pomaga w zachowaniu jego podstawowych funkcji. Doświadczenia i badania pokazują, że woda morska dobrze sprawdza się w terapii oczyszczania nosa u osób z alergicznym nieżytem nosa. Udrażnia nos oraz zmniejsza natężenie objawów ANN.

Zgodnie z wynikami licznych badań i rekomendacjami klinicystów płukanie nosa jest zalecane jako terapia uzupełniająca leczenie podstawowe, jakim w przypadku alergicznego nieżytu nosa jest przyjmowanie leków przeciwhistaminowych. Płukanie nosa umożliwia usunięcie z powierzchni nabłonka wyścielającego nos alergenów, zanieczyszczeń i zalegającej wydzieliny. Efektem tego jest przywrócenie mu podstawowych funkcji, jakimi są transport śluzowo-rzęskowy, oczyszczanie nosa i ogrzewanie wdychanego powietrza. 

Copyright © Medyk sp. z o.o