Jak powstawały łacińskie nazwy roślin

2025-08-07 Aktualności

Jak powstawały łacińskie nazwy roślin

Obowiązujące obecnie nazewnictwo botaniczne zostało zapoczątkowane przez Karola Linneusza (1707–1778), szwedzkiego botanika, który swoim dziełem Species plantarum (1753 r.) dokonał wielkiej reformy nazewnictwa roślin. Zaproponował stosowanie dla każdego gatunku dwuwyrazowej (binominalnej) łacińskiej nazwy. Pierwszy człon jest nazwą rodzaju botanicznego, drugi – nazwą gatunkową. Nazwa rodzajowa ma zawsze formę pojedynczego rzeczownika i zapisuje się ją wielką literą.

Nazwa gatunkowa, pisana mała literą, jest najczęściej przymiotnikiem, np. Plantago maior [czyt. plantago major] – „babka zwyczajna, babka większa”, Viola tricolor [czyt. wiola trikolor] – „fiołek trójbarwny”, ale może być również rzeczownikiem, np. Primula veris [czyt. primula weris] – „pierwiosnek lekarski, dosłownie: pierwszak wiosny”, Allium cepa – „cebula zwyczajna, dosłownie: czosnek cebula” lub mieć formę złożoną, np. Capsella bursa-pastoris [czyt. kapsella bursa-pastoris] – „tasznik pospolity, dosłownie: szkatułka sakwa pasterza”.

Stosunkowo niewiele łacińskich nazw roślin obecnie stosowanych wywodzi się bezpośrednio z łaciny okresu klasycznego (I w. p.n.e. – I w. n.e.). Wiele nazw zapożyczono wprost lub pośrednio z języka starogreckiego albo utworzono w tzw. łacinie średniowiecznej.

Autor: dr n. hum. Beata Olędzka