2025-08-05 Artykuły

Maślan sodu w zaburzeniach przewodu pokarmowego

Do grupy metabolitów powstałych w wyniku procesów przeprowadzanych przez mikrobiotę jelitową należą krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe. Jednym z nich jest maślan, którego wzrastającą popularność wśród specjalistów oraz pacjentów odnotowano w ostatnich latach. Wykazuje on wiele korzystnych właściwości. Szczególną uwagę przykuwa zdolność do łagodzenia stanów zapalnych, co jest niezwykle istotne w kontekście zaburzeń występujących w przewodzie pokarmowym, gdzie maślan sodu ma największe zastosowanie. Należy również zwrócić uwagę na jego wpływ w utrzymywaniu równowagi w składzie mikrobiomu jelitowego oraz na wsparcie mające na celu zachowanie integralności bariery jelitowej. Suplementacja tego związku może wiązać się z długofalowymi korzyściami i poprawą komfortu życia, co zostało potwierdzone szeregiem badań klinicznych z różnorodnych dziedzin medycyny.

W jelicie grubym na skutek fermentacji niestrawionych węglowodanów, głównie błonnika i skrobi, przeprowadzanej przez bakterie z typu Firmicutes (w szczególności przez gatunek Faecalibacterium prausnitzii), a także przez Clostridium butyricum – probiotyczne bakterie beztlenowe, dochodzi do syntezy maślanu będącego jednym z najważniejszych metabolitów mikrobiologicznych. Substancja ta wykazuje różnorodne korzystne działanie na ludzki organizm, m.in. redukuje stany zapalne występujące w błonie śluzowej jelit, poprawia jej odporność, regulując migrację komórek układu odpornościowego, oraz zapewnia homeostazę mikrobiomu jelit, ponieważ jest jego głównym źródłem energii. Stanowi on podstawę energetyczną dla kolonocytów zużywających aż do 95% maślanu znajdującego się w jelicie grubym.

  Czytaj pełny tekst

Autor: studentka Wiktoria Dziuba, dr Paweł Siudem

Udostępnij:

Data publikacji: 2025-08-05

Źródło: "Lek w Polsce" nr 07/2025

Słowa kluczowe: maślan sodu, mikrobiota jelitowa, jelito grube, zaburzenia przewodu pokarmowego

1. Canani RB. Potential beneficial effects of butyrate in intestinal and extraintestinal diseases. WJG. 2011;17(12):1519.
2. Kaźmierczak-Siedlecka K, Skonieczna-Żydecka K, Hupp T, et al. Next-generation probiotics – do they open new therapeutic strategies for cancer patients? Gut Microbes [Internet]. 2022 [cited 2025 Jul 17];14(1).
3. Chen D, Jin D, Huang S, et al. Clostridium butyricum, a butyrate-producing probiotic, inhibits intestinal tumor development through modulating Wnt signaling and gut microbiota. Cancer Letters. 2020;469:456-467.
4. Wu X, Wu Y, He L, et al. Effects of the intestinal microbial metabolite butyrate on the development of colorectal cancer. J Cancer. 2018;9(14):2510-2517.
5. Donohoe DR, Garge N, Zhang X, et al. The Microbiome and Butyrate Regulate Energy Metabolism and Autophagy in the Mammalian Colon. Cell Metabolism. 2011;13(5):517-526.
6. Li G, Lin J, Zhang C, et al. Microbiota metabolite butyrate constrains neutrophil functions and ameliorates mucosal inflammation in inflammatory bowel disease. Gut Microbes [Internet]. 2021 [cited 2025 Jul 17];13(1).
7. Liu H, Wang J, He T, et al. Butyrate: A Double-Edged Sword for Health? Advances in Nutrition. 2018;9(1):21-29.
8. Bach Knudsen KE, Lærke HN, Hedemann MS, et al. Impact of Diet-Modulated Butyrate Production on Intestinal Barrier Function and Inflammation. Nutrients. 2018;10(10):1499.
9. Chen J, Vitetta L. The Role of Butyrate in Attenuating Pathobiont-Induced Hyperinflammation. Immune Netw. 2020;20(2):e15.
10. Föh B, Buhre JS, Lunding HB, et al. Microbial metabolite butyrate promotes induction of IL-10+IgM+ plasma cells. Rom S, editor. PLoS ONE. 2022;17(3):e0266071.
11. Segain JP, Raingeard de la Blétière D, Bourreille A, et al. Butyrate inhibits inflammatory responses through NFkappaB inhibition: implications for Crohn’s disease. Gut. 2000;47(3):397-403.
12. Lewandowski K, Kaniewska M, Karłowicz K, et al. The effectiveness of microencapsulated sodium butyrate at reducing symptoms in patients with irritable bowel syndrome. Prz Gastroenterol. 2022;17(1):28-34.
13. Tursi A, Procaccianti G, De Bastiani R, Turroni S, D’Amico F, Allegretta L, et al. Micro-encapsulated and colonic-release sodium butyrate modulates gut microbiota and improves abdominal pain in patients with symptomatic uncomplicated diverticular disease. Frontiers in Medicine. 2025;12:1487892.
14. Krokowicz L, Kaczmarek BF, Krokowicz P, Stojcev Z, Mackiewicz J, Walkowiak J, et al.. Sodium butyrate and short chain fatty acids in prevention of travellers’ diarrhoea: a randomized prospective study. Travel Medicine and Infectious Disease. 2014;12(2):183-188.
15. Hays KE, Pfaffinger JM, & Ryznar R. (). The interplay between gut microbiota, short-chain fatty acids, and implications for host health and disease. Gut Microbes. 2024;16(1):2393270.
16. Li ZM, Kong CY, Mao YQ, Huang JT, Chen HL, Han B, et al.). Ampicillin exacerbates acetaminophen‐induced acute liver injury by inducing intestinal microbiota imbalance and butyrate reduction. Liver International. 2023;43(4):865-877.
17. Hald S, Schioldan AG, Moore ME, et al. Effects of Arabinoxylan and Resistant Starch on Intestinal Microbiota and Short-Chain Fatty Acids in Subjects with Metabolic Syndrome: A Randomised Crossover Study. PLoS
One. 2016;11(7):e0159223.
18. Dowhaniuk JK, Szamosi J, Chorlton S, et al. Starving the Gut: A Deficit of Butyrate in the Intestinal Ecosystem of Children With Intestinal Failure. J Parenter Enteral Nutr. 2020;44(6):1112-1123.
19. Xiao M, Liu YG, Zou MC, et al. Sodium butyrate induces apoptosis of human colon cancer cells by modulating ERK and sphingosine kinase 2. Biomed Environ Sci. 2014;27(3):197-203.
20. Roy M-J, Dionne S, Marx G, et al. In vitro studies on the inhibition of colon cancer by butyrate and carnitine. Nutrition. 2009;25(11–12):1193-1201.
21. Rode J, Yang L, König J, et al. Butyrate Rescues Oxidative Stress-Induced Transport Deficits of Tryptophan: Potential Implication in Affective or Gut-Brain Axis Disorders. Neuropsychobiology. 2021;80(3):253-263.
22. Marizzoni M, Cattaneo A, Mirabelli P, et al. Short-Chain Fatty Acids and Lipopolysaccharide as Mediators Between Gut Dysbiosis and Amyloid Pathology in Alzheimer’s Disease. Solfrizzi V, editor. JAD. 2020;78(2):683 697.
23. Qiao C-M, Sun M-F, Jia X-B, et al. Sodium butyrate causes α-synuclein degradation by an Atg5-dependent and PI3K/Akt/mTOR-related autophagy pathway. Experimental Cell Research. 2020;387(1):111772.
24. Li Z, Yi C-X, Katiraei S, et al. Butyrate reduces appetite and activates brown adipose tissue via the gut-brain neural circuit. Gut. 2018;67(7):1269-1279.
POWRÓT
reklama Baner_prawy_ZALOGU-SIE
...
Info
Najczęściej czytane
Redaktor poleca
GP

Na skróty

Informacje

Copyright © Medyk sp. z o.o