Dzięki decyzjom samodzielnie podejmowanym przez pacjentóww Europie udaje się uniknąć rocznie  nawet 120 mln konsultacji lekarskich. Zdaniem ekspertów potrzebne są zmiany prawne, które ułatwiłyby rozwój sektorów kluczowych dla samoleczenia – zwłaszcza produkcji leków bez recepty i inteligentnych rozwiązań wspierających zdrowie. Okazją do tego może być trwająca rewizja unijnego prawa farmaceutycznego. Z raportu opublikowanego przez Global Self-Care Organization wynika, że oszczędności wynikające z samoleczenia w regionie Europy i Azji Środkowej sięgają ponad 46 mld dolarów. Ograniczenie liczby niepotrzebnych wizyt lekarskich o 10–25% mogłoby przynieść dodatkowe 17 mld euro oszczędności. Drobne dolegliwości to m.in. przeziębienie, ból głowy czy niestrawność. Pacjenci zwykle zajmują się nimi samodzielnie, bez wizyty u lekarza, korzystając z leków bez recepty, suplementów diety czy wyrobów medycznych.

W praktyce samoleczenie nie sprowadza się wyłącznie do przyjmowania leków wydawanych bez recepty oraz suplementacji składników niedostarczanych w odpowiedniej ilości z pożywienia. To także opatrywanie ran, czynności higieniczne związane ze zdrowiem jamy ustnej czy aplikowanie kropli do oczu. Eksperci zgodnie wskazują, że rozwój kompetencji zdrowotnych pacjentów i dostęp do rzetelnych informacji to kluczowe warunki skutecznego wdrażania samoleczenia na szeroką skalę. W tę strategię wpisuje się również korzystanie z innowacji technologicznych wspierających zdrowie.

W 2023 r. Komisja Europejska zaproponowała reformę prawa farmaceutycznego, największą od ponad 20 lat. Celem zmian jest modernizacja sektora farmaceutycznego poprzez podejście skoncentrowane na pacjencie i wsparcie innowacyjnego przemysłu.

– W czasie, gdy Unia Europejska przygotowuje się do wdrożenia jednej z najgłębszych reform prawa farmaceutycznego w swojej historii, musimy zadbać o to, by leki OTC i zasada samoleczenia znalazły w niej swoje miejsce. Pamiętajmy, że samoleczenie nie jest modą, lecz koniecznością starzejących się społeczeństw i przeciążonych systemów ochrony zdrowia – podkreśla Ewa Jankowska, prezes Polskiego Związku Producentów Leków Bez Recepty (PASMI).

Wśród proponowanych przez przedstawicieli branży rozwiązań jest także harmonizacja przepisów dotyczących suplementów diety, zwłaszcza propozycji maksymalnych poziomów witamin i minerałów w skali UE.

Kwestie dotyczące nowoczesnych technologii wspierających rozwój kompetencji zdrowotnych pacjentów, zmian legislacyjnych oraz dostępności i bezpieczeństwa stosowania wyrobów medycznych w kontekście samoleczenia będą omawiane podczas 61. dorocznej konferencji AESGP, która 3 i 4 czerwca odbędzie się w Warszawie we współpracy z PASMI. Hasłem przewodnim konferencji jest „Profilaktyka poprzez samoleczenie”.