Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV)  jest najsilniejszym znanym czynnikiem ryzyka rozwoju raka szyjki macicy, nowotworu znajdującego się na drugim miejscu pod względem umieralności u kobiet na całym świecie. Szczepienie przeciwko HPV szczepionką zawierającą najbardziej onkogenne typy wirusa - 16 i 18 oraz 6 i 11 - jest jedną ze skutecznych metod prewencji rozwoju nowotworu szyjki macicy i zdobywa popularność na całym świecie.

Jedną z wad szczepionki jest niewątpliwie jej cena, wynosząca w polskich warunkach ok. 400 zł za jedną dawkę i niepodlegająca refundacji. Ze względów ekonomicznych prowadzone są badania nad alternatywnymi schematami dawkowania, poza zalecanymi przez producenta 3 dawkami szczepionki. Wyniki jednego z nich, przeprowadzonego przez kanadyjskich naukowców, opublikowano 1 maja w The Journal of the American Medical Association.

            To wieloośrodkowe badanie, przeprowadzone z randomizacją, miało na celu potwierdzenie podobnej skuteczności (poprzez wywołanie potwierdzonej immunizacji pacjentek)  2 dawek szczepionki przeciwko HPV zawierającej serotypy 6, 11, 16, 18 w stosunku do 3 dawek. Szczepieniu poddano łącznie 830 kanadyjskich kobiet w trzech grupach: dziewczęta w wieku 9-13 zaszczepiono 3 dawkami szczepionki w odstępach 0, 2 i 6 miesięcy (n = 261) bądź 2 dawkami w odstępach 0 i 6 miesięcy (n = 259), kobietom w wieku 16-26 lat podano 3 dawki szczepionki w 0, 2 i 6 miesiącu.  675 uczestniczek dostarczyło w późniejszym czasie próbkę krwi w celu zbadania poziomu przeciwciał w 0,7, 18., 24. i 36. miesiącu. Pierwszorzędowym punktem końcowym było wykazanie podobnej skuteczności 2- i 3-dawkowego schematu szczepienia, mierzonej za pomocą średniego geometrycznego miana (GMT) poziomu przeciwciał, badanych  miesiąc po podaniu ostatniej dawki typów 16 i 18 (7. miesiąc). W drugiej kolejności badano, czy efekt nie mniejszej skuteczności utrzymuje się przez 36 miesięcy.

            Podanie dwóch dawek szczepionki u dziewcząt i trzech dawek u młodych kobiet odznaczało się podobną skutecznością [GMT 2.07 (95%CI, 1.62 – 2.65) dla HPV-16.; 1.76 (95% CI, 1.41 – 2.19) dla HPV-18]. Poziom przeciwciał utrzymywał się na podobnym poziomie w przypadku serotypów 16 i 11 w 36. miesiącu, aczkolwiek dla serotypów 18 i 6 był niższy odpowiednio w 24. i 36. miesiącu, co nie odpowiadało kryteriom nie mniejszej skuteczności.

            Podsumowując, wśród dziewcząt, które otrzymały 2 dawki szczepionki przeciwko HPV w ciągu 6 miesięcy odpowiedź na antygeny HPV-16 i HPV-18 okazała się podobna do podania 3 dawek, jednak ze względu obniżenie skuteczności  dla niektórych serotypów między 24. i 36. miesiącem od podania szczepionki, konieczne są dalsze badania, aby mógł zostać zaproponowany bardziej ekonomiczny schemat szczepień.