Co roku u blisko 4 tys. Polaków diagnozuje się nowotwory górnych dróg oddechowych. Ponieważ nie dają specjalnych objawów, najczęściej wykrywane są w późnym stadium. Dlatego laryngolodzy sygnalizują, by w ramach wczesnej profilaktyki onkologicznej kontrolować również błony śluzowe górnych dróg oddechowych. Nowoczesny sprzęt diagnostyczny NBI umożliwia wykrycie nawet tych zmian, których dotąd nie wykrywały tradycyjne urządzenia diagnostyczne.

Stany przedrakowe zwiększają ryzyko nowotworu nawet o kilkadziesiąt procent, dlatego tak ważne jest wczesne ich wykrycie. Najczęstsze nowotwory spotykane w okolicy górnych dróg oddechowych: to rak krtani, rak gardła, rzadziej rak jamy ustnej i nowotwory wywodzące się z gruczołów ślinowych czy tkanki limfatycznej. Do niepokojących objawów, które wymagają wizyty u laryngologa należą: przewlekła chrypka, uporczywe bóle w okolicy czoła, oczodołów, nosogardła, krtani i uszu, nawracające uporczywe krwawienia z nosa, niedosłuch jednostronny.

Od niedawna dla polskich pacjentów dostępna jest nowoczesna aparatura diagnostyczna, wykorzystująca światło NBI, dzięki której bezboleśnie i kompleksowo możemy sprawdzić stan górnych dróg oddechowych podczas jednej wizyty. Badanie endoskopowe z użyciem NBI jest powszechnie stosowane, np. w gastroenterologii, jednak w przypadku laryngologii jest to nowość” – wyjaśnia dr n. med. Michał Michalik, specjalista otolaryngologii, chirurgii głowy i szyi, szef Centrum Medycznego MML.

Badanie NBI (Narrow Band Imaging) wykorzystuje różnice we właściwościach pochłaniania światła przez krew i tkanki otaczające naczynie krwionośne. Zdrowa śluzówka pokrywająca górne drogi oddechowe ma zabarwienie różowoczerwone. Dzięki NBI możliwa jest ocena jej koloru oraz wychwycenie w niej miejsc o wzmożonym metabolizmie i nadmiernym unaczynieniu, co może świadczyć o zmianie nowotworowej. Badanie to pozwala na wczesne wykrycie nawet niewielkich zmian, również tych słabo widocznych przy zwykłym badaniu.

NBI jest badaniem pomocnym również w trakcie zabiegów chirurgicznych, gdzie zobrazowanie tkanek wąską wiązką światła w wiarygodny sposób wskazuje chirurgowi granicę zdrowej błony śluzowej i tkanki nowotworowej. Dzięki temu możliwe jest precyzyjne usunięcie chorej tkanki – podkreśla prof. dr hab. med. Wiesław Konopka z Kliniki Otolaryngologii ICZMP w Łodzi, konsultant CM MML.

Celem badań jest wykrycie nieprawidłowych zmian poprzedzających nowotwór lub choroby w stadium bezobjawowym. Badaniom z użyciem endoskopu NBI powinny poddać się osoby z grupy zwiększonego ryzyka. W przypadku tzw. pozytywnego wyniku testu, czyli wykrycia nieprawidłowych naczyń krwionośnych
w obrębie błony śluzowej, pacjenci poddawani są szczegółowej diagnostyce. Znaczenie badań przesiewowych jest nieocenione, gdyż pozwalają one na wykrycie nowotworu w bardzo wczesnym stadium, co daje możliwość szybkiego wdrożenia leczenia i szansę na całkowite wyleczenie.

Procedura badania jest prosta, a samo badanie jest nieinwazyjne i niebolesne. Polega na wprowadzeniu do światła górnych dróg oddechowych endoskopu, czyli giętkiego przewodu o średnicy kilku milimetrów zakończonego kamerą o wysokiej rozdzielczości, pozwalającej na dokładne oglądanie wnętrza naszego ciała. W trakcie badania tkanki oświetlane są dodatkowo wąską wiązką światła – NBI – co pozwala na uzyskanie wysoko wykontrastowanego obrazu umożliwiającego różnicowanie i wstępną ocenę nieprawidłowości – mówi lek. med. Grzegorz Sobczyk, specjalista otolaryngolog, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, konsultant z zakresu onkologii w diagnostyce górnych dróg oddechowych.

Jak podkreślają eksperci, wczesne wykrycie zmian nowotworowych daje szanse na zupełne wyleczenie pacjenta. Dlatego warto raz do roku wykonać badanie endoskopowe z użyciem NBI.