2018-10-02
Artykuł
Fluorochinolony to duża grupa chemioterapeutyków o szerokim zakresie działania. Uważa się, że jest to grupa dobrze tolerowana przez pacjentów. W ostatnich latach opisuje się coraz więcej przypadków przewlekłej wielonarządowej toksyczności występującej po zastosowaniu fluorochinolonów. Z tego względu Agencja ds. Żywności i Leków (ang. Food and Drug Administration, FDA) wydała najwyższej rangi ostrzeżenie ograniczające stosowanie fluorochinolonów do ciężkich przypadków zakażeń bakteryjnych, jako leki ostatniej szansy. Opisane przypadki długotrwałego uszkodzenia układu nerwowego oraz układu mięśniowo-szkieletowego po zastosowaniu fluorochinolonów są bardzo trudne do leczenia i negatywnie wpływają na jakość życia pacjenta. Mechanizm przewlekłej toksyczności fluorochinolonów jest słabo poznany i wymaga dalszych badań.
W lutym 2017 r. Europejska Agencja Leków (ang. European Medicines Agency, EMA) wszczęła postępowanie w celu przeprowadzenia przeglądu ciężkich długotrwałych działań niepożądanych po ogólnoustrojowym zastosowaniu syntetycznych antybiotyków z grupy chinolonów i fluorochinolonów.
Dodatkowo 13 czerwca 2018 r. w siedzibie EMA zostało zorganizowane publiczne przesłuchanie, w którym wzięli udział m.in. wybrani poszkodowani, przedstawiając swoje historie choroby po leczeniu tymi lekami. Działania niepożądane, które zostały objęte oceną, dotyczyły przewlekłego uszkodzenia układu mięśniowo-szkieletowego oraz układu nerwowego. Przesłuchanie publiczne jest nową metodą wykorzystywaną przez komitet ds. Oceny Ryzyka w ramach Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii (ang. Pharmacovigilance Risk Assessment Committee, PRAC), która ma na celu pogłębienie wiedzy na temat stosowania produktów leczniczych oraz zwiększenie bezpieczeństwa farmakoterapii lekami.
Fluorochinolony to często przepisywana grupa chemioterapeutyków o szerokim zakresie działania przeciwbakteryjnego, która działa na bakterie Gram (+) oraz Gram (-). Chinolony i fluorochinolony są pochodnymi 4-chinolonu.
Kwas pipemidowy, analog kwasu nalidyksowego, należy do grupy chinolonów i jest stosowany w zakażeniach dróg moczowych. Zakres jego działania obejmuje przede wszystkim bakterie Gram (-), jak również trudną do zwalczania bakterię Pseudomonas aeruginosa.
Pochodne fluorochinolonu to zróżnicowana grupa chemioterapeutyków I i II generacji, gdzie fluorochinolony II generacji wykazują większą aktywność wobec bakterii Gram (+) niż w stosunku do bakterii Gram (-).
W Polsce najczęściej używanymi fluorochinolonami są:
• ciprofloksacyna (I generacja),
• norfloksacyna (I generacja, stosowana w leczeniu zakażeń dróg moczowych),
• lewofloksacyna (II generacja).