W obliczu wzrostu zachorowań na grypę, COVID-19 czy zakażenia pneumokokowe niezbędne są usprawnienia realizacji szczepień w aptekach. Eksperci Koalicji na rzecz szczepień w aptekach zwracają uwagę na niewykorzystany w pełni potencjał aptek i farmaceutów. Uprawnienie farmaceutów do wystawiania recept na szczepionki refundowane znacząco skróci ścieżkę pacjenta do szczepień ochronnych, bo szczepienie będzie można zrealizować bezpłatnie w czasie jednej wizyty w aptece.

Dotychczasowa ścieżka pacjenta była usprawniana poprzez wprowadzenie możliwości wykonywania szczepień w aptekach oraz możliwości wystawiania przez farmaceutów recept pełnopłatnych na szczepionki przeciw grypie. Niestety to nie jest wystarczające rozwiązanie, zwłaszcza w obliczu decyzji o rozszerzeniu na całą populację osób dorosłych refundacji szczepionek przeciw grypie oraz nową refundację szczepionek przeciw pneumokokom. Na liście bezpłatnych leków dla osób po 65. r.ż. znajduje się 13-walentna skoniugowana szczepionka przeciw pneumokokom (osoby z chorobami współistniejącymi) oraz szczepionki przeciw grypie. Jednak wymagana jest recepta od lekarza z dopiskiem „s”.

– Zmiany w procesie refundacji szczepień to klucz do skuteczniejszej profilaktyki. Dzisiejszy system finansowania staje się coraz bardziej otwarty, jednak nadal stawia przed pacjentami bariery w postaci długiego czasu oczekiwania na wizytę u lekarza oraz ograniczonego dostępu do szczepionek. Wprowadzenie możliwości wystawiania przez farmaceutów refundowanych recept farmaceutycznych na szczepionki przeciw grypie i pneumokokom oraz inne szczepionki stosowane w szczepieniach zalecanych osób dorosłych znacznie skróci ścieżkę pacjenta do realizacji szczepienia. Farmaceuci mogą znacząco przyczynić się do poprawy zdrowia publicznego i zwiększenia efektywności profilaktyki, trzeba im tylko na to pozwolić – mówi dr n. farm. Mikołaj Konstanty, wiceprezes Naczelnej Izby Aptekarskiej.

Szczepienia przeciw grypie i pneumokokom są kluczowym elementem w zapobieganiu poważnym chorobom i hospitalizacjom. Liczba kroków, jakie muszą przejść pacjenci w celu uzyskania ochrony, wpływają na ich decyzje o wykonaniu szczepienia, a tym samym przekładają się na popularność tych świadczeń w aptekach. W sezonie zachorowań na grypę 2021/2022 istniała możliwość bezpłatnego i bez wymogu posiadania recepty wykonywania szczepień przeciw grypie u osób dorosłych. Był to rekordowy sezon szczepień, a ogólny wskaźnik wyszczepialności osiągnął 7% (22% w populacji osób w wieku powyżej 65. r.ż.). Takie sytuacje pokazują, jak prosty system szczepień pozytywnie wpływa na poziom wyszczepialności społeczeństwa.

– W Polsce mamy jedną z najszerszych populacyjnie dostępnych refundacji na szczepionki przeciw grypie, ale nie wykorzystujemy tego w pełni, co relatywnie nie wpływa odpowiednio na wzrost wyszczepialności. Długa ścieżka zniechęca pacjentów do korzystania z tej możliwości. Wykorzystanie potencjału aptek i farmaceutów to sposób, aby więcej osób korzystało z dostępnej refundacji, co z kolei przyczyni się do wzrostu wyszczepialności – tłumaczy prof. dr hab. n. med. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych.

Rola farmaceutów i aptek w systemie opieki zdrowotnej nabiera nowego wymiaru. Umożliwienie farmaceutom wystawiania recept refundowanych na szczepionki stanowi ważny krok w kierunku usprawnienia procesu szczepień. Dodatkowo takie rozwiązanie odciążyłoby lekarzy POZ, umożliwiając im skupienie się na pacjentach wymagających bezpośredniej opieki medycznej.