1. Müller G, Kramer A. Biocompatibility index of antiseptic agents by parallel assessment of antimicrobial activity and cellular cytotoxicity. Journal of Antimicrobial Chemotherapy 2008;61(6);1281-1287. https://doi.org/10.1093/jac/dkn125.

2. Król JA, Bylica J. The history of wound dressing. Medycyna Paliatywna/ Palliative Medicine 2020;12(1):8-17. doi:10.5114/pm.2020.95862.

3. Sedlock DM, Bailey DM. Microbicidal activity of octenidine hydrochloride, a new alkanediylbis[pyridine] germicidal agent. Antimicrob Agents Chemother. 1985;28(6):786-90. doi: 10.1128/AAC.28.6.786.

4. Babalska ZŁ, Korbecka-Paczkowska M, Karpiński TM. Wound Antiseptics and European Guidelines for Antiseptic Application in Wound Treatment. Pharmaceuticals (Basel),2021;14(12):1253.

5. Hüpsch-Marzec H. Can antiseptic rinses help fight against SARS--CoV-2? Current literature review. Pielęgniarstwo w Opiece Długoterminowej/Long-Term Care Nursing 2021;6(2):63-72. doi:10.19251/ pwod/2021.2(6).

6.https://indeks.mp.pl/leki/subst.php?id=4952 [dostęp z dnia: 30.01.2024 r.].

7. Matsuzaki K, Upton D. Wound treatment and pain management: a stressful time. Int Wound J. 2013;10(6):638-644. doi:10.1111/j.1742--481X.2012.01038.x

8.Biegaj M. Octenidine in wound healing. Farmacja Współczesna 2017;10:107-110.

9. Seiser S, Janker L, Zila N, et al. Octenidine-based hydrogel shows anti-inflammatory and protease-inhibitory capacities in wounded human skin. Sci Rep. 2021;11(32). https://doi.org/10.1038/s41598-020-79378-9.

10. Vanscheidt W, Harding K, Téot L, Siebert J. Effectiveness and tissue compatibility of a 12-week treatment of chronic venous leg ulcers with an octenidine based antiseptic--a randomized, double-blind controlled study. Int Wound J. 2012;9(3):316-323. doi:10.1111/j.1742--481X.2011.00886.x.

11. Kramer A, Dissemond J, Kim S, Willy C, Mayer D, Papke R, Tuchmann F, Assadian O. Consensus on Wound Antisepsis: Update 2018. Skin Pharmacol Physiol. 2018;31(1):28-58. https://doi. org/10.1159/000481545.

12. Sharpe A, Formiga A, Neves J, Serafino E, Silva C, Machado M. Case studies: octenidine in the management of diabetic foot ulcers. The Diabetic Foot Journal 2018;21(3):192-197.

13. Mrozikiewicz-Rakowska B, Mieczkowski M. Treatment of wounds in diabetic patients: indications for primary care physicians. Lekarz POZ 2017;3(2):105-110.

14. Ryszkiel I. Porównanie miejscowego stosowania octanidyny i argosulfanu na proces gojenia przewlekłych owrzodzeń żylnych goleni. Rozprawa doktorska, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Zabrze 2020.

15. Matiasek J, Kienzl P, Unger LW, Grill C, Koller R, Turk BR. An intra-individual surgical wound comparison shows that octenidine-based hydrogel wound dressing ameliorates scar appearance following abdominoplasty. Int Wound J. 2018;15(6):914-920. doi:10.1111/iwj.12944.

16. Ostrowska K, Strzelczyk A, Różalski A, Stączek P. Biofilm bakteryjny jako przyczyna zakażeń układu moczowego – mikroorganizmy patogenne, metody prewencji i eradykacji. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2013;67:1027-1033. https://doi. org/10.5604/17322693.1073567.

17. Loose M, Naber KG, Purcell L, Wirth MP, Wagenlehner FME. Anti-Biofilm Effect of Octenidine and Polyhexanide on Uropathoge

nic Biofilm-Producing Bacteria. Urol Int. 2021;105(3-4):278-284. doi:10.1159/000512370.

18.Narayanan A, Nair MS, Karumathil DP, Baskaran SA, Venkitanarayanan K, Amalaradjou MA. Inactivation of Acinetobacter baumannii Biofilms on Polystyrene, Stainless Steel, and Urinary Catheters by Octenidine Dihydrochloride. Front Microbiol. 2016;7:847. doi:10.3389/fmicb.2016.00847.

19.Lutz JT, Diener IV, Freiberg K, et al. Efficacy of two antiseptic regimens on skin colonization of insertion sites for two different catheter types: a randomized, clinical trial. Infection 2016;44(6):707-712. doi:10.1007/s15010-016-0899-6.

20.https://www.mp.pl/szczepienia/praktyka/przypadki/212558, profilaktyka-poekspozycyjna-wscieklizny [dostęp z dnia: 31.01.2024 r.].

21. https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/49021, pielegnacja-kikuta-pepowinowego-unoworodkow [dostęp z dnia: 31.01.2024 r.].

22. Dudek B, Tymińska J, Szymczyk-Ziółkowska P, Chodaczek G, Migdał P, Czajkowska J, Junka A. In Vitro Activity of Octenidine Dihydrochloride-Containing Lozenges against Biofilm-Forming Pathogens of Oral Cavity and Throat. Applied Sciences 2023;13(5):2974. https:// doi.org/10.3390/app13052974.

23. Grover V, Mahendra J, Gopalakrishnan D, Jain A. Effect of octenidine mouthwash on plaque, gingivitis, and oral microbial growth: A systematic review. Clin Exp Dent Res. 2021;7:450–464. https:// doi.org/10.1002/cre2.386.

24. https://www.mp.pl/pediatria/praktyka-kliniczna/procedury/119765, technika-pobierania-krwi-tetniczej-i-kaniulacjitetnicy [dostęp z dnia: 31.01.2024 r.]

25. Fang T, Xiong J, Wang L, Feng Z, Hang S, Yu J, Li W, Feng Y, Lu H, Jiang Y. Unexpected Inhibitory Effect of Octenidine Dihydrochloride on Candida albicans Filamentation by Impairing Ergosterol Biosynthesis and Disrupting Cell Membrane Integrity. Antibiotics 2023;12(12):1675. https://doi.org/10.3390/antibiotics12121675.

26. Küng E, Pietrzak J, Klaus C, Walochnik J. In vitro effect of octenidine dihydrochloride against Trichomonas vaginalis, International Journal of Antimicrobial Agents 2016;47(3):232-234.