W związku z artykułami, które ukazały się w Rzeczpospolitej z dnia 21 maja 2012 r. („Komercjalizacja szpitali: kolejne podejście”, „Nowe opłaty w szpitalach”, „Za leczenie ponad plan płaci pacjent”), informuję, iż nieprawdziwe jest zawarte w nich twierdzenie o wprowadzeniu możliwości udzielania przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej odpłatnych świadczeń zdrowotnych po wyczerpaniu kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia. Powyższa teza wynika z błędnej interpretacji przepisu art. 24 ust. 1 pkt 12 w brzmieniu proponowanym w ustawie o zmianie ustawy o działalności leczniczej.

Należy zwrócić uwagę na art. 44 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654, z późn. zm.), zgodnie z którym podmiot leczniczy niebędący przedsiębiorcą, a takim jest samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, udziela świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych osobom ubezpieczonym oraz innym osobom, uprawnionym do tych świadczeń na podstawie odrębnych przepisów, nieodpłatnie, za częściową odpłatnością lub całkowitą odpłatnością. Przepis ten stanowi powtórzenie analogicznej regulacji zawartej w ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. nr 14, poz. 89, z późn. zm.). Ten przepis nie jest zmieniany w nowelizacji.

Skierowany do konsultacji społecznych projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej doprecyzowuje treść regulaminu organizacyjnego podmiotu wykonującego działalność leczniczą w zakresie „cennika opłat za udzielane świadczenia zdrowotne” (art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy o działalności leczniczej). W obowiązującej ustawie o działalności leczniczej regulamin organizacyjny określa w szczególności „12) wysokość opłat za udzielane świadczenia zdrowotne inne niż finansowane ze środków publicznych”. W związku z licznymi wątpliwościami, iż takie brzmienie całkowicie wyklucza możliwość wykonywania odpłatnych świadczeń zdrowotnych przez podmiot leczniczy w nowelizacji zaproponowane zostało następujące brzmienie przepisu: „12) wysokość opłat za świadczenia zdrowotne, które mogą być udzielane za częściową albo pełną odpłatnością;”. Nowelizacja nie wprowadza w tym zakresie merytorycznej zmiany, a jedynie ma na celu jednoznaczne wskazanie, iż podmiot leczniczy określa w regulaminie organizacyjnym wysokość opłaty za te świadczenia zdrowotne, których zgodnie z przepisami odrębnymi może udzielać za częściową albo pełną odpłatnością. Przepisami odrębnymi są w tym przypadku przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.), które tylko w ściśle określonych przypadkach zezwalają na pobranie opłaty od świadczeniobiorcy.

Podmiot leczniczy niebędący przedsiębiorcą (samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej) nie ma zatem podstaw prawnych do pobierania opłat za udzielanie osobom ubezpieczonym świadczeń zdrowotnych zakwalifikowanych jako świadczenia gwarantowane, także w sytuacji wykorzystania limitu tych świadczeń wynikającego z umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Przepisy nie zakazują natomiast takim podmiotom leczniczym odpłatnego udzielania świadczeń zdrowotnych osobom nieubezpieczonym bądź też świadczeń zdrowotnych niezakwalifikowanych jako gwarantowane.

/-/Agnieszka Gołąbek
Rzecznik Prasowy