Instytut Matki i Dziecka opublikował pierwszy praktyczny poradnik żywienia dzieci między 1. a 3. rokiem życia, przygotowany na podstawie najnowszych norm żywieniowych, opracowanych przez grupę polskich ekspertów w 2012 r.

Powstanie poradnika jest efektem działań prowadzonych przez środowisko ekspertów, mających na celu poprawę żywienia najmłodszych i stanowi odpowiedź na niepokojące wyniki badań, które ogłoszone zostały jesienią 2011 r. W badaniach przeprowadzonych przez Instytut Matki i Dziecka we współpracy z Fundacją NUTRICIA wykazano, że ponad połowa przebadanych dzieci miała nieprawidłowy wskaźnik masy ciała (BMI). Wśród przebadanych dzieci 90% spożywało za dużo soli, a 80% za dużo cukru. Co więcej, dieta 80% badanych dzieci była deficytowa pod względem wapnia i witaminy D.

Liczne badania wskazują, że nieprawidłowości w diecie dzieci wynikają ze złych nawyków żywieniowych najmłodszych oraz ich bliskich, a także z braku odpowiedniego zbilansowania posiłków. Błędy te mogą przełożyć się na stan zdrowia dzieci w przyszłości oraz w znaczący sposób obniżyć jakość ich życia. Skala problemu, którą pokazały wyniki badania Instytutu każe wnioskować, że polskiemu społeczeństwu grozi epidemia chorób dietozależnych, takich jak otyłość, choroby serca i układu krążenia, cukrzyca czy osteoporoza. Błędy w odżywianiu najmłodszych mogą skutkować w przyszłości nie tylko złym stanem zdrowia dzieci, ale również obciążeniem podatników kosztami leczenia osób chorych na schorzenia przewlekłe, będące rezultatem zaniedbań.

Ostatnie zalecenia żywieniowe opracowane zostały w 2008 r. Przegląd najnowszych doniesień naukowych i badań wykazał jednak, że normy obejmujące niektóre składniki odżywcze powinny zostać zaktualizowane, a ustalona wcześniej norma dotycząca białka okazała się nierealna do przestrzegania. Ponadto zdaniem ekspertów dotychczasowe zalecenia były również w niektórych obszarach zbyt ogólne, co znacznie utrudniało rodzicom i opiekunom właściwe żywienie dzieci.

„Błędy w żywieniu dzieci nie wynikają ze złej woli rodziców. Często nie wiedzą oni o istnieniu zaleceń żywieniowych, nie rozmawiają również na ten temat z lekarzem pediatrą. Dotyczy to przede wszystkim ‘zdrowych’ dzieci, które nie cierpią na alergię pokarmową i u których nie ma szczególnych powodów, dla których rodzice mieliby się zainteresować żywieniem maluchów. Wreszcie, kiedy rodzice chcą zapoznać się z normami czy zaleceniami, niewiele z nich rozumieją. Cieszę się, że udało nam się zebrać w eksperckim gronie i wypracować wytyczne, które następnie przetłumaczone na praktyczne zalecenia będą zrozumiałe i przydatne rodzicom” – komentuje prof. dr hab. n. med. Anna Dobrzańska, Krajowy Konsultant w dziedzinie Pediatrii.

Nowe „Normy żywienia zdrowych dzieci w 1-3 roku życia – stanowisko Polskiej Grupy Ekspertów” zostały wypracowane i opublikowane w Standardach Medycznych Pediatria w 2012 r. W skład Grupy Ekspertów weszli:  Anna Dobrzańska, Jadwiga Charzewska, Halina Weker, Piotr Socha, Hanna Mojska, Janusz Książyk, Danuta Gajewska, Hanna Szajewska, Anna Stolarczyk, Małgorzata Marć, Mieczysława Czerwionka-Szaflarska, Józef Ryżko, Krystyna Wąsowska-Królikowska, Zofia Chwojnowska, Alicja Chybicka, Andrea Horvath, Jerzy Socha.

Według aktualnie obowiązujących norm ustalono, że:

* Zapotrzebowanie na energię należy indywidualizować w odniesieniu do masy ciała dziecka. U dzieci w wieku 13 -36 miesięcy dobowe zapotrzebowanie na energię w przeliczeniu na 1 kilogram masy ciała wynosi ok. 83 kcal.

* Minimalna ilość białka nie powinna być niższa niż 1 g / kg masy ciała dziecka i wyższa niż 15% energii z białka w całodziennej zalecanej puli energetycznej (1000 kcal).

* Tłuszcze  powinny dostarczać 30 -40% całkowitej energii tak, aby zabezpieczać wydatek energetyczny dziecka i jego wzrost. Bardzo ważna jest podaż odpowiedniej jakości tłuszczu, w tym źródeł kwasów tłuszczowych, zwłaszcza długołańcuchowych wielonienasyconych

kwasów tłuszczowych.

* Udział energii z węglowodanów ogólnej puli energetycznej powinien wynosić 55-60%. Należy ograniczać tzw. cukry dodane (czyli cukry stosowane w produkcji żywności i przygotowywaniu potraw) do poniżej 10% energii. Zaleca się podawać produkty, które są źródłem węglowodanów złożonych, takie jak pełnoziarniste pieczywo, kasze, makaron i produkty z mąki z pełnego przemiału.

* Zapotrzebowanie dziecka w wieku 13 – 36 miesięcy na  wapń wynosi 700 mg, na witaminę D – 15 μg (600 j.m.).

* Głównym źródłem płynów powinna być woda dobrej jakości. Dzieci nie powinny pić słodzonych i gazowanych napojów.

„Poradnik  żywienia dziecka w wieku od 1.  do 3. roku życia – Praktyczne zastosowanie norm żywienia opracowanych przez Grupę Ekspertów w 2012 r.”  przygotował zespół  z Zakładu Żywienia Instytutu Matki i Dziecka pod kierownictwem prof. dr hab. n. med. Haliny Weker. Jak podkreśla pani prof. :„W okresie wczesnego dzieciństwa istnieje największe ryzyko wystąpienia zaburzeń w odżywianiu, w tym otyłości oraz niedoborów pokarmowych. Dlatego dla autorów poradnika istotne jest, aby wiedza, jak prawidłowo odżywiać dzieci dotarła do każdego rodzica”.

Poradnik skonstruowany jest tak, by skutecznie pomagać  rodzicom w prawidłowym, zgodnym z zaleceniami ekspertów żywieniu małych dzieci. W publikacji zaprezentowano również gotowe jadłospisy oraz proste wskazówki dotyczące przygotowywania posiłków w domu. Poradnik można pobrać na: www.imid.med.pl