Jak sprawić, aby medycyna była postrzegana nie jako rzemiosło, lecz sztuka leczenia? Co zrobić, aby pacjent nie był dla lekarza przypadkiem choroby, lecz człowiekiem, któremu należy pomóc? Jak sam pacjent może aktywnie włączyć się w swój własny proces leczenia? Na te i wiele innych pytań odpowiadali paneliści debaty „Humanizacja Medycyny”, która odbyła się 16 lipca 2016 r. w Warszawie, w 5. rocznicę śmierci prof. Kazimierza Imielińskiego, twórcy polskiej szkoły seksuologii i wybitnego propagatora idei humanizacji medycyny. Organizatorami spotkania były Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Zielonogórski oraz firma Polpharma.

Idea zmniejszania cierpienia chorym od zawsze leżała u podstaw medycyny. Jej prawdziwa istota objawiała się w szczególnym rodzaju kontaktów międzyludzkich, jakie wytwarzają w relacjach lekarz-pacjent. To właśnie od powodzenia tej interakcji, stworzenia pewnej wyjątkowej więzi zależała i zależy skuteczność leczenia. O tym, jak ważne jest budowanie wielopoziomowego porozumienia i zrozumienia między lekarzem oraz chorym człowiekiem, rozmawiali paneliści debaty „Humanizacja Medycyny”, m.in. prof. Paweł Łuków, Wiceminister Zdrowia Beata Małecka-Libera, ks. dr Arkadiusz Nowak, prof. Jerzy Stuhr, prof. Krystyna de Walden-Gałuszko, prof. Mirosław Wielgoś. Wprowadzenia do debaty dokonali prof. Zbigniew Izdebski i Rektor Warszawskiego Uniwersytet Medycznego prof. Marek Krawczyk.

"Celem naszej debaty było uwrażliwienie na problem idei humanizacji medycyny, ponieważ poza samym poziomem usług medycznych niezwykle ważna jest relacja lekarz-pacjent. Chcieliśmy zwrócić uwagę na rolę kształcenia przeddyplomowego i podyplomowego lekarzy, które mają niebagatelne znaczenie w budowaniu kompetencji lekarskich. Nie tylko wiedza i doświadczenie odgrywają  kluczową rolę, ale również nacisk na aspekty humanistyczne w procesie leczenia. W budowaniu prawidłowych relacji lekarz-pacjent może pomóc uczenie lekarzy m.in. przez warsztaty i centra symulacji, jak komunikować się właściwie z pacjentem – powiedział prof. Zbigniew Izdebski, Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego i Gospodarz Debaty. 

Podczas panelu dyskusyjnego goście rozmawiali o głównym aspekcie w procesie leczenia, podkreślanym szczególnie w dorobku naukowym patrona debaty - prof. Kazimierza Imielińskiego, jakim jest podmiotowość pacjenta. Jako najważniejszy komponent procesu leczenia należy postrzegać przede wszystkim relację lekarza z chorym człowiekiem. Porozumienie między dwoma stronami to integralna część sztuki lekarskiej, niezależnie od rodzaju specjalizacji. W dyskusji zwrócono uwagę szczególnie na trzy najważniejsze kwestie w tym zakresie – właściwą komunikację obu stron, wzajemny szacunek i poczucie odpowiedzialności. Sposób, w jaki lekarz informuje pacjenta o chorobie, formułuje pytania i rozmawia, ma kluczowe znaczenie w przebiegu procesu dochodzenia do zdrowia. Aby pacjent mógł poczuć się bezpiecznie podczas leczenia, liczą się kompetencje lekarza, ale także poczucie pacjenta, że lekarz szanuje chorego, uznaje jego godność, czuje się za niego odpowiedzialny i chce mu pomóc. Odpowiednie cechy charakteru lekarza oraz empatia względem chorego sprawiają, że lekarz nie pełni roli „inżyniera ciała”, lecz staje się kompetentnym profesjonalistą, leczącym całego człowieka. Leczy wówczas całą osobę, nie tylko ciało, ale również umysł i emocje. Uznanie przez lekarza, że potrzeby i sprawy pacjenta są tak samo ważne dla lekarza, jak są dla pacjenta, umożliwia aktywne włączenie się samego chorego w proces terapii, odzyskiwanie dobrego samopoczucia i równowagi psychicznej. W ramach kompetencji społecznych, które immanentnie przynależą do zawodu lekarza, powinna się więc znaleźć umiejętność aktywnego słuchania. W czasie panelu podkreślano w związku z powyższym znaczenie poszerzenia procesu kształcenia lekarzy na każdym etapie o elementy wspierające umiejętności komunikacyjne. W dyskusji wyróżniono wyjątkową rolę mentorów i opiekunów, którzy powinni selekcjonować studentów pod kątem predyspozycji, aktywnie im doradzać przy doborze specjalizacji, a także wspierać w rozwijaniu nie tylko samej wiedzy, ale również kompetencji miękkich. Zgodzono się co do tego, że na jakość relacji lekarz-pacjent oddziałuje cały system opieki, jak m.in. pielęgniarki, fizjoterapeuci, psycholodzy. Należy więc mówić o szerszym rozumieniu idei humanizacji medycyny i holistycznym podejściu do leczenia tak, aby tworzyć rozwiązania systemowe w ramach całego otoczenia wokół chorego.