Ból głowy, choć utrudnia codzienne życie, zazwyczaj nie zagraża życiu.  Nie należy go jednak lekceważyć i najlepiej skonsultować z lekarzem. To, u którego specjalisty pacjent powinien szukać pomocy, zależy od rodzaju bólu oraz jego źródła. Prawidłowa diagnoza przyczyny bólu głowy ułatwi jego późniejsze skuteczne leczenie.

Ból głowy – interdyscyplinarny problem medyczny

Ból głowy to dolegliwość, która od wieków towarzyszy ludziom bez względu na ich płeć, status czy miejsce zamieszkania. Zazwyczaj nie wymaga pilnej interwencji specjalistów, szczególnie jeśli łatwo daje się zwalczyć dostępnymi bez recepty środkami przeciwbólowymi. Jednak gdy ból głowy ma charakter przewlekły lub jest bardzo intensywny, warto skonsultować się z lekarzem i znaleźć jego przyczynę.

Bóle głowy dzielimy na samoistne (ok. 90% przypadków), które są istotą choroby, oraz objawowe – będące pochodną innego schorzenia (ok. 10%). Do pierwszej grupy zalicza się przede wszystkim bóle migrenowe oraz napięciowe, których przyczynami są: stres, zmęczenie, nadmiar emocji, zmiany atmosferyczne, nadużycie alkoholu, hałas, zanieczyszczone powietrze oraz niektóre pokarmy (np. żółty ser, orzechy, czekolada), środki konserwujące żywność (np. glutaminian sodu). Bóle objawowe pojawiają się m.in.: przy infekcjach, chorobach zębów, zmianach zwyrodnieniowych kręgosłupa (szczególnie odcinka szyjnego), chorobach oczu lub zapaleniu opon mózgowych.

Konsultacja neurologiczna

Gdy ból ma charakter przewlekły (długotrwający) albo często się powtarza, należy zgłosić się do lekarza neurologa, który oceni, czy pod niepozornymi objawami nie ukrywa się poważniejsza dolegliwość wymagająca specjalistycznego leczenia. Niepokój powinien wzbudzić także ból głowy, który jest bardzo silny i wystąpił pierwszy raz w życiu. Na podstawie wywiadu oraz specjalistycznych badań neurolog ustali, czy jest to ból głowy pierwotny (napięciowy lub migrenowy) czy wtórny, tj. będący pochodną jakiejś choroby.
„Szczególnie groźne jest nadciśnienie tętnicze. U pacjentów cierpiących na to schorzenie ból lokalizuje się zazwyczaj z tyłu głowy. Zaniechanie leczenia może spowodować stałe wzrastanie ciśnienia tętniczego, a w efekcie zakończyć się udarem mózgu lub zawałem serca. Silne bóle głowy wywołuje również neuralgia nerwu twarzowego. W tym przypadku ból pojawia się kilka razy dziennie po jednej stronie twarzy i choć trwa zaledwie 1-2 minuty, to jest trudny do zniesienia. Nie daje się go złagodzić ogólnie dostępnymi środkami przeciwbólowymi. Konieczne jest specjalistyczne leczenie, ponieważ nieleczone zapalenie nerwu trójdzielnego może doprowadzić nawet do paraliżu części twarzy” – mówi dr Tomasz Nowakowski, neurolog z Centrum Medycznego MML.

Konsultacja laryngologiczna

Bóle głowy mogą towarzyszyć niewinnemu przeziębieniu, ale także świadczyć o tym, że w organizmie dzieje się coś niedobrego. Przy infekcjach, którym towarzyszy wysoka temperatura może pojawiać się silny, rozsadzający czaszkę ból, który powinien ustąpić wraz z wyzdrowieniem. Jeżeli tak się nie dzieje, warto odwiedzić laryngologa i upewnić się, czy przeziębienie nie przekształciło się przypadkiem w zapalenie zatok przynosowych. Towarzyszący zapaleniu zatok ból najczęściej pojawia się nagle i daje uczucie kłucia lub świdrowania w okolicach czoła, szczęki, górnych zębów lub nasady nosa. Niektórzy pacjenci skarżą się także na uczucie nabrzmienia twarzy oraz zaburzenia węchu.

“Gdy mamy do czynienia z zapaleniem zatok, bóle głowy zwykle pojawiają się rano, a ustępują po południu. Mogą nasilać się wraz z poruszaniem głową, szczególnie podczas schylania się. Dodatkowo pojawiają się też objawy stanu zapalnego, takie jak gorączka oraz katar. W przypadku ostrego zapalenia ucha oraz zapalenia wyrostka sutkowatego, będącego jego powikłaniem, nagły, pulsujący ból lokalizuje się przede wszystkim w okolicy ucha, ale może obejmować też całą połowę głowy. Z kolei u pacjentów z półpaścem usznym bóle głowy obejmują skroń, ucho oraz połowę głowy. W przypadku półpaśca dodatkowym objawem ułatwiającym rozpoznanie tej choroby jest wysypka pojawiająca w okolicach małżowin usznych”  – mówi dr n. med. Michał Michalik otolaryngolog z Centrum Medycznego MML.
 

Leczenie interdyscyplinarne

Ból głowy to problem interdyscyplinarny, który wymaga współpracy lekarzy różnych specjalizacji, jeśli leczenie ma być efektywne. W aptekach dostępnych jest wiele środków farmakologicznych, które skutecznie zwalczają ból. Czasami, gdy preparaty dostępne bez recepty okazują się niewystarczające, lekarz neurolog może przepisać silniejsze leki ukierunkowane na przerwanie konkretnego rodzaju bólu. Zdarza się też, że usunięcie źródła bólu wiąże się z przeprowadzeniem zabiegu laryngologicznego – za każdym razem decyzję o sposobie leczenia lekarz powinien podejmować w porozumieniu z pacjentem. Coraz więcej osób zmagających się z bólami głowy sięga także po mniej konwencjonalne metody walki z bólem, takie jak np. akupunktura, która w tej materii często okazuje się skuteczna i stanowi dopełnienie tradycyjnej medycyny.