2020-06-09 Artykuły

Popularne antyseptyki – przegląd dostępnej wiedzy

Cezurą czasową przypisywaną początkom antyseptyki jest druga połowa XIX w. Pierwszym oficjalnym antyseptykiem wprowadzonym do lecznictwa przez pioniera Johna Listera był kwasu karbolowy, jednakże środek ten wpływał drażniąco na tkanki. Na przestrzeni lat liczba dostępnych antyseptyków oraz zakres ich działania stopniowo rósł, przy jednoczesnym ograniczeniu toksycznego działania wobec tkanek. Znaczna część spośród preparatów przeznaczonych do dezynfekcji tworzona jest na bazie składników aktywnych przynależących do 4 głównych grup: alkoholi, biguanidyny, jodoforów oraz czwartorzędowych związków amoniowych. Ponadto na rynku coraz powszechniej dostępne są środki, których składniki czynne wykraczają poza wyżej wymienione grupy. Należą do nich m.in.: dichlorowodorek oktenidyny czy triklosan.

Substancje antyseptyczne są produktami leczniczymi lub produktami biobójczymi, które przed wprowadzeniem do powszechnego użytku muszą spełnić ściśle określone kryteria. Do nadrzędnych wymagań stawianych antyseptykom należy jak największe spektrum działania przeciwdrobnoustrojowego – bakteriobójczego i/lub bakteriostatycznego, przy jednoczesnym braku właściwości skutkujących narastaniem oporności, a także brak toksycznego wpływu na tkanki.
Ponadto środki te nie powinny hamować procesu gojenia ran. Preparaty do dezynfekcji często składają się z wielu substancji czynnych, dzięki czemu działają wielokierunkowo wobec patogenów, a także minimalizują ryzyko indukcji oporności patogenów.
  Czytaj pełny tekst

Autor:  Magdalena Julia Jabłońska,  Patryk Kaczor

Udostępnij:

Data publikacji: 2020-06-09

Źródło: "Lek w Polsce" nr 04/2020

Słowa kluczowe: antyseptyki, alkohole, czwartorzędowe sole amoniowe, dezynfekcja, oktenidyna

1. Zych MA, Gó rska EB, Jankiewicz U, Kowalczyk P. Ś rodki dezynfekcyjne oraz skuteczność ich działania na drobnoustroje skóry. Nowa Medycyna. 2013;1:31-34.
2. Junk A. Contemporary antiseptics – defi nitions, areas of application, mechanisms of action and resistance. Forum Zakażeń. 2010;1(3-4):43-51.
3. Biegaj M. Octenidine in wound healing. Farmacja Współczesna. 2017;10:107-110.
4. Bartoszewicz M. Junka, A. Advantages and Disadvantages of Antiseptics Used in Prophylaxis and Treatment of Burn Wounds – Microbiologist’s Point of View. Chirurgia Plastyczna i Oparzenia. 2016;4(2):71–75.
5. Boyce JM, Pittet D. Guideline for Hand Hygiene in Health-Care Settings. Recommendations of the Healthcare Infection Control Practices Advisory Committee and the HICPAC/SHEA/APIC/IDSA Hand Hygiene Task Force. Society for Healthcare Epidemiolo- gy of America/Association for Professionals in Infection Control/ Infectious Diseases Society of America. Morb Mortal Wkly Rep. 2002;51 (RR-16):1-45.
6. Car H, Sadowska, A, Stefaniuk R. Alkohole w produktach leczniczych stosowanych na skó rę . Heel 2018 https://www.heel.pl/media/downloads_pdf/heel_pl/lekarze/dermaveel_1/dermaveel_car_alcohol_in_skin_products.pdf [dostęp: 26.05.2020].
7. Ziembińska A, Szpindor M. Poró wnanie efektywności bakteriobójczego wpływu środków dezynfekcyjnych na mikroorganizmy izolowane z naskórka. Chemik. 2013;67(2):12-13.
8. McDonnell G, Russell AD. Antiseptics and disinfectants: activity, action, and resistance [pub-lished correction appears in Clin Microbiol Rev. 2001 Jan;14(1):227]. Clin Microbiol Rev. 1999;12(1):147-179.
9. Denisiewicz B. Znaczenie higieny rąk w profilaktyce zakażeń związanych z opieką zdrowotną. Zakażenia XXI wieku. 2020;3(1):1–DOI: 10.31350/zakazenia/2020/1/Z2020003.
10. Kolasiński W. Surgical site infections – review of current knowledge, methods of prevention. Pol Przegl Chir. 2019:91(3):1-7; DOI:10.5604/01.3001.0012.7253.
11. Kramer A, Daeschlein G, Kammerlander G, et al. An assessment of the evidence on antiseptics: a consensus paper on their use in wound care. J Wound Care. 2004;13(4):1-7.
12. Obłąk E, Gamian A. Biologiczna aktywność czwartorzędowych soli amoniowych (CSA)* The biological activity of quaternary ammonium salts (QASs). Postepy Hig Med Dosw (Online) 2010; 64:201-211.
13. Forman ME, et al. Building a better quaternary ammonium compound (QAC): branched tetraca-tionic antiseptic amphiphiles. ChemMed-Chem 11.13 (2016): 1401-1405.
14. Babaei MR, et al. Extremely high prevalence of antiseptic resistant Quaternary Ammonium Compound E gene among clinical isolates of multiple drug resistant Acinetobacter baumannii in Malaysia. Annals of clinical microbiology and antimicrobials 14.1 (2015):11.
15. Sundheim G, et al. Bacterial resistance to disinfectants containing quaternary ammonium com-pounds. International Biodeterioration & Biodegradation 41.3-4 (1998):235-239.
16. Lipińska-Ojrzanowska A, Walusiak-Skorupa J. Czwartorzędowe związki amoniowe – nowe zagrożenie w środowisku pracy. Medycyna Pracy 65.5 (2014): 675-682.
17. Purohit A, et al. Quaternary ammonium compounds and occupational asthma. International ar-chives of occupational and environmental health 73.6 (2000): 423-427.
18. Hubner NO, Siebert J, Kramer A. Octenidine dihydrochloride, a modern antiseptic for skin, mucous membranes and wounds. Skin Pharmacol Physiol. 2010;23(5):244-58.
19. Assadian O. Octenidine dihydrochloride: chemical characteristics and antimicrobial properties. Journal of Wound Care. 2016; 25(3).
20. Shepherd MJ, Moore G, Wand ME, et al. Pseudomonas aeruginosa adapts to octenidine in the laboratory and a simulated clinical setting, leading to increased tolerance to chlorhexidine and other biocides. J Hosp Infect. 2018;100 (3):e23-e9.
21. Szostak K, Czogalla A, Przybyło M, Langer M. New lipid formulation of octenidine dihydro-chloride. Journal of Liposome Research. 2016; 28(2):106-111.
22. Karpiński T. Effi cacy of Octenidine Against Pseudomonas Aeruginosa Strains. European Jour-nal of Biological Research. 2019;9:135-140.
23. Alvarez-Marin, Aires-de-Sousa M, Nordmann P, et al. Antimicrobial activity of octenidine against multidrug-resistant Gram-negative pathogens. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2017;36, 2379-2383.
24. https://www.who.int/who-documents-detil/interim-recommendations-on-obligatory-hand-hygiene-against-transmission-ofcovid-19 [dostęp: 19.05.2020].
POWRÓT
reklama Baner_prawy_ZALOGU-SIE
...
Info
Najczęściej czytane
Redaktor poleca
GP

Na skróty

Informacje

Copyright © Medyk sp. z o.o