Z okazji Światowego Dnia Nadciśnienia Płucnego, obchodzonego 5 maja, w kilku polskich miastach znane miejsca rozbłysną niebieskim światłem. Jednym z objawów nadciśnienia płucnego mogą być sine, przypominające niebieski kolor, usta. Dlatego ta barwa jest uznawana na świecie za symboliczny kolor chorych na nadciśnienie płucne – mówi Marta Mrozek, wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Osób z Nadciśnieniem Płucnym i Ich Przyjaciół. Osoby cierpiące na nadciśnienie płucne mają problemy ze zwykłymi czynnościami, które zdrowy człowiek wykonuje automatycznie. W zaawansowanym stadium tej choroby wchodzenie po schodach, krótki spacer, samodzielne ubranie się, czy codzienna toaleta są ogromnym wyzwaniem.

Uczucie duszności, brak tchu przy wykonywaniu prostych czynności, ogólne osłabienie organizmu, uczucie zmęczenia oraz omdlenia i zasłabnięcia podczas wysiłku fizycznego – to pierwsze symptomy nadciśnienie płucnego. Czasami dochodzi do tego suchy kaszel, chrypka, ból w klatce piersiowej i krwioplucie. Z powodu nieoczywistych objawów postawienie właściwej diagnozy trwa nawet kilka lat. Wpływa to znacząco na stan zdrowia chorych oraz ich szanse na przeżycie.

Najczęściej pacjent dowiaduje się, że może mieć nadciśnienie płucne z opisu badania echokardiograficznego, zleconego w celu wyjaśnienia zgłaszanych przez niego dolegliwości. W znacznej większości przypadków będzie to jednak łagodna  postać nadciśnienia płucnego, rozwijająca się w przebiegu przewlekłych chorób płuc lub serca i niewymagająca specyficznego leczenia. Często specjalista, który kierował na badanie echokardiograficzne od razu będzie mógł więc uspokoić pacjenta. Czasem jednak będzie potrzebował w tym celu dodatkowych badań ambulatoryjnych lub diagnostyki szpitalnej. Celem tej diagnostyki będzie rozstrzygnięcie, czy pacjent nie cierpi na jedną z dwóch rzadkich, ale groźnych postaci – tętnicze nadciśnienie płucne (TNP) albo zakrzepowo-zatorowe nadciśnienie płucne (ZZNP). W obu przypadkach bez właściwego leczenia stopniowo podwyższa się opór naczyń płucnych dla przepływającej przez nie krwi. Aby przepływ ten zachować, musi rosnąć ciśnienie krwi w tętnicy płucnej, często kilkakrotnie powyżej wartości prawidłowych. Prawa komora serca nie jest w stanie przez dłuższy okres sprostać takiemu obciążeniu, co prowadzi do jej postępującej niewydolności. Jeszcze stosunkowo niedawno obie wymienione postaci nadciśnienia płucnego – zarówno TNP, jak i ZZNP - prowadziły w ciągu kilku lat do zgonu. Dzisiaj istnieją możliwości ich skutecznego leczenia, zwłaszcza jeśli choroba rozpoznana jest nie w bardzo zaawansowanym już stadium. Dlatego nie można bagatelizować pojawienia się –bez wyraźnej przyczyny, zwłaszcza w stosunkowo młodym wieku – duszności ograniczającej dotychczas dobrze tolerowane wysiłki. Należy przy tym  pamiętać, że te rzadkie, ale groźne postaci nadciśnienia płucnego mogą występować rodzinnie, towarzyszyć chorobom tkanki łącznej, rozwijać się pomimo operacji wrodzonych wad serca albo po przebyciu epizodu zatorowości płucnej, jednak w połowie przypadków nie mają uchwytnej przyczyny – przestrzega prof. dr. hab. Adam Torbicki (Konsultant Oddziału, Klinika Krążenia Płucnego i Chorób Zakrzepowo-Zatorowych i Kardiologii w Europejskim Centrum Zdrowia Otwock).

Edukacja

Polskie Stowarzyszenie Osób z Nadciśnieniem Płucnych i Ich Przyjaciół prowadzi szereg działań mających na celu edukację na temat choroby oraz wsparcie dla samych chorych. W ramach obchodów Światowego Dnia Nadciśnienia Płucnego 14 maja 2021 r. zaplanowana została konferencja online pt. „Codziennie bez tchu – co powinniśmy wiedzieć o nadciśnieniu płucnym?”, w której wezmą uznani specjaliści zajmujący się leczeniem nadciśnienia płucnego.

5 maja rozbłysną niebieskim światłem: molo w Kołobrzegu, kładka Bernatka i estakada Lipska-Wielicka w Krakowie, fontanna Neptuna w Gdańsku, Stadion Wrocław, katowicki Spodek, filharmonia w Szczecinie, Muzeum Częstochowskie, rzeźby balansujące na Starym Rynku w Częstochowie, Stadion Arena Lublin, Palmiarnia w Zielonej Górze oraz wieża ciśnień w Bydgoszczy.

Test słomki

Aby przekonać się, jak oddychają osoby z nadciśnieniem płucnym podejmujące codzienne i z pozoru błahe czynności, wystarczy zrobić prosty „test słomki”. Polega on na zatkaniu nosa palcami, a następnie oddychaniu ustami przez słomkę do napojów. Oddychając w ten sposób, w trakcie wykonywania jakiejkolwiek czynności, możemy doświadczyć niedogodności, z jakimi mierzą się każdego dnia osoby chorujące na nadciśnienie płucne.

Więcej informacji na stronach: www.phapolska.org oraz www.phaeurope.org