Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że sezon grypowy nałoży się na IV falę zachorowań na COVID-19. Ogólnopolski Program Zwalczania Grypy wraz towarzystwa medycznymi (Polskim Towarzystwem Pediatrycznym, Polskim Towarzystwem Neonatologicznym, Polskim Towarzystwem Wakcynologii i Polskim Towarzystwem Medycyny Rodzinnej) wystosował apel do Ministerstwa Zdrowia dotyczący rozszerzenia refundacji szczepień przeciw grypie dla grup wiekowych: od 6. m.ż. do 24. m.ż. oraz od 5. r.ż do 18. r.ż. Są to jedyne grupy niezabezpieczone przed groźnym wirusem grypy, a dodatkowo dzieci poniżej 12. r.ż. obecnie nie mogą przyjąć szczepionki przeciw COVID-19. Eksperci mają również nadzieję, że zostaną spełnione obietnice MZ  dotyczące umieszczenia szczepionki przeciw grypie na liście bezpłatnych leków dla kobiet w ciąży.

Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że sezon grypowy nałoży się na IV falę zachorowań na COVID-19. Ogólnopolski Program Zwalczania Grypy wraz towarzystwa medycznymi (Polskim Towarzystwem Pediatrycznym, Polskim Towarzystwem Neonatologicznym, Polskim Towarzystwem Wakcynologii i Polskim Towarzystwem Medycyny Rodzinnej) wystosował apel do Ministerstwa Zdrowia dotyczący rozszerzenia refundacji szczepień przeciw grypie dla grup wiekowych: od 6. m.ż. do 24. m.ż. oraz od 5. r.ż do 18. r.ż. Są to jedyne grupy niezabezpieczone przed groźnym wirusem grypy, a dodatkowo dzieci poniżej 12. r.ż. obecnie nie mogą przyjąć szczepionki przeciw COVID-19. Eksperci mają również nadzieję, że zostaną spełnione obietnice MZ  dotyczące umieszczenia szczepionki przeciw grypie na liście bezpłatnych leków dla kobiet w ciąży.

Dodatkowo w piątek został skierowany do konsultacji publicznych projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie metody zapobiegania grypie sezonowej w sezonie 2021/2022. Ministerstwo uzasadnia, że: w czasie stanu epidemii COVID-19 konieczne jest wdrożenie działań profilaktycznych przeciw grypie, względem osób, które z racji wykonywanego zawodu mają częste kontakty społeczne, lub w związku z wiekiem są narażone na ciężki przebieg choroby”

Szczepienia przeciw grypie odgrywają ważną rolę w prewencji chorób zakaźnych, zwłaszcza w grupach wysokiego ryzyka, do których można zaliczyć zarówno kobiety w ciąży, jak i dzieci. Grypa jest chorobą, która pojawia się nagle, a jej przebieg potrafi być gwałtowny oraz może znacząco osłabić organizm. Kobiety w ciąży oraz dzieci są szczególnie narażone na poważne powikłania pogrypowe. Wszystkie infekcje mają znacząco cięższy przebieg i znacznie trudniej jest je wyleczyć. Szczepienia zabezpieczają nie tylko przyszłą mamę, ale również jej nienarodzone dziecko.

Szczepienie kobiet w ciąży

55% powikłań grypy występuje u kobiet w drugim lub trzecim trymestrze ciąży i są to najczęściej zapalenie płuc, ostra niewydolność oddechowa u matki, zwiększone ryzyko poronienia, porodu przedwczesnego, obumarcia wewnątrzmacicznego płodu oraz zaburzenia rytmu serca u płodu. Występuje również zwiększone ryzyko rozwiązania ciąży cesarskim cięciem, dlatego zaleca się wykonywać szczepienia, które chronią przed zachorowaniem zarówno matkę, jak i dziecko – komentuje prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś, Konsultant Krajowy w dziedzinie Perinatologii.

Eksperci podkreślają, że szczepienia to najskuteczniejszy sposób zabezpieczenia się przed groźnymi powikłaniami pogrypowymi i są całkowicie bezpieczne. Szczepienie przeciw grypie ma 72% skuteczności w zapobieganiu grypie u przyszłej mamy oraz 64,5% u niemowląt i jest całkowicie bezpieczne. Warto przypomnieć, że Prezes Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji na podstawie Opinii Rady Przejrzystości nr 245/2020 z 28 września 2020 r. potwierdził zasadność umieszczenia szczepionek przeciw grypie na liście bezpłatnych leków dla ciężarnych.

Zależy nam na budowaniu świadomości związanej z niebezpieczeństwem, jakie niesie zachorowanie na grypę w przypadku kobiet w ciąży, które należą do szczególnej grupy ryzyka. Szczepienie przeciw grypie chroni przyszłą mamę, ale również skutecznie chroni noworodka i niemowlę, gdyż matczyne przeciwciała są aktywnie transportowane przez łożysko do dziecka. Pamiętajmy, że dzieci można szczepić od ukończenia 6 miesięcy życia, a zachorować można w każdym wieku, także noworodkowym, czy wczesnoniemowlęcym, co więcej u tak małych dzieci przebieg grypy może być szczególnie ciężki i powikłany. Dzięki szczepieniu przeciw grypie kobiety w ciąży (z użyciem szczepionki inaktywowanej) zapewniamy ochronę narodzonemu dziecku od pierwszych dni życia, szacuje się, że może ona trwać nawet do 12 miesiąca życia – tłumaczy prof. dr hab. n. med. Aneta Nitsch-Osuch, Kierownik Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny.

Szczepienie dzieci

Zdrowe dzieci bez chorób współistniejących są hospitalizowane z powodu powikłań grypy w takim samym stopniu co dorośli. Szczególnie narażone są na powikłania laryngologiczne (zapalenie ucha środkowego) oraz charakterystyczne dla wieku dziecięcego objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego (drgawki, zapalenie mózgu, encefalopatia – najczęściej u dzieci poniżej 10. r.ż.). W tym roku także została potwierdzona zasadność umieszczenia szczepionek przeciw grypie na liście bezpłatnych leków dla dzieci od 6. m.ż. do 24. m.ż. oraz od 5. r.ż do 18 r.ż. na podstawie Opinii Rady Przejrzystości nr 93/2021 z 23 lipca r.

W Polsce nadal występuje bardzo niski poziom wyszczepialności dzieci, który oscyluje na poziomie blisko 1%, a wpływ na to ma m.in. niska świadomość, brak finansowania ze środków publicznych, a w dobie pandemii mniejsza dostępność lekarzy. W ubiegłym sezonie po raz pierwszy dostępna była 50% refundacja szczepień przeciw grypie dla dzieci w wieku 2-5 lat, jednak zdecydowanie należy zadbać również o dzieci spoza tej grupy. Na każde 100 zarażonych dzieci poniżej 3. r.ż. przypada 195 dni absencji w pracy rodziców.

Szczepienie dzieci przeciw grypie chroni nie tylko samych najmłodszych, ale także osoby z ich najbliższego otoczenia. Dzieci określane są jako rezerwuar wirusów grypy, ponieważ odgrywają kluczową rolę w transmisji wirusa w społeczności. W porównaniu do osób dorosłych, dzieci łatwiej się zarażają, a także znacznie dłużej i bardziej obficie wydalają wirusa. Dlatego zwiększenie odsetka zaszczepionych dzieci jest ważne w kontekście zdrowia całego społeczeństwa – komentuje dr hab. n. med. Ernest Kuchar, Prezes Polskiego Towarzystwa Wakcynologii, ekspert Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.

Od wielu lat międzynarodowe organizacje zalecają szczepienia przeciw grypie u dzieci. Rekomendowane są m.in. przez Światową Organizację Zdrowia, Amerykański Komitet Doradczy ds. Szczepień, Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników, a także widnieją w Polskim Programie Szczepień Ochronnych. W czasie pandemii COVID-19 niezwykle ważna jest profilaktyka grypy, gdyż w nadchodzącym sezonie nadal ciężko będzie odróżnić od siebie zachorowania na grypę, choroby grypopodobne czy zarażenie się wirusem SARS-CoV-2. Choroby te wykazują podobne objawy, takie jak bóle mięśni i stawów, kaszel oraz gorączkę.