Zmiany klimatu sprzyjają rozwojowi chorób przenoszonych przez kleszcze. Ubiegły rok był rekordowy pod względem zachorowań na kleszczowe zakażenie mózgu (KZM). To niepokojące w świetle najnowszych doniesień: wirus może także przenosić się na niemowlę z mlekiem matki. W literaturze medycznej udokumentowany przypadek zakażenia drogą pokarmową niemowlęcia w czasie karmienia piersią przez matkę w okresie wiremii pojawił się po raz pierwszy w ubiegłym roku. Wynika z niego, że w 2020 r. matka ze Słowacji, która ciężko przechorowała KZM, przekazała wirusa dziecku, które też zachorowało.

– Dotychczas wiedzieliśmy o tym, że dzieje się tak wśród zwierząt – znamy epidemie mleczne, głównie wśród kóz. Domyślaliśmy się, że prawdopodobnie możliwe jest takie przeniesienie również u ludzi, ale nie mieliśmy na to dowodów. Po raz pierwszy taki przypadek opisano w ubiegłym roku: natomiast to potwierdza, że ta droga przekazania wirusa w okresie wiremii jest możliwa także u człowieka – wyjaśnia prof. Joanna Zajkowska, specjalistka chorób zakaźnych z Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.

Prof. Zajkowska namawia, by kobiety, które planują ciążę, a są narażone na ukłucie przez kleszcze, zaszczepiły się. Musimy jednak wiedzieć, że szczepionka nie jest przeznaczona dla kobiet w ciąży, dlatego o szczepieniu należy pomyśleć wcześniej: Warto, bo zaszczepiona matka w trakcie ciąży przekaże dziecku przez łożysko powitalny pakiet przeciwciał, a potem dołoży je jeszcze wraz z mlekiem, karmiąc swoje dziecko piersią.

Prof. Zajkowska zwraca też uwagę, że kobiety w ciąży nie powinny spożywać niepasteryzowanych produktów mlecznych (nie tylko mleka, ale też serów żółtych z mleka niepasteryzowanego, czy serów dojrzewających). Zakażeniu można bowiem ulec nie tylko po ukłuciu przez kleszcza, ale też drogą pokarmową: Można nawet nie zdawać sobie z tego sprawy, bo w większości przypadków zakażenie przechodzi się łagodnie, a gorączkę przypisujemy przeziębieniu. Jednak nawet takie zachorowanie wystarczy, by karmiąca matka przekazała wirus dziecku.

Zachorowanie w tak młodym wieku może być poważne. Wirus KZM może być przyczyną szeregu powikłań zdrowotnych u dzieci i młodzieży – trwale wpływa na sferę poznawczą, w tym rozwój intelektualny dziecka i jego przyszłe zachowanie, powoduje problemy z koncentracją, kłopoty w nauce, zaburzenia zachowania, impulsywność, kłopoty neurologiczne (u 35-58% pacjentów), a także, choć rzadziej niż u dorosłych, mogą pojawić się niedowłady wywołane porażeniami nerwów, które nie cofają się pomimo intensywnej rehabilitacji. Według Polskiej Grupy Ekspertów po przebytym KZM przez dziecko zaleca się także kontrolę otolaryngologiczną ze względu na ryzyko ubytku słuchu.