Dyslipidemia to najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, a statyny to wciąż najważniejsze leki hipolipemizujące. Poniższe opracowanie przedstawia suplement diety, pochodną statyn – monakolinę K, jej skuteczność, bezpieczeństwo oraz miejsce w nowoczesnej farmakoterapii kardiologicznej.

Migrena to schorzenie obejmujące grupę kilku zespołów, które charakteryzują się napadowymi bólami głowy. Najczęstszym podtypem jest migrena bez aury. Z powodu migrenowych bólów głowy cierpi do 18% populacji, głównie kobiety. Patomechanizm migreny nie jest jeszcze do końca poznany. Leczenie jest trudne i nie zawsze daje dobre wyniki. W leczeniu doraźnym stosuje się głównie leki przeciwbólowe, tryptany oraz alkaloidy sporyszu, natomiast w zapobieganiu napadom migreny – -blokery i leki przeciwpadaczkowe. Istnieją również niefarmakologiczne metody leczenia, które mogą okazać się skuteczne w niektórych przypadkach.

Kaszel i ból gardła to dwa główne symptomy przeziębienia. Dolegliwości te najczęściej spowodowane są infekcją wirusową i dotyczą pacjentów w każdym wieku. Na rynku aptecznym mamy szeroką gamę leków dostępnych bez recepty, które leczą te dolegliwości. W artykule przedstawione zostały leki stosowane w leczeniu kaszlu mokrego i suchego oraz bólu gardła z podziałem na grupy wiekowe pacjentów, którzy mogą je przyjmować.

Ze względu na starzenie się społeczeństw i epidemię otyłości, a także coraz większą popularność kontuzjogennych sportów, stale wzrasta liczba chorych ze zmianami zwyrodnieniowymi i urazowymi chrząstki stawowej. Ponieważ nie ma skutecznego leczenia przyczynowego takich pacjentów, najczęściej stosuje się terapię objawową (zwalczanie bólu i procesu zapalnego) albo metody chirurgiczne (plastykę chrząstki lub całych stawów). W wielu przypadkach wprowadza się również bardziej korzystną farmakoterapię, mającą na celu regenerację chrząstki za pomocą specyfików zawierających związki glukozaminy, chondroityny bądź kwasu hialuronowego.

Dyslipidemia jest powszechnie występującym zaburzeniem gospodarki lipidowej, które prowadzi do lipotoksyczności, zespołu metabolicznego, dysfunkcji nerek i nadciśnienia, przedwczesnych schorzeń naczyń wieńcowych i wysokiego ryzyka zawału serca. Farmakoterapia obniżania stężenia lipidów (LLT) jest kluczowa w genetycznie uwarunkowanej hipercholesterolemii rodzinnej (FH) i innych typach dyslipidemii.

Nieżyty nosa należą do bardzo powszechnych dolegliwości. Leczy się je objawowo, w czym pomocniczą rolę pełni fitoterapia. Specyficzne są nieżyty towarzyszące zapaleniu zatok. Podstawą terapii jest chirurgia w stanach przewlekłych i antybiotykoterapia w stanach ostrych. W jednych i drugich natomiast ważną rolę pomocniczą pełni fitoterapia utrzymująca drożność dróg oddechowych. Zastosowanie mają tu złożone leki roślinne o połączonym działaniu sekretolitycznym, spazmolitycznym, przeciwzapalnym i innym. Najważniejszymi surowcami są: Gentianae radix, Sambuci flos, Verbenae herba, Andrographidis folium, Verbasci flos.

Grypa to ostra choroba zakaźna układu oddechowego, wywoływana przez wirusy grypy, charakteryzująca się wysoką zakaźnością i dużą podatnością na zachorowanie całej populacji ludzkiej. Choroba przenosi się drogą kropelkową, a wirusy wykazują znaczną zmienność antygenową. Przyczynia się to do występowania corocznych epidemii (w Polsce od późnej jesieni do wczesnej wiosny) oraz co kilka lub kilkanaście lat pandemii o zasięgu globalnym. Każdego roku na grypę choruje kilkanaście milionów ludzi na całym świecie, a śmiertelność jest duża z powodu powikłań płucnych oraz pozapłucnych. Na powikłania najbardziej narażeni są pacjenci w podeszłym wieku, osoby cierpiące na choroby przewlekłe oraz małe dzieci. Dlatego tak ważną rolę odgrywa zapobieganie zachorowaniu oraz umiejętne stosowanie farmakoterapii w leczeniu grypy. Najskuteczniejszą metodą profilaktyki są coroczne szczepienia ochronne przeciwko grypie. Natomiast w przypadku podejrzenia bądź potwierdzenia grypy o ciężkim lub postępującym przebiegu oraz wystąpienia powikłań należy jak najszybciej rozpocząć leczenie przeciwwirusowe. Obecnie dostępne leki, aktywne wobec wirusów grypy, należą do grupy inhibitorów neuraminidazy (oseltamiwir, zanamiwir) oraz inhibitorów M2 (amantadyna, rymantadyna). Znajomość zasad stosowania leków przeciwwirusowych, ich właściwości i potencjalnych działań niepożądanych pozwala na ich skuteczne wykorzystanie w terapii zagrażającej życiu grypy.

Wyciągi z porostu islandzkiego (Cetraria islandica) są tradycyjnie wykorzystywane w celu łagodzenia podrażnień błon śluzowych górnych dróg oddechowych i związanego z nimi kaszlu. Wykazują ponadto działanie przeciwdrobnoustrojowe, immunomodulujące, immunostymulujące, przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe i promieniochronne. Artykuł zawiera charakterystykę właściwości leczniczych porostu islandzkiego.

Trądzik pospolity (acne vulgaris) jest powszechnie występującym schorzeniem wśród osób w wieku młodzieńczym. To przewlekła choroba aparatu włosowo-łojowego, spowodowana nadmierną produkcją łoju, zaczopowaniem ujścia i infekcją bakteryjną gruczołu. Objawia się w postaci otwartych i zamkniętych zaskórników, guzków, krost i torbieli ropnych w okolicach łojotokowych. Leczenie polega na zwalczaniu zmian miejscowych w lekkich przypadkach choroby, a w stanie cięższym na stosowaniu środków o działaniu ogólnym. Bardzo ważna jest profilaktyka i codzienne dbanie o skórę w celu zminimalizowania prawdopodobieństwa wystąpienia trądziku.

Zespół objawów związanych ze stanem zapalnym błon śluzowych oraz tkanki chłonnej górnych dróg oddechowych, potocznie nazywany przeziębieniem, dotyczy pacjentów w każdym wieku. Do najważniejszych czynników etiologicznych odpowiedzialnych za proces chorobowy w obrębie górnych dróg oddechowych należą wirusy. W przebiegu choroby najbardziej dokuczliwymi objawami są ból gardła oraz uporczywy, nieproduktywny kaszel. W artykule przedstawiono zarys fizjopatologii przeziębienia i możliwości farmakologicznego łagodzenia objawów.

Biegunkę definiuje się jako oddawanie luźnego i wodnistego stolca co najmniej trzykrotnie w ciągu 24 godz. Jest ona jedną z głównych przyczyn śmiertelności wśród dzieci w krajach rozwijających się oraz istotną przyczyną niedożywienia. Postępowanie w biegunce obejmuje zapobieganie i leczenie odwodnienia (poprzez podawanie doustnych roztworów nawadniających), leczenie infekcji przewodu pokarmowego oraz redukcję czasu trwania i nasilenia objawów, przede wszystkim poprzez zastosowanie leków zapierających (ściągających, absorbujących i hamujących motorykę przewodu pokarmowego) i probiotyków.

Terapia fotodynamiczna (PDT) jest efektywną metodą leczenia różnych rodzajów nowotworów. Główną zaletą tej metody jest selektywne niszczenie zmian nowotworowych, bez zbędnych uszkodzeń tkanek zdrowych. Do zainicjowania reakcji fotodynamicznej i w konsekwencji zniszczenia tkanki nowotworowej wymagane są trzy składniki: fotouczulacz, światło o odpowiedniej długości fali i tlen. Najistotniejsze są fotouczulacze (leki), które powinny spełniać szereg kryteriów. Istnieje grupa leków, które zostały zaakceptowane i są obecnie stosowane w praktyce klinicznej w wielu krajach na całym świecie, również w Polsce. Nadal trwają badania nad syntezą nowych fotouczulaczy o lepszych parametrach klinicznych.

Terapia choroby Parkinsona stanowi wyzwanie z uwagi na stopniową progresję objawów ruchowych, występowanie objawów pozamotorycznych oraz możliwe efekty uboczne leczenia. W niniejszym artykule zawarto najnowsze zalecenia dotyczące farmakoterapii choroby oraz jej powikłań. Ze względu na dostępne strategie lecznicze konieczne jest, by wybór każdorazowo został dokonany indywidualnie, z uwzględnieniem szeregu objawów stwierdzanych u chorego.

Cynk jest mikroelementem niezbędnym dla utrzymania dobrej kondycji skóry, włosów i paznokci, odczuwania smaku, prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego oraz układu rozrodczego, immunologicznego i nerwowego. Jego deficyty mogą zwiększać ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych. Artykuł zawiera omówienie wpływu cynku na funkcjonowanie wymienionych układów i narządów.

Benzodiazepiny to grupa leków powszechnie używanych ze względu na swoje działanie uspokajające, nasenne, przeciwlękowe, przeciwdrgawkowe i miorelaksacyjne. Choć każda benzodiazepina wykazuje skuteczność w leczeniu tych objawów, wyboru konkretnej cząsteczki dokonuje się na podstawie jej właściwości farmakokinetycznych. W niniejszym opracowaniu skupiono się szczególnie na opisie benzodiazepin stosowanych w leczeniu zaburzeń snu i zaburzeń lękowych, jako jednych z najczęstszych wskazań do zastosowania tych leków w praktyce lekarza rodzinnego. W leczeniu bezsenności zwrócono uwagę na temazepam, ze względu na optymalny okres półtrwania i brak czynnych metabolitów, zaś w leczeniu lęku szczególną uwagę poświęcono lorazepamowi z powodu zmniejszonego ryzyka kumulacji oraz braku nagłego, subiektywnego końca działania odczuwanego przez pacjentów. Oddzielne miejsce poświęcono schematowi odstawiania benzodiazepin i przydatnym radom dla lekarzy rodzinnych przepisujących te leki swoim pacjentom.