Trwający właśnie Międzynarodowy Tydzień Świadomości nt. Osocza (5-9 października) to okazja, by zwrócić uwagę społeczeństwa na to, jak ważne jest oddawanie osocza. Szacuje się, że w Polsce pacjentów przyjmujących stale leki osoczopochodne, czyli takie, które powstały na bazie osocza, jest około kilkunastu tysięcy. „How Is Your Day? – Dawcy osocza ratują życie” to globalna inicjatywa obejmująca pacjentów i dawców osocza na całym świecie. Kampania skupia się na osobach, które żyją z rzadkimi chorobami, przedstawiając ich doświadczenia, by dzięki temu zwiększyć wiedzę o chorobach, których terapia opiera się na lekach osoczopochodnych.

W ramach obchodów Międzynarodowego Tygodnia Świadomości nt. Osocza uruchomiona została polska wersja językowa strony https://howisyourday.org/pl, na której znaleźć można historie pacjentów, którzy dzięki lekom produkowanym na bazie osocza mogą normalnie funkcjonować.

Pandemia COVID-19 zwróciła uwagę na znaczenie dawstwa osocza w Europie. Pandemia stanowi dla nas wszystkich bezprecedensowe wyzwanie, ale nie ustajemy w wysiłkach, by zwracać uwagę na bezpieczne i skuteczne terapie produktami osoczopochodnymi i zapewnienie dostępu do leczenia wszystkim pacjentom, bez względu na to, w jakim miejscu na świecie się znajdują – mówi Maarten Van Baelen, dyrektor wykonawczy PPTA Europe.

Osocze – kluczowy składnik ludzkiej krwi

Osocze może być pobierane od zdrowych dawców, którzy dobrowolnie oddają je w celu ratowania ludzkiego życia. Proces pozyskiwania osocza to plazmafereza. Poprzez pojedyncze nakłucie jednej z żył, najczęściej w okolicy dołu łokciowego, pobierana jest krew, która przepływa przez specjalne urządzenie oddzielające osocze od pozostałych składników krwi. Osocze gromadzone jest w worku, a pozostałe składniki krwi wraz z należną ilością soli fizjologicznej tą samą igłą przetaczane są dawcy. Dzieje się tak kilkukrotnie w trakcie pojedynczej donacji trwającej zazwyczaj około godziny. Zaletą plazmaferezy jest to, że pobiera się jedynie osocze, natomiast pozostałe elementy krwi są zwracane dawcy – proces ten jest mniej wymagający dla organizmu i może mieć miejsce częściej niż w przypadku oddawania pełnej krwi, a zatem wiąże się z pozyskaniem większych ilości tego cennego płynu. Osocze może być także odzyskiwane z pełnej krwi oddanej przez dawców.

Dzięki zaangażowanym dawcom wielu pacjentów z przewlekłymi rzadkimi schorzeniami jest leczonych produktami, które można wytworzyć wyłącznie z osocza. Istnieje szereg chorób, w których terapia takimi lekami jest jedyną dostępną opcją terapeutyczną. Należą do nich m.in. niektóre pierwotne niedobory odporności, wrodzony obrzęk naczynioruchowy, niedobór alfa-1 antytrypsyny oraz konflikt serologiczny.

Dr hab. n. med., prof. UMK Sylwia Kołtan, konsultant krajowy w dziedzinie immunologii klinicznej, wyjaśnia: Dla jednego przeciętnej wagi pacjenta (ok. 68 kg) roczna terapia lekami osoczopochodnymi wymaga: w przypadku pierwotnych niedoborów odporności (PNO) – 130 donacji, w niedoborze alfa1-antytrypsyny – 900 donacji, w hemofilii i innych skazach krwotocznych – 1200 donacji. Warto podkreślać, że leczenie tych pacjentów nie byłoby możliwe bez dawców. To właśnie dzięki nim powstają leki ratujące życie. Cały proces zaczyna się od pobrania osocza od zdrowych dawców. Potem rozpoczyna się produkcja leku na bazie osocza. To wymagający i zaawansowany technologicznie proces, który trwa od 7 do 12 miesięcy – jest to czas od donacji do stworzenia gotowego leku.

Więcej informacji na temat oddawania osocza i kampanii: https://howisyourday.org/pl