Przeziębienie jest infekcją wirusową, obejmującą górne drogi oddechowe. Do objawów przeziębienia należą: kaszel, ból gardła, nieżyt nosa oraz niewielka gorączka lub stan podgorączkowy. Objawy zwykle ustępują w ciągu 7 dni. Przeziębienie wywołuje ok. 200 gatunków wirusów, najczęściej są to rinowirusy. Przeziębienie jest najpowszechniejszą chorobą zakaźną wśród ludzi. Dorośli chorują średnio 2-4 razy w roku, a u dzieci przeziębienie występuje około 6-8 razy w ciągu roku. Nie istnieje szczepionka na przeziębienie, ale można łagodzić jego objawy.

Od dłuższego czasu w języku polskim robi karierę określenie „marihuana lecznicza”. Przypomnę, że marihuana to suszone i czasem sfermentowane kwiatostany (niejednokrotnie z niewielką domieszką liści) żeńskich roślin konopi (Cannabis sativa), zawierające substancje psychoaktywne z grupy kannabinoli, działające agonistycznie na receptory kannabinoidowe. Za działanie psychotropowe marihuany odpowiada głównie tetrahydrokannabinol (THC) oraz inne kannabinoidy. Marihuana ma w zależności od warunków i przyjętej dawki działanie: uspokajające lub rozdrażniające, euforyzujące, przeciwbólowe, pobudzające apetyt, rozkurczające mięśnie, zmniejszające ciśnienie śródgałkowe i rozszerzające oskrzela. Jest jedną z wielu roślin, które wykorzystywane są w leczeniu, ma też szereg zastosowań przemysłowych.
 

W polskim systemie nauczania na poziomie uczelni wyższych zbyt mało w stosunku do potrzeb przekazuje się wiedzy o sztuce komunikacji,
porozumienia się i budowania relacji oraz motywowania, mimo że te umiejętności, zwane również inteligencją społeczną, decydują o dobrych i efektywnych relacjach międzyludzkich, a w kontekście biznesowym – o skutecznym zarządzaniu ludźmi.

Pojęcie „indeks glikemiczny” (IG) wprowadzono w 1981 r. jako metodę klasyfikacji produktów żywnościowych zawierających węglowodany w zależności od ich wpływu na glikemię poposiłkową. Im wyższa wartość indeksu glikemicznego danego posiłku lub produktu, tym wyższe stężenie glukozy we krwi po jego spożyciu. Obecnie wyniki badań potwierdzają korzyści zastosowania diet o niskim i średnim indeksie glikemicznym w przeciwieństwie do diet o wysokim indeksie glikemicznym, będących przyczyną wielu schorzeń cywilizacyjnych. W pracy ujęto praktyczne podejście do koncepcji indeksu glikemicznego poprzez szczegółowe opisanie czynników wpływających na jego wartość, takich jak profil węglowodanów danego produktu, jego postać fizyczna, skład, stopień dojrzałości oraz temperatura spożycia. Na zwiększenie wartości indeksu glikemicznego wpływ ma m.in. wysoki stopień rozdrobnienia produktu spożywczego, duża zawartość amylopektyny w ziarnach skrobi, długi czas obróbki termicznej produktu oraz, w przypadku warzyw i owoców, wysoki stopień ich dojrzałości. Natomiast zwiększona zawartość tłuszczu, białka, błonnika pokarmowego, substancji antyodżywczych oraz kwasów organicznych w produkcie będzie wpływała na obniżenie wartości indeksu glikemicznego.

Witamina D jest jednym z wielu składników odżywczych, których nasz organizm potrzebuje, aby zachować zdrowie. Witamina ta jest wytwarzana podczas ekspozycji skóry na działanie promieni słonecznych. Ilość zsyntetyzowanej w skórze witaminy D zależy od takich czynników, jak pora roku czy dnia, wielkości zachmurzenia czy zanieczyszczenia powietrza. W Polsce oraz w całej Europie deficyt witaminy D jest zjawiskiem powszechnym i może dotyczyć nawet 90-95% populacji. W związku z niewystarczającą ilością witaminy D pochodzącej ze słońca i diety należy przyjmować suplementy zawierające tę witaminę przez cały rok, również latem. Witamina D wraz z wapniem pomaga w budowie kości i utrzymaniu ich w prawidłowym stanie. Witamina D może również odgrywać rolę w funkcjonowaniu mięśni i systemu immunologicznego. Najnowsze badania wykazują, że odpowiedni poziom witaminy D może zapobiegać nowotworom jelita grubego, prostaty i piersi. Witamina D może zapobiegać chorobom serca, nadciśnieniu krwi i stwardnieniu rozsianemu, a także wspomagać leczenie cukrzycy. Niski poziom witaminy D może prowadzić do osteomalacji i osteoporozy u dorosłych i krzywicy u dzieci.
 

Grzybica paznokci jest schorzeniem płytki paznokciowej wywołanym przez grzyby chorobotwórcze, najczęściej dermatofity lub grzyby drożdżopodobne. To najczęstsza przyczyna chorób paznokci. Grzybice dzieli się na 8 postaci klinicznych, zależnie od sposobu zakażenia paznokcia oraz stanu immunologicznego pacjenta. Leczenie grzybicy paznokci jest trudne i uzależnione od stopnia zaawansowania choroby. Bardzo ważne jest uświadomienie społeczeństwa, jak również zwrócenie uwagi lekarzy na ten istotny problem, jakim jest grzybica paznokci. Ma to ważne znaczenie w ograniczeniu rozprzestrzeniania się zakażenia.

Melatonina jest kluczowym hormonem odpowiedzialnym za regulację rytmu dobowego. Jej maksymalny poziom w organizmie przypada na godziny nocne, a jej synteza jest hamowana przez światło dzienne. Terapia egzogenną melatoniną jest skuteczną i bezpieczną metodą leczenia zaburzeń snu, szczególnie u osób pracujących na nocne zmiany, podróżujących do innych stref czasowych lub cierpiących na niedostateczne wydzielanie tego hormonu (seniorzy oraz osoby niewidome).

Coraz większy odsetek społeczeństwa w Polsce stanowią osoby starsze. Ich organizm zmienia się, następuje znaczące obniżenie parametrów fizjologicznych. W efekcie istnieje konieczność stosowania wielu leków, w tym analgetyków. Farmaceuta, jako osoba kompetentna, powinien zapobiegać związanym z nimi problemom. Podczas zalecania niesteroidowych leków przeciwzapalnych należy zawsze wziąć pod
uwagę gastro- i nefrotoksyczność, ryzyko negatywnego wpływu na układ krążenia oraz ewentualne interakcje lekowe. Niewskazane jest jednoczesne spożywanie soku grejpfrutowego, alkoholu oraz preparatów ziołowych, a w szczególności tych z czosnkiem i miłorzębem, które w połączeniu z niektórymi lekami mogą nasilać krwawienia. Należy mieć na uwadze również ryzyko samoleczenia preparatami przeczyszczającymi zaparć spowodowanych przez opioidy. Leki przeciwdepresyjne i przeciwpadaczkowe przyczyniają się do zwiększonego ryzyka zaburzeń równowagi, upadków i złamań, o czym trzeba informować pacjenta. Należy wytłumaczyć schemat farmakoterapii, najlepiej zapisując go na kartce, i upewnić się, czy wszystko jest zrozumiałe. Równie istotna jest kontrola ciśnienia, glikemii czy cholesterolu w ramach monitorowania leczenia.

Celem artykułu jest możliwie szerokie przedstawienie leków, głównie OTC, stosowanych w objawowym leczeniu przeziębienia i grypy. Silnie podkreślony jest brak leczenia przyczynowego obu tych chorób, będący pośrednią przyczyną zażywania nadmiernych ilości leków mających zwalczać osobno każdy objaw obu chorób, a także stosowanie licznych leków złożonych, których składniki często pokrywają się, co może być przyczyną przedawkowania i nasilonych działań niepożądanych.

Na podstawie danych zawartych w publikacji NFZ w internecie przeprowadzono analizę rynku leków refundowanych w 2015 r. Opublikowane dane nie obejmują szczegółowych informacji dla ok. 4,44 min opakowań, tj. ok. 1,08% wszystkich refundowanych o wartości 317,4 mln PLN – 2,72%. Analizowano dane dla ok. 407,8 mln opakowań o wartości 11.340 mln PLN.

Leki ziołowe są coraz bardziej popularne, a fitoterapia jest stosowana w leczeniu chorób układu oddechowego. Leki roślinne są wykorzystywane w schorzeniach górnych dróg oddechowych ze względu na działanie przeciwkaszlowe, wykrztuśne czy przeciwdrobnoustrojowe. Badania kliniczne wykazały, że wodno-alkoholowy ekstrakt z pelargonii afrykańskiej jest skuteczny w leczeniu chorób układu oddechowego, np. zapalenia oskrzeli czy kataru. Kwiaty bzu czarnego są używane w leczeniu chorób układu oddechowego oraz zakażeń wirusowych, gorączki, przeziębienia czy grypy. Preparaty z kwiatów dziewanny oraz ziela werbeny są użyteczne w zapaleniach górnych dróg oddechowych oraz zakażeniach bakteryjnych i wirusowych. Ziele nasturcji większej i korzeń chrzanu pospolitego wykazują aktywność przeciwbakteryjną.

Reumatoidalne zapalenie stawów to choroba o nieznanej etiologii, częściej dotyczy kobiet w 4. i 5. dekadzie życia. W przebiegu choroby zauważyć można szeroki wachlarz objawów zarówno stawowych, jak i pozastawowych oraz układowych. Diagnostyka obejmuje badania laboratoryjne i obrazowe. W gabinecie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej szczególnie ważne jest postawienie trafnej diagnozy oraz odpowiednie pokierowanie pacjenta, gdyż wczesne rozpoczęcie leczenia pozwala na lepszy efekt terapeutyczny oraz zapobiega kalectwu.

Interleukina 5 jest cytokiną, która odgrywa kluczową rolę w procesie różnicowania, dojrzewania i aktywacji eozynofilów. Główną rolą fizjologiczną tych komórek jest udział w odpowiedzi immunologicznej, przede wszystkim w infestacjach pasożytniczych. Granulocyty kwasochłonne są również istotne w patofizjologii niektórych chorób, np. astmy oskrzelowej, eozynofilowego zapalenia przełyku, zespołu hipereozynofilowego. U pacjentów z astmą oskrzelową w błonie śluzowej oskrzeli zachodzi proces przewlekłego zapalenia, a jego dezaktywacja jest celem stosowania wziewnych glikokortykosteroidów, podstawowej grupy leków przeciwastmatycznych. Farmakologiczne hamowanie
biologicznej aktywności interleukiny 5 jest nową możliwością terapeutyczną dla pacjentów cierpiących na astmę eozynofilową. Pierwszy przedstawiciel przeciwciał monoklonalnych przeciwko Il-5 – mepolizumab – został zaakceptowany do rutynowej praktyki klinicznej przez FDA w listopadzie 2015 r., zaś kolejny – reslizumab – w marcu 2016 r. W trakcie badań klinicznych jest jeszcze benralizumab – antagonista receptorów Il-5R. Wyniki dotychczasowych badań są obiecujące zarówno pod względem skuteczności, jak i bezpieczeństwa nowej grupy leków. Jedynym zarejestrowanym wskazaniem jest ciężka astma eozynofilowa oporna na dotychczasowe leczenie.

Zaskakujące, ale rozumienie roli witaminy C (kwasu askorbinowego) w ludzkim organizmie napotyka na przeszkody w postaci nieprawdziwych informacji, które rozprzestrzeniają się w Internecie, pojawiają się też na popularnych portalach medyczno-farmaceutycznych. W tym przeglądzie mity i artefakty skonfrontowano z danymi naukowymi dotyczącymi witaminy C. Kwas askorbinowy występuje w postaci enancjomerów, które, z definicji, są lustrzanymi odbiciami tej samej molekuły. Witamina C to enancjomer L, czyli kwas L-(+)-askorbinowy, prawoskrętny; enancjomer D, czyli kwas D-(-)-askorbinowy lewoskrętny, nie jest witaminą i nie ma znaczenia fizjologicznego.
 

Żylaki kończyn dolnych są jedną z klinicznych manifestacji przewlekłej niewydolności żylnej. Poszerzone, kręte naczynia są problemem nie tylko natury estetycznej, ale ze względu na towarzyszące im dolegliwości czy powikłania stają się powodem licznych skarg i wizyt pacjentów w gabinecie lekarskim. Stosowanie różnych, uzupełniających się sposobów zarówno leczenia, jak i profilaktyki może przyczynić się do złagodzenia dolegliwości pacjenta oraz opóźnić lub zahamować postęp choroby celem uniknięcia groźnych powikłań. Wszystkie omawiane sposoby leczenia są uznane za bezpieczne i skuteczne, gdy dobiera się je indywidualnie dla danego pacjenta. Mimo wyższych kosztów, nowoczesne metody leczenia zyskują popularność ze względu na minimalną inwazyjność, możliwość leczenia w trybie ambulatoryjnym, krótki okres rekonwalescencji i dobry efekt kosmetyczny.