Wraz ze wzrostem świadomości powszechnego niedoboru witaminy D gwałtownie wzrasta sprzedaż preparatów farmaceutycznych i suplementów diety, które ją zawierają. Rodzi to pytanie o jakość poszczególnych preparatów, szczególnie wobec dokumentowanych znacznych różnic w jakości suplementów produkowanych przez koncerny farmaceutyczne i tych sprzedawanych przez producentów środków spożywczych.

Dna moczanowa jest przewlekłą chorobą zapalną stawów, spowodowaną krystalizacją moczanu sodu w płynie stawowym i tkankach miękkich. Zachorowalność wyraźnie wzrasta w krajach rozwiniętych. W przebiegu dny moczanowej może dojść także do rozwoju nefropatii i kamicy nerkowej. Hiperurykemia jest również czynnikiem ryzyka rozwoju nadciśnienia tętniczego, otyłości, cukrzycy, hiperinsulinemii i zespołu metabolicznego.

Gwałtowny wzrost częstości występowania zespołu zaburzeń autystycznych (ASD) w czasie minionych kilku dekad, jego etiologia i epidemiologia pozostają niewyjaśnione. W opiniach specjalistów ok. 75-80% monitorowanego wzrostu częstości występowania autyzmu dotyczy wzrostu zachorowalności, a nie zmian w kryteriach diagnozowania. Rozważany jest udział ponad dwustu odrębnych genetycznych loci w ASD, jakkolwiek trwa dyskusja, czy autyzm jest uwarunkowany genetycznie. Wielu naukowców sądzi, że pominięty został aspekt interakcji czynników środowiskowych z predyspozycjami genetycznymi w ASD. Autyzmowi towarzyszy szereg zaburzeń biochemicznych i fizjologicznych.

Zainteresowanie dietami alternatywnymi jest obecnie szerokie. Autorzy przedstawiają zastosowanie, skuteczność i bezpieczeństwo diety ubogowęlowodanowo-wysokobiałkowo-wysokotłuszczowej w leczeniu otyłości i lekoopornej padaczki. Nie ma sposobu, aby przewidzieć, którzy pacjenci odniosą największe korzyści ze stosowania tych diet. Indywidualna ocena jest najlepszym rozwiązaniem. Dobowa liczba kalorii musi być mniejsza od dobowego wydatku energetycznego, żeby uzyskać redukcję masy ciała.

Choroby alergiczne są coraz częściej rozpoznawane. Ich rozpowszechnienie populacyjne pozwala stwierdzić, że należą do grupy chorób cywilizacyjnych. Dotyczyć mogą każdej grupy wiekowej pacjentów. Wśród chorób alergicznych należy wymienić: alergiczny nieżyt nosa, zapalenie spojówek, atopowe zapalenie skóry, pokrzywkę, obrzęk naczynioruchowy, astmę oskrzelową, a także anafilaksję i eozynofilowe zapalenie przełyku.

W artykule przedstawiono nowości w podejściu do diety dla pacjentów z cukrzycą typu 2, które zaprezentowano w dokumencie „Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2016. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego”.

Melatonina to hormon zaangażowany w regulację rytmu dobowego. Jej stężenie jest największe w nocy, a proces jej syntezy jest hamowany przez światło. Podawanie egzogennej melatoniny jest wskazane szczególnie u osób z zaburzeniami rytmu dobowego (praca na nocne zmiany, podróże do innych stref czasowych – jet leg) bądź w przypadku niedostatecznego wydzielania tego hormonu (seniorzy oraz osoby niewidome). Melatonina jest lekiem bezpiecznym, także w czasie długotrwałej terapii, nie wywołuje zespołu odstawiennego.

Probiotyki to wybrane kultury bakteryjne lub drożdży o udokumentowanym naukowo działaniu prozdrowotnym. Zastosowane drobnoustroje wpływają korzystnie na przewód pokarmowy i układ moczowo- płciowy przez zachowanie jego naturalnej flory i stymulację układu immunologicznego. Badania naukowe potwierdzają ich skuteczność w zakresie profilaktyki i leczenia: skutków antybiotykoterapii (biegunek) i zakażeń pochwy. Obiecujące jest możliwe zastosowanie probiotyków w leczeniu alergii, a także sepsy. Opracowuje się również farmabiotyki jako najnowocześniejszą formę probiotyków. Probiotyki znajdują zastosowanie zarówno w leczeniu schorzeń osób dorosłych, jak i dzieci.

Melatonina jest neurohormonem produkowanym przez szyszynkę w rytmie okołodobowym w odwrotnej zależności od oświetlenia. Szczyt wydzielania melatoniny przypada na godziny nocne, stąd wykorzystywana jest jako lek nasenny, regulujący zaburzenia snu. Stosowana jest także u pacjentów niewidomych w celu regulacji rytmu sen-czuwanie oraz u osób odbywających podróże lotnicze związane ze zmianą stref czasowych.

W 2015 r. Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego ogłosiło nowe wytyczne dotyczące postępowania u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, będące aktualizacją poprzedniego stanowiska z 2011 r. Są one znacznie obszerniejsze niż poprzednia edycja i obejmują również szczegółowe omówienie diagnostyki i postępowania u pacjentów z wtórnymi postaciami nadciśnienia, a także u dzieci.

Dyslipidemia jest jednym z podstawowych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Inhibitory PCSK9 są nową grupą leków hipolipemizujących; pierwszy przedstawiciel – alirokumab – został zaakceptowany do użytku klinicznego przez FDA w lipcu 2015 r., a kolejny – ewolokumab – miesiąc później. Inhibitory PCSK9 to przeciwciała monoklonalne przeciwko białku PCSK9, które pełni rolę regulatora degradacji lizosomalnej receptorów LDL.

Elektrolity to jony soli rozpuszczalne w wodzie, które przewodzą w organizmie impulsy elektryczne. Są niezbędne do regulowania czynności życiowych. Mogą być naładowane dodatnio (sód, potas, wapń, magnez) lub ujemnie (jony chlorkowe, fosforowe, siarczany). Odpowiadają za równowagę kwasowo-zasadową, wchłanianie i dystrybucję wody. Elektrolity regulują funkcję nerwów i mięśni, pH i ciśnienie krwi oraz odbudowę uszkodzonej tkanki. Zaburzenia gospodarki elektrolitowej mogą obejmować drżenie, osłabienie, drgawki.

Ból głowy jest jedną z najczęściej zgłaszanych dolegliwości neurologicznych. Ich przyczyną mogą być zarówno schorzenia pierwotne, takie jak migrena czy napięciowe bóle głowy, jak również przyczyny wtórne, których charakterystyka została przedstawiona w poniższej pracy. Wtórne bóle głowy powinny być uważnie poddane diagnostyce ze względu na niecharakterystyczne objawy. Mogą one być maską dla poważniejszych
patologii układu nerwowego i nie tylko.

Bóle kręgosłupa są jedną z najczęstszych dolegliwości, z którą zmagają się pacjenci zgłaszający się do lekarza pierwszego kontaktu. Powodem są najczęściej: nieprawidłowy tryb życia, polegający na długotrwałym przyjmowaniu postaw nienaturalnych dla krzywizn kręgosłupa, praca w niekorzystnych warunkach oraz narażanie kręgosłupa na działanie dużych sił statyczno-mechanicznych. Kluczowe jest znalezienie przyczyny występowania dolegliwości oraz wprowadzenie odpowiedniego postępowania farmakologiczno-rehabilitacyjnego, często ratującego pacjenta przed kalectwem i poprawiającego standard życia.

Leki dostępne bez recepty (over the counter, OTC) stanowią dużą liczbę preparatów powszechnie stosowanych przez liczne grupy pacjentów. Szczególnie często chorzy sięgają po leki przeciwbólowe, które są dostępne zarówno w aptekach, jak i w licznych miejscach dystrybucji pozaaptecznej. W artykule przedstawiono bezpieczeństwo przeciwbólowych leków OTC oraz ewentualne zagrożenia związane z ich stosowaniem.