Zalążki wojskowej służby zdrowia zaczęły się kształtować już w epoce starożytnej. W wyprawach wojennych brali udział lekarze, których zadaniem było niesienie pomocy rannym i chorym żołnierzom. W rzymskich obozach wojskowych znajdowały się szpitale będące odpowiednikiem późniejszego lazaretu. Stworzone przez Rzymian struktury organizacyjne służby zdrowia przestały istnieć po upadku Cesarstwa. Średniowiecze nie wniosło żadnych istotnych zmian w tej dziedzinie. Lekarze towarzyszący w czasie wojen wielkim wodzom z reguły nie troszczyli się o zdrowie zwykłych żołnierzy. Ranni umierali na polu bitwy, czasami spieszyli im z pomocą mnisi z pobliskich klasztorów. Zapowiedzią wielkich przemian w szpitalnictwie wojskowym były liczne fundacje szpitalne z końca XVI w. Powstałe wówczas szpitale dla żołnierzy pełniły raczej funkcje przytułków niż zakładów leczniczych. Przełom nastąpił pod koniec XVIII w., gdy na ziemiach polskich utworzono pierwsze lazarety stałe. Od tego momentu rozpoczyna się również historia Szpitala Ujazdowskiego, który w przeciągu ok. 140 lat przeszedł ewolucję od znajdującego się w koszarach lazaretu do jednego z najważniejszych wojskowych ośrodków naukowo-badawczych i szkoleniowych. W jego murach znaleźli schronienie powstańcy kościuszkowscy i uczestnicy powstania listopadowego. Dwa razy przechodził w ręce zaborców (w 1831 r. – Rosjan, w 1917 r. – Niemców). W latach 1918-1939 działalność Szpitala Ujazdowskiego wiązała się ściśle z funkcjonowaniem placówek kształcących przyszłych lekarzy wojskowych (WSS, OSS, SPS, CWSan.). Wybuch II wojny światowej zatrzymał rozwój nauk, również medycznych. 1945 r. to data oznaczająca kres istnienia Szpitala Ujazdowskiego, kolebki polskiej medycyny wojskowej.

Na podstawie wartości stężenia cholesterolu frakcji lipoprotein o małej gęstości (ang. lowdensity lipoprotein cholesterol, LDL-C) w lipidogramie oraz określonej wcześniej kategorii ryzyka u pacjenta, lekarz podejmuje decyzję o konieczności modyfikacji stylu życia pacjenta oraz leczenia farmakologicznego.

Głównym założeniem leczenia dyslipidemii jest obniżenie stężenia LDL-C do wartości docelowych: u osób z bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym < 1,8 mmol/l (<70 mg/dl; lub obniżenie LDL-C < 50% wartości wyjściowej, gdy realizacja celu < 70 mg/dl jest niemożliwa), u osób z wysokim ryzykiem < 2,5 mmol/l (< 100 mg/dl), u osób z umiarkowanym ryzykiem < 3 mmol/l (< 115 mg/dl; najwyższa klasa zaleceń – klasa zaleceń I, najwyższy poziom dowodu wynikający z wielu randomizowanych, prospektywnych badań klinicznych z oceną śmiertelności i chorobowości – poziom dowodu A, według systemu hierarchizacji wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego). Słuszność takiego postępowania potwierdzono w randomizowanych badaniach klinicznych, w których LDL -C był markerem odpowiedzi na leczenie hipolipemizujące.

Lit to przykład śladowego pierwiastka w ustroju, niezbędnego do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania człowieka. W przeszłości sole litu były stosowane w leczeniu cukrzycy, nowotworów i schorzeń psychiatrycznych. Obecnie sole litu są wykorzystywane głównie w psychiatrii.

Sód to pierwiastek występujący w postaci kationu zewnątrzkomórkowego. Jego stężenie w osoczu krwi jest najwyższe w porównaniu z innymi pierwiastkami. Odpowiada za osmozę i utrzymanie wielkości komórki. Zaburzenia jego stężenia w osoczu pod postacią hiponatremii i hipernatremii są często obserwowane u hospitalizowanych pacjentów, co jest bezpośrednią przyczyną pogarszającą rokowanie i wyniki leczenia chorych.

Nadwaga i otyłość są globalnym problemem, który nieustannie narasta na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci. Otyłych pacjentów przybywa szczególnie w krajach rozwijających się. W Polsce już ponad 54% dorosłych ma nadmierną masę ciała. Kompleksowe podejście do odchudzania powinno obejmować: zmianę nawyków żywieniowych, wzrost aktywności fizycznej oraz stosowanie preparatów na odchudzanie dostępnych w aptekach bez recepty. Są to preparaty pochodzenia naturalnego, głównie zioła i mieszanki ziołowe. Ich przegląd został zaprezentowany w poniższym artykule.

Biegunka to stan, kiedy występuje zwiększenie częstotliwości oddawania wodnistych stolców w stosunku do zwykłego rytmu wypróżnień danej osoby. Biegunka może być wywołana infekcją bakteryjną lub wirusową, a także błędami żywieniowymi oraz działaniami niepożądanymi leków. Zazwyczaj ustępuje samoistnie po 2-4 dniach. Bardzo niebezpiecznym powikłaniem biegunki jest odwodnienie, dlatego należy stosować doustną terapię nawadniającą, wspomaganą lekami z innych grup opisanych w poniższym tekście.

Problem nadmiernej suchości skóry (xerosis) może pojawić się w wyniku oddziaływania niekorzystnych czynników środowiskowych bądź też towarzyszyć innym jednostkom chorobowym. Profilaktyka i leczenie objawów suchości skóry obejmuje unikanie czynników drażniących i uczulających oraz stosowanie preparatów o działaniu nawilżającym, natłuszczającym, złuszczającym, łagodzącym podrażnienia i wspomagającym gojenie oraz regenerację tkanek.

Andrzej Czesław Klimuszko (1905-1981) – kapłan, franciszkanin, jasnowidz, parapsycholog i zielarz. Śluby zakonne złożył w 1926 r. W 1934 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Zasłynął z daru jasnowidzenia. Był prekursorem powrotu do przyrody, wykorzystania jej zasobów leczniczych dla dobra człowieka. Opracowane przez niego recepty ziołowe weszły na stałe do kanonu współczesnej medycyny. Autor książek z zakresu ziołolecznictwa i parapsychologii. Lata 1961-1981 spędził w klasztorze oo. franciszkanów w Elblągu. W 2004 r. otrzymał pośmiertnie tytuł honorowego obywatela miasta Elbląga.

Antagoniści receptora angiotensynowego (ARB) są jednymi z leków pierwszego rzutu w terapii nadciśnienia tętniczego. U większości pacjentów z nadciśnieniem konieczne jest odpowiednio dobrane leczenie skojarzone, które często najlepiej jest prowadzić za pomocą preparatów złożonych. W niniejszej pracy omówiono rolę, jaką w praktyce klinicznej może odgrywać nowoczesny, długo działający lek z grupy ARB – kandesartan, a także preparaty złożone będące połączeniem kandesartanu i hydrochlorotiazydu lub amlodypiny. 

Zarówno w Polsce, jak i na świecie powszechne jest występowanie niedoboru witaminy D w społeczeństwie. Dawniej niewystarczającą podaż witaminy D wiązano jedynie z występowaniem krzywicy u dzieci bądź osteoporozy i osteomalacji u dorosłych. Obecnie wiadomo, iż witamina D wywiera plejotropowe działanie na różne narządy i tkanki, a jej niedobory wpływają na przebieg funkcjonowania całego organizmu. Witamina D ma właściwości antyproliferacyjne, hamujące proces nowotworzenia, działanie przeciwzapalne, kardio-, neuro- i dermoprotekcyjne. Zalecana jest suplementacja witaminy D w postaci preparatów doustnych w dawce zależnej od płci i wieku.

Statyny są najważniejszą i najczęściej stosowaną grupą leków w terapii zaburzeń lipidowych, a dowody na redukcję stężeń lipidów i poprawę rokowania dzięki terapii tą grupą leków są silne i jednoznaczne. Statyny są dobrze tolerowane i bezpieczne, o doskonale udokumentowanej w wielu badaniach klinicznych skuteczności w zakresie prewencji pierwotnej i wtórnej chorób układu sercowo-naczyniowego. W artykule podjęto próbę zdefiniowania docelowych grup pacjentów dla wybranych dwóch najsilniejszych statyn – atorwastatyny i rosuwastatyny.

Najnowsze leki przeciwhistaminowe (antyhistaminiki) II generacji są wysoce wybiórczymi antagonistami receptorów H1 podawanymi doustnie, niewykazującymi działania sedatywnego, znajdującymi zastosowanie w objawowym leczeniu chorób alergicznych. Antyhistaminiki są lekami, które kompetencyjnie blokują receptor H1 dla histaminy. Bardzo ważna w wyborze idealnego dla pacjenta leku przeciwalergicznego jest znajomość farmakodynamiki i farmakokinetyki, aby zminimalizować działania niepożądane oraz osiągnąć wyższą skuteczność leczniczą. Bezpieczeństwo stosowanego leku w terapii przewlekłej, brak działań niepożądanych, interakcji oraz akceptowana przez pacjenta forma podawania mają kluczowe znaczenie w powodzeniu terapii. Przedstawienie oraz porównanie czterech najnowszych antyhistaminików (bilastyny, desloratadyny, feksofenadyny oraz rupatadyny) pozwoli na wybór optymalnego preparatu dla danego pacjenta

Częstość występowania alergicznego nieżytu nosa wzrosła na świecie i jest wśród przewlekłych schorzeń dróg oddechowych chorobą wymagającą aktywnej interwencji. Artykuł skupia się na mechanizmach, symptomatologii i leczeniu alergicznego nieżytu nosa. Histamina jest głównym mediatorem reakcji, w których pośredniczy IgE. W niniejszym artykule autor przedstawia najnowsze i najpopularniejsze klasyfikacje objawów alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa. Aktualne metody zapobiegania i leczenia są opisane z uwzględnieniem raportów ARIA (Alergiczny nieżyt nosa i jego wpływ na astmę).

Alantoina jest organicznym związkiem chemicznym, pochodną mocznika. Powstaje z kwasu moczowego w korzeniach roślin motylkowych, takich jak fasola i soja, produkowana jest także przez żywokost lekarski, miodunkę plamistą oraz kasztanowca. Rośliny te wytwarzają alantoinę podczas procesów metabolicznych zachodzących przy udziale bakterii brodawkowych. O szerokim zastosowaniu alantoiny w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym zadecydowało działanie regenerujące, nawilżające, złuszczające, łagodzące oraz kojące. W produktach alantoina często połączona jest z witaminami A, D, E, F, które wspomagają jej działanie.

Atopowe zapalenie skóry to powszechna, przewlekła i nawrotowa choroba zapalna, warunkowana przez czynniki genetyczne i środowiskowe. Jego najbardziej charakterystyczną cechą jest sucha i swędząca skóra. Standardowe zalecenia dotyczące pielęgnacji skóry atopowej obejmują przede wszystkim właściwe jej nawilżanie i łagodzenie podrażnień.