2021-03-10 Artykuł

Niedobór żelaza bez anemii (IDNA) jako przyczyna przewlekłego zmęczenia?

Krótka analiza powszechnego problemu medycznego

Żelazo jest pierwiastkiem niezbędnym do funkcjonowania ludzkiego organizmu. Jest kluczowe nie tylko dla erytropoezy, ale także dla wielu reakcji zachodzących na poziomie komórkowym. Jego niedobór dotyka około 2 mld osób na świecie i jest powszechny także w krajach rozwiniętych. Niedobór żelaza bez anemii może być przyczyną nadmiernego zmęczenia i obniżenia sprawności ruchowej. Właściwa suplementacja żelaza, nawet stosunkowo małą dawką, około 100 mg na dobę, może znacznie poprawić samopoczucie i funkcjonowanie pacjentów z absolutnym lub funkcjonalnym niedoborem żelaza bez anemii.

Niedobór żelaza jednoznacznie kojarzy się z anemią, jednak coraz częściej zauważalny jest  niedobór żelaza bez anemii (IDNA), który w niektórych populacjach dotyczy nawet ponad 50% kobiet i kilku procent mężczyzn. Osoby takie mogą mieć absolutny niedobór żelaza, czyli stężenie ferrytyny w surowicy poniżej 30 μg/L (100 μg/L dla osób z chorobami przewlekłymi) lub czynnościowy niedobór żelaza, czyli poziom ferrytyny 100-300 μg/L, przy wysyceniu
transferryny poniżej 20%.
Przy takich parametrach pacjent może mieć objawy charakterystyczne dla anemii, czyli zmęczenie i osłabienie sprawności ruchowej, nawet jeśli nie rozwinęła się jeszcze ta choroba. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie roli żelaza w metabolizmie organizmu, jego roli poza erytropoezą i nakreślenie, w jaki sposób IDNA może wpływać na funkcjonowanie człowieka, czy może powodować przewlekłe zmęczenie i czy warto ten stan rozpoznawać i leczyć.
  Czytaj pełny tekst

Autor: lek. Oskar Puk

Data publikacji: 2021-03-10

Źródło: "Lek w Polsce" nr 1/2021

Słowa kluczowe:

1. Zimmermann MB, Hurrell RF. Nutritional iron deficiency. Lancet. 2007 Aug 11;370(9586):511-20. doi: 10.1016/S0140-6736(07)61235-5. PMID: 17693180.
2. DeLoughery TG. Iron Deficiency Anemia. Med Clin North Am. 2017 Mar;101(2):319-332. doi: 10.1016/j.mcna.2016.09.004. Epub 2016 Dec 8. PMID: 28189173.
3. Abuaisha M, Itani H, El Masri R, Antoun J. Prevalence of Iron Deficiency (ID) without anemia in the general population presenting to primary care clinics: a cross-sectional study. Postgrad Med. 2020 Apr;132(3):282-287. doi: 10.1080/00325481.2020.1715701. Epub 2020 Jan 22. PMID: 31933400.
4. Eisenga MF, Bakker SJ, Gaillard CA. Definition of functional iron deficiency and intravenous iron supplementation. Lancet Haematol. 2016 Nov;3(11):e504. doi: 10.1016/S2352-3026(16)30152-1. PMID: 27968819.
5. Musallam KM, Taher AT. Iron deficiency beyond erythropoiesis: should we be concerned? Curr Med Res Opin. 2018 Jan;34(1):81-93. doi: 10.1080/03007995.2017.1394833. Epub 2017 Nov 3. PMID: 29050512.
6. Jankowska EA, Rozentryt P, Witkowska A, Nowak J, Hartmann O, Ponikowska B, Ponikowski P. (2011). Iron Deficiency Predicts Impaired Exercise Capacity in Patients With Systolic Chronic Heart Failure. Journal of Cardiac Failure, 17(11), 899–906. doi:10.1016/j.cardfail.2011.08.003
7. Avni T, Leibovici L, Gafter-Gvili A. Iron supplementation for the treatment of chronic heart failure and iron deficiency: systematic review and meta-analysis. Eur J Heart Fail. 2012 Apr;14(4):423-9. doi: 10.1093/eurjhf/hfs017. Epub 2012 Feb 20. PMID: 22348897.
8. Houston BL, Hurrie D, Graham J, Perija B, Rimmer E, Rabbani R, Bernstein CN, Turgeon AF, Fergusson DA, Houston DS, Abou-Setta AM, Zarychanski R. Efficacy of iron supplementation on fatigue and physical capacity in non-anaemic iron-deficient adults: a systematic review of randomised controlled trials. BMJ Open. 2018 Apr 5;8(4):e019240. doi: 10.1136/bmjopen-2017-019240. PMID: 29626044; PMCID: PMC5892776.
9. Neidlein, S., Wirth, R. & Pourhassan, M. Iron deficiency, fatigue and muscle strength and function in older hospitalized patients. Eur J Clin Nutr (2020). https://doi.org/10.1038/s41430-020-00742-z
10. Ning S, Zeller MP. Management of iron deficiency. Hematology Am Soc Hematol Educ Program. 2019 Dec 6;2019(1):315-322. doi: 10.1182/hematology.2019000034. PMID: 31808874; PMCID: PMC6913441.
POWRÓT
reklama Baner_prawy_ZALOGU-SIE
...
kup najnowszy numer »
Info
Najczęściej czytane
Redaktor poleca
GP

Na skróty

Informacje

Copyright © Medyk sp. z o.o