Streszczenie

Artykuł prezentuje dekstrometorfan. Opisuje działanie przeciwkaszlowe leku i jego praktyczne zastosowanie. Wyjaśnia budowę chemiczną związku. W oparciu o dane z literatury przedstawiono farmakodynamikę i farmakokinetykę dekstrometorfanu..

Dekstrometorfan jest lekiem przeciwkaszlowym o działaniu ośrodkowym - pod względem budowy chemicznej zaliczanym do grupy morfinanu (działanie przeciwkaszlowe posiadają także alkaloidy fenantrenowe opium, pochodne morfiny: kodeina, dihydrokodeina, hydrokodon). Niewielkie zmiany w budowie tych związków powodują istotne różnice w działaniu farmakologicznym. W porównaniu z wymienionymi powyżej silnymi i średnio silnymi opioidami przeciwbólowymi dekstrometorfan działa praktycznie wybiórczo przeciwkaszlowo (w dawkach leczniczych nie wykazuje działania przeciwbólowego i ośrodkowego), co powoduje, że odznacza się większym bezpieczeństwem stosowania jako lek przeciwkaszlowy.

Opioidy o działaniu przeciwbólowym należą do leków najsilniej hamujących odruch kaszlu, jednak rzadko (poza kodeiną) znajdują zastosowanie jako leki przeciwkaszlowe, ze względu na działania niepożądane i znaczny potencjał wywoływania uzależnienia, które jest największe w przypadku morfiny, mniejsze w przypadku kodeiny [2]. Nieopioidowe leki przeciwkaszlowe o działaniu ośrodkowym, jak pentoksyweryna, okseladyna, są lekami znacznie mniej skutecznymi w znoszeniu kaszlu (obecnie nie są dopuszczone do obrotu w Polsce).