9 maja 2012 roku odbyła się w Warszawie konferencja prasowa pt. „Nowe możliwości poprawy jakości życia chorych na raka prostaty w Polsce”, zorganizowana przez Fundację „Wygrajmy Zdrowie” im. prof. Grzegorza Madeja. Rak prostaty zwany też rakiem stercza czy rakiem gruczołu krokowego jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych w populacji męskiej. Zapada na niego ponad 9 tys. mężczyzn rocznie. Zajmuje on również drugie miejsce wśród przyczyn zgonów mężczyzn.
W dyskusji udział wzięli: Prezes Agencji Oceny Technologii Medycznych (AOTM) – Wojciech Matusewicz, Pracownik Zespołu Interwencyjno – Poradniczego Biura Rzecznika Praw Pacjenta - Ewa Milewska oraz eksperci z obszaru onkologii i urologii, a wśród nich prof. dr hab. med. Maciej Krzakowski – Krajowy Konsultant w dziedzinie Onkologii Klinicznej, Kierownik Kliniki Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej – Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, prof. dr hab. med. Andrzej Borówka, FEBU – Kierownik Oddziału Urologii Europejskiego Centrum Zdrowia w Otwocku, Kierownik Kliniki Urologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, prof. dr hab. med. Piotr Chłosta – Kierownik Klinicznego Działu Urologii w Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach, Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Urologii, prof. dr hab. med. Tomasz Drewa, FEBU – Kierownik Zakładu Inżynierii Tkankowej Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy, dr Rafał Zyśk – Prezes Kancelarii Health Economics Consulting, mgr Mariola Kosowicz – psychoonkolog, psychoterapeuta, Kierownik Zakładu Psychoonkologii Centrum Onkologii - Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, dr Iwona Skoneczna – Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, Szymon Chrostowski – Prezes Fundacji „Wygrajmy Zdrowie” im. prof. Grzegorza Madeja. Do dyskusji włączyli się również pacjenci, których reprezentował Pan Leszek Borkowski. W konferencji uczestniczył także Krzysztof Krauze (reżyser filmowy) który opowiedział o swoich zmaganiach z chorobą nowotworową. Podczas konferencji podkreślono, iż zachorowalność na raka prostaty systematycznie rośnie. Omówiono podstawowe objawy, przebieg i możliwości diagnostyczne. Szczególną uwagę poświęcono jakości życia pacjentów ze zdiagnozowanym zaawansowanym rakiem gruczołu krokowego w Polsce. Analizie poddany został dostęp do nowoczesnych terapii, które są dla tej grupy chorych jedyną szansą na przedłużenie życia i poprawienie jego komfortu.
Prezes Fundacji złożył Ministerstwu Zdrowia oficjalne podziękowanie za dotychczasowe zainteresowanie Resortu poprawą jakości życia chorych z zaawansowaną postacią raka prostaty w Polsce dając im nadzieję na nowe, lepsze życie.
Bezobjawowy przebieg w początkowej fazie nowotworu prostaty oraz nieuzasadniony opór przed badaniami profilaktycznymi powodują, że każdego roku około 4 tys. Polaków umiera na nowotwór prostaty (Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych, 2011). Rak gruczołu krokowego jest uznawany za chorobę cywilizacyjną, która dotyka coraz większej grupy mężczyzn po 50. roku życia. Skala problemu oraz poważne konsekwencje rozpoznania raka stercza w zaawansowanym stadium skłaniają do zastanowienia się nad jakością życia zdiagnozowanych chorych. Jest ona oceniana przez pryzmat uwarunkowań medycznych, psychologicznych i społecznych. Za najważniejsze z nich uznaje się dostęp do nowoczesnych i skutecznych metod terapeutycznych oraz wsparcie psychologiczne, które pozwala zmobilizować się do walki z chorobą. Niemal dla każdego chorego diagnoza choroby nowotworowej jest szokiem i powoduje znaczące zmiany w jego życiu.
W Polsce w zakresie podniesienia jakości życia chorych z rakiem prostaty jest jeszcze wiele do zrobienia. Potrzebę podjęcia pilnych działań w tym obszarze obrazuje list, który został przesłany do Fundacji „Wygrajmy Zdrowie”, i w którym 77-letni pacjent z zaawansowanym, przerzutowym nowotworem gruczołu krokowego napisał, że rak został u niego wykryty na tyle późno, że nie został zakwalifikowany do zabiegu chirurgicznego ani do leczenia radioterapią. Lekarz prowadzący nie był w stanie zaproponować mu żadnego schematu leczenia. Jedynym skutecznym postępowaniem w tak zawansowanym stadium choroby była całkowita blokada antyandrogenowa. I tu pojawił się niestety kolejny problem, gdyż lek z grupy agonistów GnRH z uwagi na ryzyko zatorowości został ostatecznie wykluczony. Pacjent pisze: „poczułem się bezradny, pozostawiony sam sobie pomimo ogromnego zaangażowania i wsparcia opiekujących się mną lekarzy z wyrokiem, jakim jest rak. Ostatecznie lekarz zaproponował mi lek ratujący życie (…). Moja radość nie miała końca, że udało się znaleźć jakieś rozwiązanie dla mnie. Euforia szybko jednak opadła, gdy dowiedziałem się, że lek jest dla mnie bezpieczny, ale jego podanie nie jest refundowane, a koszt leczenia przewyższa moje emeryckie możliwości finansowe […]. Lekarze mówią, że choroba została powstrzymana, jednak ten lek będę musiał przyjmować do końca życia. Nie sprostam finansowo. Nie mogę już dłużej obciążać moich dzieci”.
Silny stres i obniżony nastrój mogą mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie układu immunologicznego, który odpowiada za walkę z chorobą i efektami ubocznymi leczenia. Oznacza to, że otrzymanie specjalistycznej pomocy w sytuacji choroby nowotworowej może przyczynić się nie tylko do podniesienia jakości życia, ale być może również zdrowienia. Bardzo istotnym czynnikiem w procesie radzenia sobie z chorobą jest wzrost nadziei oraz poczucia wpływu na sytuację. Nadzieja oznacza wiarę w to, że wyzdrowieję, pomimo znikomej na to szansy. Takie przekonanie istotnie polepsza jakość życia z chorobą i pod tym względem rola pomocy psychologicznej jest nieoceniona.
Jakość życia osoby chorej to także brak obaw dotyczących dostępności koniecznego leczenia. Wśród metod terapeutycznych raka prostaty wyróżnia się zabieg chirurgiczny, hormonoterapię, radioterapię i chemioterapię. Decyzja lekarza o poddaniu chorego wybranej opcji terapeutycznej jest uwarunkowana stanem pacjenta i stopniem zaawansowania choroby. Postęp medycyny istotnie wpływa na poprawę jakości życia chorych. Jest to szczególnie ważne dla grupy pacjentów z zaawansowaną, przerzutową i obarczoną dolegliwościami bólowymi chorobą nowotworową gruczołu krokowego, którzy nie kwalifikują się do zabiegu chirurgicznego i w przypadku których zachodzi pilna konieczność obniżenia poziomu testosteronu warunkującego dalszy postęp choroby. W Polsce od 2009 roku jest dostępna nowoczesna technologia (tzw. antagonista GnRH), która znajduje szczególne zastosowanie u wspomnianej grupy chorych. Zyskała ona pozytywną opinię AOTM, która uznała za zasadne zakwalifikowanie leku jako świadczenia gwarantowanego, pod warunkiem ustalenia ceny na poziomie zbliżonym do cen agonistów GnRH (podstawowe leki hamujące produkcje testosteronu). Nie obniżają one jednak jego poziomu do stanu kastracyjnego tak skutecznie jak antagoniści GnRH).
Specjaliści uważają, że ustalenie rekomendacji do ceny agonistów GnRH jest nieporozumieniem, gdyż antagoniści istotnie różnią się od analogów i posiadają nad nimi istotną przewagą w odniesieniu do leczenia pewnej populacji pacjentów. Obecny na konferencji dr Rafał Zyśk z Kancelarii Health Economics Consulting powiedział, ze punkt 4.7 Wytycznych oceny technologii medycznej wprowadzonych w życie zarządzeniem Prezesa AOTM w 2010 roku stanowi, iż horyzont czasowy badania kosztów musi być taki sam jak horyzont czasowy oceny wyników klinicznych. Zauważył również, że w zakresie aspektów ekonomicznych istotnym jest, iż oszacowany w uzasadnieniu do wniosku refundacyjnego koszt dodatkowego roku życia skorygowanego o jakość (ang. QALY) uzyskanego dzięki zastąpieniu agonisty GnRH nowoczesną terapią z zastosowaniem antagonisty GnRH wyniósł 11 820 zł z perspektywy NFZ, co stanowi kwotę kilkakrotnie niższą niż próg określony w ustawie refundacyjnej (3 x PKB per capita), a to oznacza wysoką efektywność kosztową hormonoterapii antagonistą GnRH.
Szymon Chrostowski z Fundacji „Wygrajmy Zdrowie” podkreśla, że jest dobra wola i zainteresowanie ze strony osób zajmujących się kształtowaniem polityki zdrowotnej państwa, aby udostępnić najciężej chorym terapię z wykorzystaniem leku, który skutecznie i szybko obniża poziom testosteronu do poziomu kastracyjnego. Nawiązał do pozytywnej opinii AOTM i do udziału Fundacji w organizowanych przez Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej Obchodach Światowego Dnia Chorego. Podczas debaty przedstawiciel Ministerstwa Zdrowia zapewnił, że w nieodległym czasie wspomniany lek znajdzie się na liście świadczeń refundowanych. Szymon Chrostowski powiedział: „wierzę, że Ministerstwo Zdrowia dotrzyma słowa przyczyniając się tym samym do poprawienia jakości życia chorych z najcięższą postacią raka prostaty”.
Na skróty
Copyright © Medyk sp. z o.o