W najnowszym wydaniu Cochrane Databaase of Systematic Reviews ukazała się metaanaliza dotycząca stosowania antybiotyków u dorosłych z ostrym zapaleniem błony śluzowej nosa i zatok, zdiagnozowanym jedynie na podstawie objawów klinicznych. Wykonywanie dodatkowych badań obrazowych  w przypadku tej choroby nie jest rutynowo stosowane oraz zalecane, dlatego diagnozowana jest przez lekarzy pierwszego kontaktu głównie na podstawie objawów klinicznych.

Rola antybiotykoterapii w rhinosinusitis u dorosłych nie była jednoznacznie ustalona. W poniższej metaanalizie podjęto próbę usystematyzowania dostępnej wiedzy oraz obiektywnej oceny skuteczności antybiotykoterapii w zapaleniu błony śluzowej zatok i nosa u dorosłych.

Autorzy ze znalezionych łącznie 1374 prac w bazach MEDLINE, EMBASE oraz Cochrane Central Register of Controlled Trials przeanalizowali ostatecznie dane z 10 badań klinicznych spełniających kryteria kwalifikacyjne: obecność wydzieliny w nosie (w pięciu badaniach obecność ropnej wydzieliny stwierdzonej w rynoskopii), ból twarzy, objawy przeziębienia bądź zapalenia górnych dróg oddechowych. Wśród kryteriów wykluczających znalazły się: niedawna antybiotykoterapia, poważny przebieg choroby, objawy powikłanego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok, długo trwające dolegliwości, poprzedzająca operacja zatok, alergia na przyjmowane leki, ciąża lub laktacja, bądź niemożliwość stosowania się do protokołu badania z powodu problemów językowych lub psychicznych. Łącznie w badaniach wzięło udział 2450 pacjentów przydzielonych do grup otrzymujących antybiotyk albo placebo.

Okazało się, że niezależnie od zastosowanej terapii, 47% chorych zostało wyleczonych po jednym tygodniu, a 71% po dwóch tygodniach trwania choroby. Stosowanie antybiotyku może skrócić czas do pełnego wyleczenia, aczkolwiek tylko 5 na 100 pacjentów wyleczy się szybciej (między 7. a 14. dniem choroby),  jeżeli otrzyma antybiotyk zamiast placebo (NNTB (numer needed to treat to benefit – liczba pacjentów, u których trzeba zastosować leczenie, aby korzyści osiągnęła jedna osoba) - 18 (95% CI 10-115, I² 0%, osiem prób klinicznych)). Także zahamowanie wydzielania ropnej treści w jamie nosowej nastąpiło szybciej u osób przyjmujących antybiotykoterapię (OR 1.58, 95%CI 1.13-2.22), (NNTB 11, 95% CI 6 – 51, I² 0%, trzy próby kliniczne). Niestety, u pacjentów stosujących antybiotyki działania niepożądane miały miejsce w 27% w porównaniu do 15% w grupie placebo. Tylko w jednym przypadku doszło do powikłań związanych z chorobą (ropień mózgu) u chorego leczonego antybiotykiem.

Potencjalna korzyść ze stosowania antybiotykoterapii w leczeniu ostrego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok musi być rozpatrzona w kontekście częstych działań niepożądanych. W związku z niskim prawdopodobieństwem powikłań oraz narastającą lekoopornością bakterii - autorzy przyjęli stanowisko, w którym rekomendują niestosowanie rutynowo antybiotyków w niepowikłanym, ostrym rhinosinusitis zdiagnozowanym na podstawie objawów klinicznych u dorosłych.