2013-12-30 Artykuł

Czy preparaty potasu powinny być dostępne na receptę?

Potas to główny kation wewnątrzkomórkowy, aktywujący szereg enzymów, biorący udział w mechanizmach homeostatycznych (przede wszystkim w utrzymywaniu ciśnienia osmotycznego oraz równowagi kwasowo-zasadowej), a także zapewniający prawidłową pracę komórek pobudliwych. Jego niedostateczna podaż w pokarmie, utrata przez przewód pokarmowy, nerki i skórę bądź wskutek obfitych krwotoków może prowadzić do hipokaliemii, która przejawia się bolesnymi kurczami łydek, upośledzonym zagęszczaniem moczu, tachykardią, objawami neurologicznymi i psychicznymi.

Niekontrolowana, nadmierna suplementacja potasu (np. przy jego wzmożonej retencji nerkowej, stosowaniu leków moczopędnych oszczędzających potas oraz takich specyfików jak: indometacyna, inhibitory konwertazy angiotensyny, penicylina potasowa albo niektóre cytostatyki) może powodować hiperkaliemię, której następstwem jest nieprawidłowa czynność mięśni poprzecznie prążkowanych, w tym osłabienie mięśni oddechowych, zmniejszona pobudliwość mięśnia sercowego, prowadząca w skrajnych przypadkach do asystolii, ponadto zaburzenia czynności układu nerwowego, drętwienie kończyn i zmiany psychiczne. Ze względu na niebezpieczne skutki niedoboru lub przedawkowania potas powinien być lekiem na receptę, a leczenie tym pierwiastkiem (rodzaj, forma i dawki preparatu, a także czas przyjmowania) nadzorowane przez lekarza.

  Czytaj pełny tekst

Autor:  Tomasz Sawicki, dr n. med. Róza Czabak–Garbacz

Data publikacji: 2013-12-30

Źródło: Lek w Polsce 11/12/2013

Słowa kluczowe: potas, hipokaliemia, hiperkaliemia, suplementacja.

1. Berry M.R., Robinson C., Karet Frankl F.E., Unexpected clinical sequelae of Gitelman syndrome: hypertension in adulthood is common and females have higher potassium requirements, Nephrol Dial Transplant 2013, 28(6): p. 1533-42.
2. Brzozowska A., Roszkowski W., Pietruszka B., Kałuża J., Witaminy i składniki mineralne jako suplementy diety, Żywność, Nauka, Technologia, Jakość 2005, 4(45), s. 5-16.
3. Cohn J.N., Kowey P.R., Whelton P.K., Prisant L.M., New guidelines for potassium replacement in clinical practice: a contemporary review by the National Council on Potassium in Clinical Practice, Arch Intern Med, 2000, 160(16): p. 2429-2436.
4. Dasgupta R.A., Schulz J.T. 3rd, Lee R.C., Ryan C.M., Severe hypokalemia as a cause of acute transient paraplegia following electrical shock, Burns, 2002, 28(6): p. 609-11.
5. Górnicka J., Apteka Natury, Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski, Raszyn 2010.
6. Grabowski M., Znaczenie potasu, magnezu i wapnia w schorzeniach sercowo-naczyniowych, Gabinet Prywatny, 2005, 10(143): s. 17-25.
7. Jurczyk W., Rondio Z., Intensywna terapia, PZWL, Warszawa 1985.
8. Knypl K., Znaczenie jonu potasowego w stanach fizjologii i patologii układu sercowo-naczyniowego, 2006, Przew Lek 2, s. 80-85.
9. Kokot F., Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w stanach fizjologii patologii, PZWL, Warszawa 1986.
10. Krapf R., Caduff P., Wagdi P., Stäubli M., Hulter H.N., Plasma potassium response to acute respiratory alkalosis, Kidney Int, 1995, 47(1): p. 217-24.
11. Kulesza B., Czabak-Garbacz R., Szkutnik J., Stasiuk J., Wapń – nie tylko zdrowe kości i zęby, Lek w Polsce, 2013, 3(263): s. 42-51.
12. Łuszczyna W., Magnez – suplementacja modna czy niezbędna? cz. 2. Preparaty złożone zawierające magnez, Lek w Polsce 2005, 7(205): s. 28-35.
13. O’Neil C.E., R. Keast D.R., Fulgoni V.L., Nicklas T.A., Food Sources of Energy and Nutrients among Adults in the US, Nhanes 2003-2006 Nutrients, 2012, 4(12): p. 2097- 2120.
14. Orłowski Z., Zaburzenia gospodarki wodnej elektrolitowej i kwasowo-zasadowej [w:] Ostre stany zagrożenia życia w chorobach wewnętrznych, PZWL, Warszawa 1992.
15. Patterson M.J., Galloway S.D., Nimmo M.A., Variation in regional sweat vcomposition in niemal human males, Exper. Physiol, 2000, 85: p. 869-875.
16. Preston R.A., Acid-base, fluids and electrolytes made ridiculously Simple, Med Master Inc., Miami 1998.
17. Ryan M.F., The role of magnesium, In clinical biochemistry: an overview, Ann Clin Biochem 1991, 28: p. 19- 26.
18. Sawicki T., Czabak-Garbacz R., Stasiuk W., Szkutnik J., Potas, Lek w Polsce, 2013, 5(265): s. 16-23.
19. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005.
20. Szponar L., Stoś K., Ołtarzewski M., Suplementy diety – możliwość ich wykorzystania w prewencji wybranych niedoborów żywieniowych, 2004, Żyw Człow Metab 31, s. 441-446.
21. Woźniak-Sułko, Znaczenie jonu magnezowego i potasowego w organizmie oraz skutki ich niedoboru, Lek w Polsce 2009, 11: s. 29-39.
22. Zaremba M., Franek E., Rydzewski A., Hiperkaliemia, Choroby Serca i Naczyń 2006, 3(4): s. 51-55.

 

POWRÓT
reklama Baner_prawy_ZALOGU-SIE
...
kup najnowszy numer »
Info
Najczęściej czytane
Redaktor poleca
GP

Na skróty

Informacje

Copyright © Medyk sp. z o.o