2015-12-21 Artykuł

Przewlekłe choroby wątroby profilaktyka i leczenie

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD), alkoholowa choroba wątroby (ALD) oraz uszkodzenie wątroby przez leki są częstszymi przewlekłymi chorobami wątroby w krajach uprzemysłowionych. Ryzyko ciężkiego uszkodzenia wątroby przez statyny jest niewielkie. Częstość występowania NAFLD w Stanach Zjednoczonych wynosi ok. 20-30% wśród dorosłych oraz 10% wśród dzieci; do 2020 r. będzie głównym wskazaniem do transplantacji narządu. Stłuszczenie wątroby w NAFLD uwarunkowane jest wieloma czynnikami. Zwiększone ryzyko NAFLD stwierdza się u osób otyłych i z konsekwencjami zdrowotnymi otyłości (insulinoopornością, zaburzeniami gospodarki lipidowej, zespołem metabolicznym, cukrzycą typu 2 i chorobami sercowo-naczyniowymi).

W początkowym stadium ALD, na skutek kumulacji triglicerydów w hepatocytach, następuje stłuszczenie wątroby i jeżeli spożycie alkoholu jest przewlekłe, to dochodzi do stłuszczeniowego zapalenia i zwłóknienia wątroby, marskości narządu, a nawet do powstania raka wątrobowokomórkowego. Artykuł omawia patogenezę i terapie, które zalecane są w leczeniu przewlekłych chorób wątroby. Pierwszoplanową rolę odgrywa modyfikacja stylu życia. Redukcja masy ciała i umiarkowany aerobowy wysiłek fizyczny istotnie poprawiają chemiczne i histologiczne parametry wątrobowe w NAFLD. W uszkodzeniu wątroby zalecane jest stosowanie fosfolipidów, antyoksydantów, kwasów tłuszczowych omega-3, syl imaryny, ekstraktów z karczocha i berberysu.

  Czytaj pełny tekst

Autor: mgr farm. Anna Moszczyńska-Serafin, prof. dr hab. med., prof. h.c. Paulin Moszczyński

Data publikacji: 2015-12-21

Źródło: Lek w Polsce 10/2015

Słowa kluczowe: aminotransferaza alaninowa, aminotransferaza asparaginianowa, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, alkoholowa choroba wątroby, uszkodzenie wątroby przez leki, cukrzyca typu 2, hepatotoksyczność, fosfo

1. Ahmad Z. Statin intolerance. Am J Cardiol. 2014; 11: 1765-71.

2. Bader T. Liver tests are irrelevant when prescribing statins. Lancet 2010; 376: 1882-3.

3. Bae JC, Rhee EJ, Lee WY, Park SE et al. Combined effect of nonalcoholic fatty liver disease and impaired fasting glucose on the development of type 2 diabetes: a 4-year retrospective longitudinal study. Diabetes Care, 2011; 34: 727-729.

4. Biuletyn Leków Nr 2, 3 2012 URPL str.41.

5. Cacciapuoti F, Scognamiglio A, Palumbo R, Forte R et al. Silymarin in non alcoholic fatty liver disease. World J Hepatol. 2013; 5: 109-113.

6. Celiński K, Konturek PC, Słomka M, Cichoz-Lach H i wsp. Effects of treatment with melatonin and tryptophan on liver enzymes, parameters of fat metabolism and plasma levels of cytokines in patients with non-alcoholic fatty liver disease--14 months follow up. J Physiol Pharmacol. 2014; 65: 75-82.

7. Chalhoub WM, Sliman KD, Arumuganathan M, Lewis JH. Druginduced liver injury: what was new in 2013? Expert Opin Drug Metab Toxicol. 2014; 10: 959-80.

8. 8.Dębska S, Kubicka J, Czyżykowski R, Habib M et al. Inhibitory PARP – podstawy teoretyczne i zastosowanie kliniczne. Postępy Hig Med Dosw 2012; 66: 311-321.

9. Eslami L, Merat S, Malekzadeh R, Nasseri-Moghaddam S et al. Statins for non-alcoholic fatty liver disease and non-alcoholic steatohepatitis. Cochrane Database Syst Rev. 2013 Dec 27;12:CD008623. doi: 10.1002/14651858.CD008623.pub2.

10. Fenzl A, Itariu BK, Kosi L, Fritzer-Szekeres M et al. Circulating betatrophin correlates with atherogenic lipid profiles but not with glucose and insulin levels in insulin-resistant individuals. Diabetologia 2014; 57: 1204-8.

11. Fu Z, Berhane F, Fite A, Seyoum B, et al. Elevated circulating lipasin/ betatrophin in human type 2 diabetes and obesity. Sci Rep. 2014 May 23;4:5013. doi: 10.1038/srep05013

12. Hartleb M, Czech E. Alkoholowa choroba wątroby. Przegląd Gastroenterol. 2007; 2: 92-100.

13. Heard KJ, Green JL, Dart RC. Serum alanine aminotransferase elevation during 10 days of acetaminophen use in nondrinkers. Pharmacotherapy 2010; 30: 818-822.

14. Hooper L, Martin N, Abdelhamid A, Davey G. Reduction in saturated fat intake for cardiovascular disease. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Jun 10; 6: CD011737. doi: 10.1002/14651858.CD011737.

15. Iloon Kashkooli R, Najafi SS, Sharif F, Hamedi A et al. The Effect of Berberis Vulgaris Extract on Transaminase Activities in Non-Alcoholic Fatty Liver Disease. Hepat Mon. 2015 Feb; 15(2): e25067. Published online 2015 Feb 5. doi: 10.5812/hepatmon.25067.

16. Ioannou GN, Boyko EJ, Lee SP. The prevalence and predictors of elevated serum aminotransferase activity in the United States in 1999- 2002. Am J Gastroenterol. 2006; 101: 76-82.

17. Jeong WI, Park O, Gao B. Abrogation of the antifibrotic effects of natural killer cells/interferon-gamma contributes to alcohol acceleration of liver fibrosis. Gastroenterology 2008; 134: 248-258.

18. Kamper-Jorgensen M, Gronbaek M, Tolstrup J i wsp. Alcohol and cirrhosis: dose-response or threshold effect. J Hepatol. 2004; 41: 25-30.

19. Loguercio C, Andreone P, Brisc C, Brisc MC et al. Silybin combined with phosphatidylcholine and vitamin E in patients with nonalcoholic fatty liver disease: a randomized controlled trial. Free Radic Biol Med. 2012; 52: 1658-1665.

20. Mehmetçik G, Ozdemirler G, Koçak-Toker N, Cevikba U et al. Effect of pretreatment with artichoke extract on carbon tetrachloride-induced liver injury and oxidative stress. Exp Toxicol Pathol. 2008; 60: 475-80.

21. Mozaffarian D. The 2015 US dietary guidelines. Lifting the ban on total dietary fat. JAMA 2015; 313: 2421-2.

22. Nasopoulou C, GogakiV, Panagopoulou E, Demopoulos C et al. Hen egg yolk lipid fractions with antiatherogenic properties. Anim Sci J. 2013; 84: 264-7.

23. Nettleton JA, Lutsey PL,Wang Y, Lima JA et al. Diet soda intake and risk of incident metabolic syndrome and type 2 diabetes in the Multi- Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA). Diabetes Care, 2009; 32: 688-9.

24. Navarro VJ, Senior JR. Drug-related hepatotoxicity. N Engl J Med 2006; 354: 731-739.

25. Sreenivasa Baba C, Alexander G, Kalyani B, Pandey R, et al. Effect of exercise and dietary modification on serum aminotransferase levels in patients with nonalcoholic steatohepatitis. J Gastroenterol Hepatol. 2006; 21(1 Pt 1):191-8.

26. Suh YG, Jeong WI. Hepatic stellate cells and innate immunity in alcoholic liver disease. World J Gastroenterol 2011;17(20):2543-51, Tsukada S, Parsons CJ, Rippe RA: Mechanisms of liver fibrosis. Clin Chim Acta 2006; 364: 33-60.

27. Szymańska M, Prystupa A, Koprianiuk-Sowińska A, Schabowski J. i wsp. Alkoholowa choroba wątroby w praktyce lekarskiej .Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2011;17: 148-154.

28. Targher G, Bertolini L, Scala L, Cigolini M et al. Associations between serum 25-hydroxyvitamin D3 concentrations and liver histology in patients with non-alcoholic fatty liver disease. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2007;17:517-524.

29. Tsukada S, Parsons CJ, Rippe RA: Mechanisms of liver fibrosis. Clin Chim Acta 2006; 364: 33-60.

30. Więckowska A, Feldstein AE. Diagnosis of nonalcoholic fatty liver disease: invasive versus noninvasive. Semin Liver Dis. 2008; 28: 386-9.

POWRÓT
reklama Baner_prawy_ZALOGU-SIE
...
kup najnowszy numer »
Info
Najczęściej czytane
Redaktor poleca
GP

Na skróty

Informacje

Copyright © Medyk sp. z o.o