Ostropest plamisty (Silybum marianum) jest rośliną leczniczą, która tradycyjnie wykorzystywana była w chorobach wątroby. Początkowo spożywano sproszkowane owoce roślinne lub sporządzano z nich napary. W obecnych czasach leki roślinne są standaryzowane na zawartość kompleksu flawonolignanów – sylimaryny. Zastosowanie medyczne potwierdza Farmakopea Polska XI, w której znajduje się monografia owoców ostropestu jako substancji roślinnej o właściwościach hepatoprotekcyjnych i regeneracyjnych. Jednak tradycja wskazuje również na wykorzystywanie ostropestu jako pokarmu, co uzasadnia stosowanie go jako suplementu diety. Niniejsza praca omawia dostępne na polskim rynku leki i suplementy diety zawierające sylimarynę oraz wskazuje na różne podejście w klasyfikacji preparatów.

Ostropest plamisty (Silybum marianum) jest rośliną, której owoce (Silybi mariani fructus) są substancją o działaniu prozdrowotnym. Roślinę tę wyróżnia długa historia ziołolecznicza. Znana i stosowana jest co najmniej od 2 tys. lat. Pierwszą wzmiankę o ostropeście plamistym znajdujemy w dziele Teofrasta (ok. 372– 287 p.n.e.). Później roślina ta wymieniana jest w starożytnych i średniowiecznych licznych dziełach lekarzy.

Koniec lat 40. XX w. to początek sporządzania aptecznych wyciągów z owoców ostropestu jako leku w schorzeniach wątroby. Zgodnie z Farmakopeą Polską XI głównym składnikiem czynnym jest kompleks związków flawonolignanowych (jak sylibina, izosylibina, sylikrystyna, sylidianina), nazywany sylimaryną. Związki te mają w budowie swoich cząsteczek fenylochromanon (jako składnik flawonoidowy) oraz kwas koniferylowy (jako składnik lignanowy). Dojrzałe owoce powinny zawierać nie mniej niż 1,5% sylimaryny w przeliczeniu na sylibinę.

Kompleks flawonolignanów obecny w owocach ostropestu działa hepatoprotekcyjnie, wspomaga pracę wątroby oraz jej regenerację. Choć obecnie sylimaryna coraz częściej jest wykorzystywana jako składnik leków roślinnych, to tradycyjnie była stosowana w postaci sproszkowanych owoców, również jako zioła do zaparzania, co wspomagało funkcje fizjologiczne organizmu w zaburzeniach dyspeptycznych i zaburzeniach pracy wątroby.