Aronia melanocarpa (aronia czarnoowocowa) to roślina użytkowa, pochodząca z Ameryki Północnej, znana w Europie i Azji. Aronia arbutifolia (aronia czerwona) oraz Aronia × prunifolia (aronia śliwolistna) to rośliny również pochodzenia północnoamerykańskiego i, jak się okazuje, niedoceniane. W niniejszym artykule przedstawiono charakterystykę botaniczno-chemiczno-ekologiczną aronii czarnoowocowej. Na jej tle zaprezentowano również walory aronii czerwonej i śliwolistnej. Przedstawiono aktualny stan badań dotyczących składu chemicznego owoców oraz aktywności biologicznej ekstraktów z tego surowca. Ponadto zasygnalizowano wyniki badań fitochemicznych i biotechnologicznych prowadzonych przez Zespół Zakładu Botaniki Farmaceutycznej UJ CM, dotyczących wymienionych gatunków rodzaju Aronia.

Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott – aronia czarnoowocowa to krzewiasty gatunek należący do podrodziny Jabłoniowych (Maloideae) rodziny Różowatych (Rosaceae). Owoce aronii czarnoowocowej są obecnie popularnym

surowcem ze względu na cenne, prozdrowotne właściwości zdeterminowane ich składem chemicznym, obfitującym w związki z grupy polifenoli, które to charakteryzują się m.in. silną aktywnością antyoksydacyjną.

Owoce aronii czarnoowocowej wykorzystywane są obecnie na szeroką skalę w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, jak również kosmetycznym. W sztuce kulinarnej oraz w przemyśle spożywczym ze świeżych owoców wytwarzane są głównie dżemy, konfitury, powidła, marmolady, galaretki, soki oraz nalewki. Sok z aronii używany jest do barwienia innych wyrobów, jako naturalne źródło barwnika o intensywnej barwie. Susz owoców stanowi cenny surowiec, który – obok świeżych owoców – jest powszechnie używany w postaci półproduktu do wytwarzania licznych produktów zielarskich, suplementówn diety oraz kosmetyków. Ponadto gatunek ten znany jest wśród ogrodników jako łatwa w uprawie roślina ozdobna.