Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna – pomysłodawca Światowego Dnia Cukrzycy, organizowanego od ponad 30 lat w dniu 14 listopada – alarmuje, że cukrzyca wymyka się spod kontroli. Na świecie chorujących na cukrzycę jest obecnie 537 mln i liczba ta wciąż rośnie. W 2030 r. może osiągnąć 640 mln, a w 2045 r. nawet 780 mln. W Polsce na cukrzycę choruje ok. 3 mln osób, a do 2030 r. ta liczba wzrośnie o kolejny milion. Jest jednak i dobra wiadomość –  pacjenci w Polsce będą leczeni zgodnie z polskimi i międzynarodowymi wytycznymi, a bieżąca opieka nad nimi ma  się poprawić.

Nowoczesne terapie lekowe, jak flozyny czy inkretyny, do których szerszy dostęp właśnie się przed polskimi pacjentami z cukrzycą otwiera, stanowią przełom w leczeniu. Niestety, nie ma skutecznej terapii lekowej bez wsparcia jej terapią behawioralną, czyli zmianą stylu życia pacjenta. I dlatego właściwa edukacja w cukrzycy jest tak istotna. Nie wystarczy jedynie powiedzieć pacjentowi, co należy zmienić, ale także wskazać, jak tego dokonać i gdzie szukać motywacji, aby wytrwać w swoich postanowieniach. Większa wiedza na temat przyczyn cukrzycy, mechanizmów rozwoju choroby i związanych z nią powikłań ułatwia pacjentom świadome kontrolowanie cukrzycy. Bez odpowiedniej diety i aktywności fizycznej nie uda się osiągnąć zadowalających wyników terapii. 

Liczba osób chorych na cukrzycę nieprzerwanie rośnie, a w okresie pandemii COVID-19 problem jeszcze się pogłębił. Polacy zamknięci w domach mieli mniej okazji do ruchu i aktywności fizycznej i więcej czasu do zajadania frustracji. W efekcie połowa Polaków przytyła w pandemii średnio o 6 kg.  U wielu z nich doprowadziło to do rozwoju cukrzycy, bo cukrzyca typu 2 jest w prostej linii powikłaniem nadwagi i otyłości. Obecnie, w związku z pojawieniem się flozyn i analogów glp1, przedefiniowaniu uległ algorytm postępowania w leczeniu cukrzycy typu 2. Metformina, dotychczas stosowana jako leczenie w pierwszej linii terapii, została zastąpiona wskazaniem dotyczącym modyfikacji w stylu życia i diecie pacjenta – mów prof. dr hab. n. med. Leszek Czupryniak, kierownik Kliniki Diabetologii i  Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, przedstawiciel Rady Naukowej CCD w  Polsce.

Właściwa edukacja pacjenta ma przede wszystkim na celu pomóc mu w zrozumieniu współzależności tego, jak żyje z tym, jakie efekty leczenia osiąga. Wielu pacjentom pomaga to zmobilizować siły i wprowadzić zmiany w dotychczasowym stylu życia. Są też tacy, którym zarówno brakuje motywacji, aby zmodyfikować swój tryb życia i odżywiania, a tym bardziej silnej woli, aby pozostać w swoich postanowieniach konsekwentnym. Tym większe znaczenie mają już wprowadzone i zapowiadane zmiany w dostępie do nowych leków, nowoczesnego sprzętu i lepszej organizacji opieki medycznej. Rozszerzenie zakresu refundacji flozyn i analogów GLP-1 oraz objęcie refundacją leków z grupy inhibitorów DPP-4, powinno zadziałać na pacjentów mobilizująco. To leki nie tylko skuteczne w leczeniu cukrzycy typu 2, ale też zmniejszające ryzyko niedocukrzeń i groźnych powikłań. Analogi GLP-1 i flozyny wspierają ponadto utratę masy ciała, a widoczne efekty terapii mogą dodatkowo motywować pacjentów do przestrzegania zasad zdrowego stylu życia.

Także pacjenci na insulinoterapii, w tym chorzy z cukrzycą typu 1, ale również typu 2 i 3, mają powody do zadowolenia. Nowoczesne technologie ciągłego monitorowania glikemii, do których dostęp został właśnie rozszerzony, pozwalają na bieżąco kontrolować terapię, co bezpośrednio wpływa na poprawę wyrównania metabolicznego cukrzycy. Pacjenci przyjmujący insulinę z satysfakcją przyjęli także decyzję o zwiększeniu liczby igieł objętych refundacją. Od początku roku refundacja obejmuje 400 sztuk igieł na rok, we wszystkich rozmiarach. Dzięki temu pacjenci, zarówno dorośli, jak i dzieci, będę mogli częściej wymieniać igły, co ma wpływ na komfort stosowanej terapii.

W XXI wieku w leczeniu cukrzycy nastąpiła prawdziwa rewolucja. Nowe leki i systemy do monitorowania glikemii zmieniły algorytmy leczenia tej choroby. Polscy pacjenci długo czekali na dostęp do tych terapeutycznych innowacji, dlatego, jako środowisko medyczne, nie kryjemy ogromnej satysfakcji, że aktualnie także my możemy zaoferować im niezwykle skuteczne leczenie, które dodatkowo chroni ich przed groźnymi powikłaniami. A zapobieganie powikłaniom to przecież główny cel podejmowanej w cukrzycy terapii. To nie tylko bezsprzeczna korzyść dla pacjentów, ale także dla całego systemu ochrony zdrowia. Skuteczne leczenie, to mniej powikłań, mniej hospitalizacji i mniejsze koszty dla budżetu państwa – mówi prof. dr hab. n. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD).

Skuteczna terapia cukrzycy opiera się na 3 filarach: efektywny system ochrony zdrowia, gwarantujący dostęp do nowoczesnych technologii lekowych i sprzętowych, wyedukowany pacjent, który stosuje się do zaleceń lekarskich oraz zasad zdrowego trybu życia i lekarz, który umiejętnie koordynuje leczenie. W Polsce od dawna brakuje diabetologów, co utrudnia pacjentom regularny dostęp do porady lekarskiej. Istnieje szansa, że i ten problem uda się przezwyciężyć w nieodległym czasie wraz z wdrożeniem w praktyce opieki koordynowanej w ramach POZ, obejmującej m.in. także cukrzycę.

Inicjatorem obchodów Światowego Dnia Cukrzycy w Polsce jest Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Więcej informacji związanych z obchodami: Światowego https://www.facebook.com/10tysiecyKrokow oraz na Twitterze: @1Krokow.