200 000 Europejczyków umiera każdego roku z powodu nieprzestrzegania zaleceń lekarskich (non-adherence). Eksperci koszt nieprzestrzegania zaleceń lekarskich szacują na ok. 125 mld euro, a w Polsce na 6 mld zł. Tego problemu dotyczyła konferencja pt. „Adherencja terapeutyczna w przewlekłych chorobach cywilizacyjnych. Poprawa rokowania pacjentów i optymalizacja kosztów ochrony zdrowia dzięki odblokowaniu potencjału profilaktyki”, która została zorganizowana z okazji pierwszego na świecie Dnia Adherence (27 marca) przez Uniwersytet Medyczny w Lublinie oraz Instytut Zdrowia ThinkTank, zgromadziło kluczowych interesariuszy systemu ochrony zdrowia, przedstawicieli środowiska akademickiego oraz organizacji pacjenckich.

– To wyzwanie, które wykracza poza kwestie zdrowotne czy społeczne, stając się również istotną kwestią systemową. W obliczu rosnącej liczby pacjentów z przewlekłymi chorobami cywilizacyjnymi, skuteczne zarządzanie adherencją staje się kluczowym elementem w poprawie jakości życia chorych oraz w optymalizacji kosztów opieki zdrowotnej. Wsłuchujemy się w głosy ekspertów i dlatego chcemy powołać w Ministerstwie zespół zajmujący się tematem adherence. Trzeba podejść do tego zagadnienia systemowo, opracowując kompleksowe rozwiązania, które pozwolą odblokować pełny potencjał profilaktyki i terapii, a także umożliwią skuteczne wspieranie pacjentów w przestrzeganiu zaleceń lekarzy"– podkreślił minister Marek Kos, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia.

Istotnym punktem konferencji było omówienie skutecznych rozwiązań wdrożonych w innych krajach europejskich. W dyskusji eksperci przywołali przykład Portugalii, w której 30 lat temu zaledwie 4 % pacjentów uzyskiwało kontrolę ciśnienia tętniczego. Dzięki wprowadzonym zmianom systemowym i priorytetyzacji adherencji, dzisiaj kraj ten jest liderem w kontroli nadciśnienia tętniczego, która sięga tam już 70%. A co najistotniejsze uzyskano istotną redukcję powikłań sercowo-naczyniowych.

Podczas konferencji istotny głos zabrali też przedstawiciele organizacji pacjentów, którzy aktywnie uczestniczyli w debatach poświęconych psychologicznym aspektom adherencji oraz współodpowiedzialności wszystkich interesariuszy za poprawę przestrzegania terapii.

Nieprzestrzeganie zaleceń lekarskich to główna przyczyna nieosiągania celów terapeutycznych w chorobach przewlekłych. Czy lekarze i pacjenci na co dzień koncentrują swoją uwagę na celach terapeutycznych? Czy pacjent rozumie po co tak naprawdę lekarz przepisał mu leki na nadciśnienie tętnicze, albo na cukrzycę? Czy dostrzega związek między tabletką, którą powinien przyjąć każdego dnia, a uniknięciem zawału, udaru, albo nawrotu depresji ? Czy rozumie, że jeśli leczy się na nadciśnienie, to powinien osiągnąć konkretny cel, którym jest zdefiniowana wartość ciśnienia albo w cukrzycy konkretne stężenie cukru? Czy ma świadomość, że osiągnięcie tego celu to dla niego szansa na dłuższe, zdrowsze życie? To pytanie na które eksperci szukali odpowiedzi.

Wnioski wypracowane podczas konferencji i warsztatów z udziałem kluczowych interesariuszy systemu ochrony zdrowia posłużą do dalszych analiz i mają szansę stać się punktem wyjścia do zainicjowania prac legislacyjnych nad wypracowaniem skutecznych rozwiązań zwiększających przestrzeganie zaleceń lekarskich. Problem dotyczy praktycznie wszystkich dziedzin medycyny.