O czym mówią łacińskie nazwy roślin

2025-10-10 Aktualności

O czym mówią łacińskie nazwy roślin

Porządkując współczesne łacińskie nazwy botaniczne według ich pochodzenia, w ostatnim numerze (LwP nr 8/2025) przedstawiłam grupę nazw powstałych w starożytności w okresie klasycznym rozwoju języka greckiego i łacińskiego. W tym artykule zajmę się nazwami tworzonymi w okresach późniejszych aż do współczesności, w których budowie wykorzystano leksykę grecką i łacińską, tworząc zupełnie nowe wyrazy według reguł słowotwórczych języka łacińskiego. Nawiązują one bardzo często do różnych cech morfologicznych, właściwości leczniczych, miejsca występowania, długości cyklu życiowego, pory kwitnienia, koloru, smaku, zapachu czy toksyczności rośliny.

Arnica montana "arnika górska"

Nazwa rośliny wskazuje na miejsce jej występowania, głównie w regionach górskich, gdyż przymiotnik montana znaczy „górska”. Nie do końca zaś jasne jest pochodzenie słowa arnica. Może wywodzić się od greckiego ἀρνίον [czyt.: arnion] – „jagnię” lub ἀρνακίς [czyt.: arnakis] – owcza skóra, co w obu przypadkach odnosi się do charakterystycznych, jakby lekko owłosionych liści i łodygi tej rośliny, lub od greckiego πταρμικός [czyt.: ptarmikos] – „wywołujący kichanie”, jako że sproszkowana roślina była dawniej często używana jako tabaka albo palona jak tytoń. Prawdopodobnie pierwsza wzmianka o tej roślinie pojawiła się w XII w. w księdze „Physica” autorstwa świętej Hildegardy z Bingen. Mniszka wymienia zioło o nazwie „wuntwurtz” lub „wolfsgelegena” jako skuteczny środek miejscowy na skaleczenia, pęcherze, wysypki, wybroczyny czy ból.