Dyslipidemia jest powszechnie występującym zaburzeniem gospodarki lipidowej, które prowadzi do lipotoksyczności, zespołu metabolicznego, dysfunkcji nerek i nadciśnienia, przedwczesnych schorzeń naczyń wieńcowych i wysokiego ryzyka zawału serca. Farmakoterapia obniżania stężenia lipidów (LLT) jest kluczowa w genetycznie uwarunkowanej hipercholesterolemii rodzinnej (FH) i innych typach dyslipidemii.

Nieżyty nosa należą do bardzo powszechnych dolegliwości. Leczy się je objawowo, w czym pomocniczą rolę pełni fitoterapia. Specyficzne są nieżyty towarzyszące zapaleniu zatok. Podstawą terapii jest chirurgia w stanach przewlekłych i antybiotykoterapia w stanach ostrych. W jednych i drugich natomiast ważną rolę pomocniczą pełni fitoterapia utrzymująca drożność dróg oddechowych. Zastosowanie mają tu złożone leki roślinne o połączonym działaniu sekretolitycznym, spazmolitycznym, przeciwzapalnym i innym. Najważniejszymi surowcami są: Gentianae radix, Sambuci flos, Verbenae herba, Andrographidis folium, Verbasci flos.

Grypa to ostra choroba zakaźna układu oddechowego, wywoływana przez wirusy grypy, charakteryzująca się wysoką zakaźnością i dużą podatnością na zachorowanie całej populacji ludzkiej. Choroba przenosi się drogą kropelkową, a wirusy wykazują znaczną zmienność antygenową. Przyczynia się to do występowania corocznych epidemii (w Polsce od późnej jesieni do wczesnej wiosny) oraz co kilka lub kilkanaście lat pandemii o zasięgu globalnym. Każdego roku na grypę choruje kilkanaście milionów ludzi na całym świecie, a śmiertelność jest duża z powodu powikłań płucnych oraz pozapłucnych. Na powikłania najbardziej narażeni są pacjenci w podeszłym wieku, osoby cierpiące na choroby przewlekłe oraz małe dzieci. Dlatego tak ważną rolę odgrywa zapobieganie zachorowaniu oraz umiejętne stosowanie farmakoterapii w leczeniu grypy. Najskuteczniejszą metodą profilaktyki są coroczne szczepienia ochronne przeciwko grypie. Natomiast w przypadku podejrzenia bądź potwierdzenia grypy o ciężkim lub postępującym przebiegu oraz wystąpienia powikłań należy jak najszybciej rozpocząć leczenie przeciwwirusowe. Obecnie dostępne leki, aktywne wobec wirusów grypy, należą do grupy inhibitorów neuraminidazy (oseltamiwir, zanamiwir) oraz inhibitorów M2 (amantadyna, rymantadyna). Znajomość zasad stosowania leków przeciwwirusowych, ich właściwości i potencjalnych działań niepożądanych pozwala na ich skuteczne wykorzystanie w terapii zagrażającej życiu grypy.

Wyciągi z porostu islandzkiego (Cetraria islandica) są tradycyjnie wykorzystywane w celu łagodzenia podrażnień błon śluzowych górnych dróg oddechowych i związanego z nimi kaszlu. Wykazują ponadto działanie przeciwdrobnoustrojowe, immunomodulujące, immunostymulujące, przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe i promieniochronne. Artykuł zawiera charakterystykę właściwości leczniczych porostu islandzkiego.

Trądzik pospolity (acne vulgaris) jest powszechnie występującym schorzeniem wśród osób w wieku młodzieńczym. To przewlekła choroba aparatu włosowo-łojowego, spowodowana nadmierną produkcją łoju, zaczopowaniem ujścia i infekcją bakteryjną gruczołu. Objawia się w postaci otwartych i zamkniętych zaskórników, guzków, krost i torbieli ropnych w okolicach łojotokowych. Leczenie polega na zwalczaniu zmian miejscowych w lekkich przypadkach choroby, a w stanie cięższym na stosowaniu środków o działaniu ogólnym. Bardzo ważna jest profilaktyka i codzienne dbanie o skórę w celu zminimalizowania prawdopodobieństwa wystąpienia trądziku.

Zespół objawów związanych ze stanem zapalnym błon śluzowych oraz tkanki chłonnej górnych dróg oddechowych, potocznie nazywany przeziębieniem, dotyczy pacjentów w każdym wieku. Do najważniejszych czynników etiologicznych odpowiedzialnych za proces chorobowy w obrębie górnych dróg oddechowych należą wirusy. W przebiegu choroby najbardziej dokuczliwymi objawami są ból gardła oraz uporczywy, nieproduktywny kaszel. W artykule przedstawiono zarys fizjopatologii przeziębienia i możliwości farmakologicznego łagodzenia objawów.

Biegunkę definiuje się jako oddawanie luźnego i wodnistego stolca co najmniej trzykrotnie w ciągu 24 godz. Jest ona jedną z głównych przyczyn śmiertelności wśród dzieci w krajach rozwijających się oraz istotną przyczyną niedożywienia. Postępowanie w biegunce obejmuje zapobieganie i leczenie odwodnienia (poprzez podawanie doustnych roztworów nawadniających), leczenie infekcji przewodu pokarmowego oraz redukcję czasu trwania i nasilenia objawów, przede wszystkim poprzez zastosowanie leków zapierających (ściągających, absorbujących i hamujących motorykę przewodu pokarmowego) i probiotyków.

Terapia fotodynamiczna (PDT) jest efektywną metodą leczenia różnych rodzajów nowotworów. Główną zaletą tej metody jest selektywne niszczenie zmian nowotworowych, bez zbędnych uszkodzeń tkanek zdrowych. Do zainicjowania reakcji fotodynamicznej i w konsekwencji zniszczenia tkanki nowotworowej wymagane są trzy składniki: fotouczulacz, światło o odpowiedniej długości fali i tlen. Najistotniejsze są fotouczulacze (leki), które powinny spełniać szereg kryteriów. Istnieje grupa leków, które zostały zaakceptowane i są obecnie stosowane w praktyce klinicznej w wielu krajach na całym świecie, również w Polsce. Nadal trwają badania nad syntezą nowych fotouczulaczy o lepszych parametrach klinicznych.

Terapia choroby Parkinsona stanowi wyzwanie z uwagi na stopniową progresję objawów ruchowych, występowanie objawów pozamotorycznych oraz możliwe efekty uboczne leczenia. W niniejszym artykule zawarto najnowsze zalecenia dotyczące farmakoterapii choroby oraz jej powikłań. Ze względu na dostępne strategie lecznicze konieczne jest, by wybór każdorazowo został dokonany indywidualnie, z uwzględnieniem szeregu objawów stwierdzanych u chorego.

Cynk jest mikroelementem niezbędnym dla utrzymania dobrej kondycji skóry, włosów i paznokci, odczuwania smaku, prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego oraz układu rozrodczego, immunologicznego i nerwowego. Jego deficyty mogą zwiększać ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych. Artykuł zawiera omówienie wpływu cynku na funkcjonowanie wymienionych układów i narządów.

Benzodiazepiny to grupa leków powszechnie używanych ze względu na swoje działanie uspokajające, nasenne, przeciwlękowe, przeciwdrgawkowe i miorelaksacyjne. Choć każda benzodiazepina wykazuje skuteczność w leczeniu tych objawów, wyboru konkretnej cząsteczki dokonuje się na podstawie jej właściwości farmakokinetycznych. W niniejszym opracowaniu skupiono się szczególnie na opisie benzodiazepin stosowanych w leczeniu zaburzeń snu i zaburzeń lękowych, jako jednych z najczęstszych wskazań do zastosowania tych leków w praktyce lekarza rodzinnego. W leczeniu bezsenności zwrócono uwagę na temazepam, ze względu na optymalny okres półtrwania i brak czynnych metabolitów, zaś w leczeniu lęku szczególną uwagę poświęcono lorazepamowi z powodu zmniejszonego ryzyka kumulacji oraz braku nagłego, subiektywnego końca działania odczuwanego przez pacjentów. Oddzielne miejsce poświęcono schematowi odstawiania benzodiazepin i przydatnym radom dla lekarzy rodzinnych przepisujących te leki swoim pacjentom.

W artykule przedstawiono zalecenia dietetyczne, które dla pacjentów z cukrzycą podają eksperci Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) w 2014 r. Zalecenia te są częścią opracowania „Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę”. Przedstawiono: cele leczenia dietetycznego cukrzycy; szczegóły diety dla pacjentów z cukrzycą typu 1 i dla pacjentów z cukrzycą typu 2 oraz dla pacjentów z/bez nadwagi lub otyłości; metody, które pomagają osiągnąć i utrzymać pożądaną masę ciała. Wskazano na znaczenie diety śródziemnomorskiej i diety DASH w profilaktyce i leczeniu. W tabelach zebrano zalecenia PTD dotyczące zawartości poszczególnych składników pokarmowych w diecie chorych na cukrzycę.

W okresie od roku 1980 do 2010 globalna zapadalność na raka piersi wzrosła z 641 000 przypadków w roku 1980 do 1 643 000 przypadków w roku 2010, co odpowiada rocznemu przyrostowi o 3,1%. W tym samym czasie roczna liczba zgonów z powodu raka piersi zwiększyła się z 250 000 do 425 000 w 2010 r., w tej grupie było 68 000 kobiet w wieku 15-49 lat. Artykuł omawia dowody na związek żywienia, przewlekłego używania doustnych środków antykoncepcyjnych, konsumpcji alkoholu, aktywności fizycznej z rozwojem raka piersi. Przedstawiono dane z zakresu histologii, biochemii oraz badań molekularno-genetycznych, które mają wpływ na rozwój raka sutka.

Witaminy z grupy B, w tym B6 (pirydoksyna) i B12 (kobalamina) należą do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Organizm ich nie magazynuje, a nadmiar tych witamin jest wydalany przez nerki. Witamina B6 występuje zarówno w produktach pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego, podczas gdy witamina B12 znajduje się głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Obie witaminy pełnią ważną funkcję kofaktorów wielu reakcji enzymatycznych zachodzących w organizmie człowieka. Zarówno pirydoksyna, jak i kobalamina odgrywają dużą rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu immunologicznego (np. w syntezie przeciwciał), krwiotwórczego (w tworzeniu hemoglobiny), sercowo-naczyniowego i nerwowego (np. w syntezie neuroprzekaźników).

Żelazo należy do pierwiastków śladowych, warunkujących prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Niedobór żelaza u kobiet karmiących i ciężarnych niesie ze sobą wiele niekorzystnych skutków dla matki i płodu. Zapotrzebowanie na żelazo u kobiet ciężarnych wzrasta. Jedynie właściwa suplementacja preparatami żelaza może pokryć deficyt tego pierwiastka.