Pogorszenie funkcji poznawczych – objawiające się jako zaburzenie orientacji i/lub trudności w zapamiętywaniu, ocenianiu, rozumieniu i podejmowaniu decyzji oraz zaburzenia innych funkcji poznawczych – występuje często w starszym wieku. Wynika ono z komórkowego procesu starzenia się struktur mózgu. Obejmuje wiele różnych zaburzeń neurologicznych, od łagodnych zaburzeń poznawczych do jawnego otępienia. Przeciętne trwanie życia na świecie osiągnęło 71,4 lat, co oznacza, że w najbliższych latach kraje rozwijające się zostaną dramatycznie dotknięte społeczno-ekonomicznymi skutkami dysfunkcji poznawczych. To skłania do poszukiwania środków zapobiegających rozwojowi takiej sytuacji.

Coraz więcej doniesień wskazuje na rolę niedoboru wybranych witamin w rozwoju zaburzeń funkcji poznawczych. Tytułem przykładu, witamina D ma właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające i neuroprotekcyjne. Poziomy witaminy D są istotnie niższe u pacjentów z zaburzeniami poznawczymi w porównaniu ze zdrowymi osobami.

Niedobór witaminy B₁₂ i kwasu foliowego może powodować rozległe deficyty poznawcze, takie jak spowolnienie, zaburzenia pamięci, które mogą osiągać rozmiar otępienia. Jednym z mechanizmów wpływających na rozwój zmian otępiennych przy niedoborze witaminy B₁₂ oraz kwasu foliowego jest ich sprzężenie  z metabolizmem homocysteiny. Antyoksydanty takie jak witamina C, E i beta-karoten mają istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania mózgu. Ich niskie stężenie w surowicy przyczynia się do pogorszania funkcji poznawczych i rozwoju otępienia, które następuje w mechanizmie stresu oksydacyjnego. Przypuszcza się, że witamina B₁₂ bierze udział w mielinizacji neuronów. Niedobór witaminy B₁ (tiaminy) może powodować apoptozę komórek nerwowych i zaburzenia pamięci. Mianem witaminy F (od ang. fatty acids) określa się nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Jej niedobór może sprzyjać rozwojowi choroby Alzheimera. Z kolei niedobór niektórych mikroelementów może zwiększyć ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera, a także przyspieszyć jej progresję. W związku z powyższymi faktami zasadne wydaje się stosowanie preparatów witaminowo-mineralnych w grupie pacjentów geriatrycznych, co potwierdzają wyniki badań. Bezpieczeństwo ich stosowania potwierdzają też długookresowe badania kliniczne.