Skóra jest największym organem ludzkiego ciała, jego podstawową barierą ochronną. Jednak wiele czynników zewnętrznych, np. promieniowanie UV, klimatyzacja, suchy i zimny wiatr, jak i wewnętrznych, wynikających np. z naturalnych procesów starzenia się lub zaburzeń immunologicznych, powoduje uszkodzenie bariery skórnej i utratę wody z warstwy rogowej naskórka. Skutkiem jest sucha, łuszcząca się, wiotka i matowa skóra, ze zmniejszoną elastycznością, skłonna do rumienia i pęknięć. Uszkodzenia skóry i związane z tym dolegliwości mogą być spowodowane także zaburzeniami immunologicznymi, np. atopowym zapaleniem skóry. W pielęgnacji skóry suchej, pękającej i podrażnionej najlepsze efekty uzyskuje się przy zastosowaniu połączenia składników o działaniu nawilżającym, lekko natłuszczającym i łagodzącym podrażnienia. Stosowane są witaminy, oleje roślinne, czy inne substancje o działaniu przeciwzapalnym. W artykule omówiono składniki mające ważne zastosowanie w pielęgnacji i łagodzeniu dolegliwości skóry suchej, podrażnionej i atopowej.

Do najczęściej występujących chorób jelit w Polsce zalicza się nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC) i wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG), jak również zespół jelita nadwrażliwego (IBS) oraz chorobę hemoroidalną. Schorzemiom tym towarzyszy przewlekły stan zapalny w błonie śluzowej jelit. Liczne badania dowodzą, że kurkumina, z uwagi na jej przeciwzapalne właściwości, wykazuje działanie w ogólnym, jak i miejscowym leczeniu chorób jelit.

Olopatadyna jest lekiem przeciwhistaminowym o aktywności selektywnego antagonisty wobec receptorów H₁ oraz substancją stabilizującą komórki tuczne. W badaniach klinicznych zostało wykazane, że olopatadyna jest znacznie skuteczniejsza niż placebo w łagodzeniu objawów alergicznego nieżytu nosa oraz alergicznego zapalenia spojówek. Wykazano również bezpieczeństwo tego leku. Olopatadyna jest najczęściej stosowana jako uzupełnienie farmakoterapii schorzeń alergicznych za pomocą leków pierwszego rzutu (donosowe glikokortykosteroidy oraz doustne leki przeciwhistaminowe). Na polskim rynku farmaceutycznym znajduje się preparat złożony zawierający olopatadynę do stosowania donosowego (połączenie olopatadyny i furoinianu mometazonu) oraz preparaty do podawania dospojówkowego.

Nasiona chia (Salviae hispanicae semen) pozyskiwane są ze środkowoamerykańskiego gatunku z rodzaju Salvia – szałwii hiszpańskiej (Salvia hispanica L.). Obecnie są one surowcem wykorzystywanym na skalę ogólnoświatową. Nasiona są źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, białka, błonnika pokarmowego, witamin, składników mineralnych oraz związków polifenolowych.

Badania naukowe dowodzą ich właściwości prozdrowotnych, do których należy działanie: antyoksydacyjne, przeciwzapalne, hipotensyjne, hipolipemizujące oraz hipoglikemizujące. Nasiona chia ze względu na cenne aktywności biologiczne są coraz częściej wykorzystywane przez dietetyków i technologów żywności jako ,,nowa żywność”, stanowiąca ważny składnik żywności funkcjonalnej (Food For Specified Health Use – FOSHU).

Zaparcia to rozpowszechniony problem społeczny. Może wystąpić u wszystkich, bez względu na wiek i płeć. Odpowiednia dieta i styl życia to podstawa metod niefarmakologicznych. Coraz częściej szuka się jednak naturalnych rozwiązań.

Ludzki organizm to niezwykle złożona struktura. Jego funkcjonowanie uzależnione jest od wielu skomplikowanych czynników. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że na homeostazę organizmu może wpływać także fizjologia naszego przewodu pokarmowego. W szczególności istotna jest kwestia regularności wypróżnień. Zaparcia nie dość, że przyczyniają się do pogorszenia jakości życia (towarzyskiego, osobistego, zawodowego), to jeszcze mogą powodować niekorzystne zmiany w obrębie organizmu. 

Roztwory chlorku sodu lub roztwory różnych soli występujących w wodzie morskiej są używane w medycynie od kilku tysięcy lat. Wyróżnia się wodny izotoniczny roztwór soli, zawierający 0,9% roztwór chlorku sodu, zwany potocznie solą fizjologiczną oraz hipertoniczne roztwory soli. Te ostatnie są stosowane w różnych stężeniach: 1–10%, najczęściej w zakresie 2–4,5%.

Roztwory izotoniczne nawilżają i wspomagają oczyszczanie śluzówki nosa, są rekomendowane do codziennego stosowania w całej populacji (już od pierwszych dni życia), a także u osób zdrowych. Preparaty te wspomagają usuwanie zatrzymanych w śluzie alergenów i zanieczyszczeń oraz zapewniają właściwy poziom nawilżania komórek, mimo niesprzyjających warunków otoczenia, na przykład w sezonie grzewczym lub w związku z przebywaniem w pomieszczeniach klimatyzowanych.

Natomiast roztwory hipertoniczne są zalecane głównie w jednostkach chorobowych przebiegających z nieżytem nosa, takich jak przeziębienie, grypa, alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa, zapalenie zatok, COVID-19, obrzęki i wysięk po zabiegach laryngologicznych.

Czarny bez jest rośliną znaną i stosowaną w tradycyjnym lecznictwie od lat. Najczęściej jej działanie wiąże się z poprawą odporności i łagodzeniem przebiegu przeziębień. Jednak ekstrakt uzyskany z owoców lub kwiatów, ze względu na bogactwo związków aktywnych biologicznie, może również wpływać na metabolizm organizmu. W artykule opisano szczególnie wyniki badań związane z wpływem na gospodarkę węglowodanową i lipidową.  Ze względu na bogaty profil związków polifenolowych możliwe jest wspomagające zastosowanie w przebiegu cukrzycy czy zaburzeń gospodarki lipidowej.

Klozapina, lek z wyboru w przypadku schizofrenii opornej na leczenie, ma wiele skutków ubocznych, które w pewnych przypadkach mogą być poważne, a nawet zagrażać życiu. Nadal zgłaszane są ciężkie następstwa zaparć, wtórne do zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego wywołanych przez klozapinę (niedrożność jelit, niedokrwienie jelit, martwica przewodu pokarmowego, toksyczne rozdęcie okrężnicy i śmierć). Zmniejszona motoryka przewodu pokarmowego wywołana przez klozapinę jest znacznie częstsza niż dyskrazje krwi i ma wyższy wskaźnik śmiertelności. Artykuł ma na celu przedstawienie wskazówek, jak zapewnić bezpieczeństwo pacjentom podczas przyjmowania klozapiny; promuje wczesną identyfikację i leczenie zaparć wywołanych przez klozapinę.

Zespół jelita nadwrażliwego to bardzo częsta choroba gastroenterologiczna. Objawia się bólem brzucha związanym z biegunką lub zaparciami. Terapia obejmuje głównie redukowanie objawów, choć coraz więcej doniesień dotyczy leczenia przyczynowego. Jedną z najczęściej diagnozowanych i zgłaszanych przez pacjentów chorób gastroenterologicznych jest zespół jelita nadwrażliwego (IBS). W poniższym artykule przybliżone zostaną najbardziej prawdopodobne przyczyny tego schorzenia, towarzyszące mu objawy i metody radzenia sobie z nimi.

Zaburzenia pracy przewodu pokarmowego są jednymi z najczęściej występujących objawów towarzyszących zarówno innym chorobom, jak i stosowaniu leków, niewłaściwej diecie oraz utrzymującemu się napięciu nerwowemu. Liczne substancje roślinne mogą wspomagać funkcjonowanie układu trawiennego w takich sytuacjach. Tradycyjnie stosuje się m.in. kurkumę, liść karczocha, kłącze imbiru, nasiona ostropestu, liść mięty czy korzeń mniszka lekarskiego. W artykule skupiono się na omówieniu działania tych wybranych surowców, choć nie wyczerpują one długiej listy substancji roślinnych wspomagających pracę układu pokarmowego.

Właściwości lecznicze srebra znane były już w starożytności, czego dowodem są naczynia na wodę i wino używane przez Greków do jedzenia, picia oraz przechowywania żywności. Okazuje się, że rola tego pierwiastka w medycynie jest szersza niż myślano. Sole srebra przez wiele lat wykorzystywano w pielęgnacji ran, owrzodzeń i oparzeń, jak również w zapobieganiu infekcji miejscowych i ogólnych (zabieg Credégo). Wprowadzenie antybiotyków do leczenia przeciwdrobnoustrojowego znacznie ograniczyło zastosowanie preparatów zwierających srebro, szczególnie w farmakoterapii zakażeń miejscowych. Jednakże w dobie narastającej lekooporności i nieskuteczności konwencjonalnej antybiotykoterapii stały się niezastąpione. 

Alergiczny nieżyt nosa jest schorzeniem występującym na całym świecie i dotyczy blisko połowy populacji, występuje zarówno u dzieci, młodzieży, jak i u dorosłych. Może występować sezonowo, głównie w okresie pylenia drzew i traw, ale także objawiać się całorocznie, w konsekwencji na narażanie na różne alergeny środowiskowe – pyłki roślin, naskórek zwierząt, odchody stawonogów (m.in. roztocza, karaczany), zarodniki grzybów pleśniowych, substancje chemiczne. Alergiczny nieżyt nosa niezależnie od okresu występowania i długości jego trwania przyczynia się w znaczny sposób do obniżenia jakości życia pacjentów, a także może przyczyniać się do wystąpienia innych schorzeń układu oddechowego.

Dichlorowodorek oktenidyny należy do grupy antyseptyków, to jest preparatów wykazujących  działanie przeciwdrobnoustrojowe na różnych poziomach: na powierzchni rany, w wysięku, w strukturach opatrunku oraz w tkankach. Spektrum działania oktenidyny jest bardzo szerokie i obejmuje bakteryjne formy wegetatywne, bakterie Gram-ujemne, bakterie Gram-dodatnie (w tym MRSA, ORSA, VRSA, VRE), grzyby, wirusy oraz pierwotniaki. Oktenidyna nie wykazuje działania genotoksycznego oraz kancerogennego, a jednocześnie ma niski potencjał cytotoksyczny wobec komórek gospodarza. Szczególne znaczenie oktenidyna odgrywa w leczeniu ran przewlekłych.

Alergiczny nieżyt nosa jest zapaleniem błony śluzowej, charakteryzującym się wyciekaniem wydzieliny z nosa lub jej spływaniem po tylnej ścianie gardła, kichaniem, zatkaniem lub świądem nosa. Symptomy trwają ≥ 1 godzinę dziennie przez ≥ 2 dni. Osoby z alergicznym nieżytem nosa doświadczają objawów, które mogą znacząco obniżać ich jakość życia. Stosowanie roztworów soli, w tym izotonicznego roztworu wody morskiej pomaga w pozbyciu się alergenów i nadmiaru wydzieliny. Sprzyja to utrzymaniu drożności i prawidłowej wentylacji w obrębie górnych dróg oddechowych. Podawanie do nosa roztworów soli może stanowić tanią i bezpieczną dodatkową opcję w leczeniu alergicznego nieżytu nosa. W niektórych sytuacjach może być to alternatywa dla stosowania donosowych glikokortykosteroidów oraz doustnych leków przeciwhistaminowych.