Testy point of care (POC) są niezbędnymi narzędziami na polu diagnostyki laboratoryjnej, które obejmują zarówno profesjonalne, jak i domowe testy diagnostyczne. Testy POC pozwalają na przeprowadzanie badań laboratoryjnych bezpośrednio przy chorym: w domu, gabinecie lekarskim lub przy łóżku szpitalnym. Domowe testy diagnostyczne umożliwiają wykonanie badań, które jak dotąd można było przeprowadzić jedynie w wyspecjalizowanych laboratoriach medycznych. Stosowane obecnie testy diagnostyczne charakteryzują się wysoką czułością, dużą specyficznością i krótkim czasem wykonania. Rynek wyrobów IVD (diagnostyka in vitro), w tym domowych testów diagnostycznych, rozwija się dynamicznie, głównie z powodu coraz większego zainteresowania społeczeństwa własnym zdrowiem.

Żelazo i witamina B12 (kobalamina) pełnią bardzo ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Wchodząc w skład hemu, kation żelaza z jednej strony bierze udział w wiązaniu różnych ligandów, z drugiej strony posiada zdolność zmiany stopnia utlenienia. Pierwszy z procesów wykorzystywany jest w przypadku hemoglobiny i odpowiada za przyłączenie cząsteczki tlenu lub dwutlenku węgla, a następnie ich transport we krwi. Druga z właściwości kationu żelaza wykorzystywana jest w cytochromach i stanowi jeden z etapów oddychania komórkowego. Witamina B12 bierze natomiast udział w syntezie kwasu DNA, przemianach białek, tłuszczy, węglowodanów, tworzeniu osłonek mielinowych w układzie nerwowym, procesie powstawania hemoglobiny. Poniższy artykuł przedstawia rolę biologiczną zarówno żelaza, jak i witaminy B12, które stanowią główne czynniki krwiotwórcze, niezbędne do prawidłowego przebiegu erytropoezy.

Donosowe preparaty wody morskiej są zalecane w profilaktyce i leczeniu wielu schorzeń górnych dróg oddechowych, takich jak wirusowy nieżyt nosa i zatok oraz katar alergiczny. Codzienne płukanie izotoniczną wodą morską zmniejsza ryzyko wystąpienia infekcji górnych dróg oddechowych oraz uciążliwość objawów alergii, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Spraye z hipertoniczną wodą morską są natomiast skuteczniejsze w przypadku występującego już kataru i obrzęku nosa oraz w postępowaniu pooperacyjnym. Mechanizm działania, wskazania i rekomendacje dotyczące donosowych preparatów wody morskiej omówiono poniżej.

Zapalenie gardła jest infekcją wywoływaną głównie przez wirusy, rzadziej przez bakterie. Choroba ta jest bardzo powszechna w okresie letnim. Zapalenie gardła objawia się bólem, pieczeniem, obrzękiem i nadmierną suchością w gardle. W łagodzeniu objawów choroby stosuje się substancje pochodzenia naturalnego, jak i syntetycznego.

Każdy lek, niezależnie od tego, czy jest to lek innowacyjny (referencyjny), czy generyczny (odtwórczy; zamiennik), przed wprowadzeniem na rynek, ze względu na bezpieczeństwo pacjenta, musi przejść badania biodostępności. Badania te pozwalają ocenić stopień i szybkość, z jaką lek (lub jego metabolit aktywny terapeutycznie) przechodzi do krążenia ogólnego. Najczęściej w praktyce klinicznej stosowane są leki doustne, z tego względu w artykule przedstawiono przykładowe czynniki wpływające na różnice w ich dostępności biologicznej oraz celowość prowadzenia badań nad dostępnością biologiczną. Omówione zostały również metody wykorzystywane w celu poprawy wchłaniania substancji leczniczej, zarówno te znajdujące się obecnie w fazie testów, jak i te powszechnie stosowane.

Stany zapalne jamy ustnej (opryszczka, afty, kandydoza, halitoza) są jednymi z najczęściej występujących chorób u ludzi. Dzięki łatwej dostępności do jamy ustnej mogą być leczone miejscowo. W leczeniu i profilaktyce chorób jamy ustnej opracowano kilka systemów terapeutycznych, opartych na różnych preparatach zawierających składniki pochodzenia naturalnego lub syntetycznego.

Rytm okołodobowy warunkuje prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Normalne rytmy dobowe są zsynchronizowane z regularnym 24-godzinnym cyklem światła i ciemności. Melatonina to naturalna substancja wytwarzana i wydzielana u człowieka przez szyszynkę. Wydzielana jest w charakterystycznym rytmie dobowym, z niewielkimi ilościami wytwarzanymi w ciągu dnia i wyraźnym wzrostem wydzielania w nocy. Rozregulowanie rytmów okołodobowych i wydzielania melatoniny stanowią wspólny czynnik leżący u podstaw zaburzeń rytmu dobowego. Desynchronizacja rytmów okołodobowych może powodować poważne zaburzenia snu. Zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Zaburzeń snu, zaburzenia snu rytmu okołodobowego (CRSD) obejmują zespół opóźnionego i przyspieszonego snu w fazie snu, zaawansowany zespół fazy snu i zaburzenia snu związane z pracą zmianową. W 2017 r. opublikowano najnowsze standardy leczenia zaburzeń snu i czuwania, opracowane przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem oraz Sekcji Psychiatryczno-Biologicznej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Rekomendują one w leczeniu tych zaburzeń stosowanie preparatów melatoniny najwyższej jakości – zarejestrowanych jako leki. Leczenie zaburzenia z opóźnioną fazą snu i czuwania (DSWPD), zaburzenia z nie 24-godzinnym oraz z nieregularnym rytmem snu i czuwania (ISWRD) należy rozpoczynać od dawki 5 mg. Dopiero po 6-12 tygodniach leczenia, po uzyskaniu i utrwaleniu poprawy, zmniejsza się dawki do 0,5-3 mg. W razie konieczności 6-12-tygodniowe cykle stosowania wyższych dawek melatoniny można powtarzać kilkakrotnie w ciągu roku.

Hesperydyna, należąca do grupy flawonoidów zwanej flawanonami, może być izolowana w dużych ilościach ze skórek niektórych owoców cytrusowych. Liczne badania wykazały efekty terapeutyczne hesperydyny i jej aglikonu (hesperetyny) w różnych rodzajach chorób, np. w zaburzeniach neurologicznych i psychiatrycznych, chorobach sercowo-naczyniowych i innych. Zastosowanie hesperydyny w farmakoterapii wynika z jej właściwości przeciwzapalnych, przeciwutleniających, zwiększających wrażliwość na insulinę i obniżających poziom lipidów we krwi. Artykuł stanowi przegląd badań przedklinicznych i klinicznych opisujących zastosowanie hesperydyny, a także informacji na temat jej występowania i farmakokinetyki.

Wątroba to narząd wielofunkcyjny, pełniący kluczową rolę w procesach detoksykacji organizmu. Zaburzenia funkcjonowania wątroby mogą być wynikiem złej diety, nadmiernej ekspozycji na substancje szkodliwe (leki, alkohol), infekcji wirusowych, chorób autoimmunizacyjnych bądź nowotworowych. Leki OTC oraz suplementy diety wspomagające funkcjonowanie wątroby i dróg żółciowych wykazują działanie żółciopędne, żółciotwórcze bądź hepatoprotekcyjne. Mogą być stosowane doraźnie, w stanach niestrawności lub jako uzupełnienie leczenia choroby podstawowej wątroby.

Grzybica stóp to zakażenie skóry wywołane przez grzyby (w szczególności dermatofity), obejmujące podeszwową powierzchnię stóp, palców i fałdów międzypalcowych. Grzybica jest chorobą, na której powstanie składać się może wiele czynników. Występuje zarówno u osób ze zdrową, jak i obniżoną odpornością.

Infekcje układu moczowego są jedną z najczęstszych przyczyn interwencji lekarskich. Czynnikiem etiologicznym, który w 70-95% przypadków wywołuje zakażenie układu moczowego, jest Escherichia coli. W leczeniu infekcji dróg moczowych pomocne będą nasiadówki, zioła i leki moczopędne, a w cięższych przypadkach antybiotykoterapia. W leczeniu tych zakażeń istotne jest także przestrzeganie zachowań profilaktycznych, które wspomagają terapię farmakologiczną i pozwalają zapobiec kolejnym infekcjom.

Jestem już głęboko zniesmaczony i znudzony konferencjami, panelami, okrągłymi stołami i innymi bzdetami poświęconymi tak zwanej „reformie służby zdrowia”, gdzie to rzekomo chodzi tylko, ale tylko i wyłącznie o pacjenta. Tak naprawdę spierają się lobby różnych obediencji – a to lekarzy, a to farmaceutów, a to firm farmaceutycznych wspieranych przez tzw. organizacje pacjentów, kancelarie adwokackie i kogo jeszcze tam się da. Jak wiadomo, w naszym nieszczęśliwym kraju absolutnie wszyscy znają się „na zdrowiu” i są w stanie udzielać a vista prostych, cudownych porad – odpłatnie i nawet nieodpłatnie, byle się wedrzeć do jakiejś stacji telewizyjnej czy radiowej, a nawet do Internetu i nagadać to, co ciśnie na wątrobie lub to, czym zostali nakarmieni przez zawodowych populistów, czyli znaczną część polityków i nie tylko. Sprzyjają temu zmienne konfiguracje parlamentarne i opisana powyżej walka bardzo licznych buldogów pod dywanem.

Magnez jest niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania organizmu składnikiem odżywczym. Uczestniczy w ponad 300 procesach metabolicznych, przemianach węglowodanów i tłuszczy. Pełni również rolę w oporności na insulinę. Pomaga utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi, mocne kości oraz stały rytm serca. Magnez występuje naturalnie w niektórych produktach żywnościowych i jest dostępny jako suplement diety. Naturalnymi źródłami magnezu w żywności są: zielone, liściaste warzywa (np. szpinak), orzechy, fasola, groch, soja, pełnoziarniste płatki zbożowe. Suplementy magnezu dostępne są w rozmaitych postaciach. Szybkość wchłaniania suplementów magnezu różni się w zależności od ich rodzaju – preparaty w formie rozpuszczalnej są lepiej wchłaniane z jelit. Uważa się, że suplementy magnezu w formie cytrynianu, mleczanu i chlorku są wchłaniane lepiej niż suplementy magnezu w postaci tlenku i siarczanu. Suplementacja magnezem może nie być bezpieczna dla osób zażywających leki moczopędne, leki nasercowe lub antybiotyki. Niedobór magnezu może spowodować poważne objawy: nadciśnienie i choroby układu sercowo-naczyniowego, nerek i uszkodzenie wątroby.

Magnez jest niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania organizmu składnikiem odżywczym. Uczestniczy w ponad 300 procesach metabolicznych, przemianach węglowodanów i tłuszczy. Pełni również rolę w oporności na insulinę. Pomaga utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi, mocne kości oraz stały rytm serca. Magnez występuje naturalnie w niektórych produktach żywnościowych i jest dostępny jako suplement diety. Naturalnymi źródłami magnezu w żywności są: zielone, liściaste warzywa (np. szpinak), orzechy, fasola, groch, soja, pełnoziarniste płatki zbożowe. Suplementy magnezu dostępne są w rozmaitych postaciach. Szybkość wchłaniania suplementów magnezu różni się w zależności od ich rodzaju – preparaty w formie rozpuszczalnej są lepiej wchłaniane z jelit. Uważa się, że suplementy magnezu w formie cytrynianu, mleczanu i chlorku są wchłaniane lepiej niż suplementy magnezu w postaci tlenku i siarczanu. Suplementacja magnezem może nie być bezpieczna dla osób zażywających leki moczopędne, leki nasercowe lub antybiotyki. Niedobór magnezu może spowodować poważne objawy: nadciśnienie i choroby układu sercowo-naczyniowego, nerek i uszkodzenie wątroby.

Biosynteza melatoniny w komórkach szyszynki przebiega w rytmie okołodobowym zawiadywanym przez wewnętrzny zegar biologiczny. Po okresie wzmożonej aktywności, w godzinach wieczornych, dochodzi do stopniowego wzrostu produkcji melatoniny. Z każdą kolejną godziną pogłębia się spadek aktywności psychofizycznej i metabolicznej oraz nasila się subiektywne uczucie senności. Chronobiologiczne zaburzenia snu dotyczą dysregulacji rytmu sen-czuwanie. Dzieje się tak np. po szybkiej zmianie stref czasowych i w przebiegu zespołu opóźnionej fazy snu oraz zespołu przyspieszonej fazy snu.