2020-02-18 Artykuł

Luteina w suplementach diety

Luteina należy do karotenoidów szeroko stosowanych w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym. Ponieważ totalna synteza chemiczna (3R,3'R,6'R)-luteiny i jej stereoizomerów jest długa, komercyjnie dostępna luteina jest ekstrahowana z kwiatów aksamitki. W ekstrakcie jest mieszanina mono- i diestrów luteiny. Suplementy diety najczęściej zawierają od 250 μg do 20 mg luteiny. Chociaż bardzo wysokie dawki nie były toksyczne, jednak jest za mało danych, aby je bezpiecznie polecać przy długoterminowym stosowaniu. Suplementacja luteiny powoduje wzrost jej stężenia w surowicy krwi i plamce żółtej oka. Coraz więcej dowodów potwierdza rolę luteiny i zeaksantyny w prewencji zwyrodnienia plamki żółtej (AMD), a spożycie produktów z luteiną może poprawiać zdrowie narządu wzroku.

Luteina to ciemnoczerwony barwnik karotenoidowy nierozpuszczalny w wodzie, z maksimum absorpcji promieniowania przy ok. 450 nm. Jest obecna w ludzkim osoczu, ale największe jej stężenie występuje w plamce żółtej oka. Karotenoidy, ze względu na obecność systemu sprzężonych pojedynczych i podwójnych wiązań chemicznych, absorbują światło widzialne i UV, zwłaszcza w zakresie niebieskim (400-500 nm), groźniejszym dla fotoreceptorów niż światło czerwone.
Stężenie karotenoidów w plamce żółtej oka jest największe w centralnym miejscu siatkówki (13 ng/mm2) i maleje ku jej peryferiom (do 0,05 ng/mm2). Zmienia się też skład karotenoidów: w dołku siatkówki jest dwukrotnie więcej zeaksantyny i mezoksantyny niż luteiny, ale w odległych jej częściach dominuje luteina. Aby zapewnić prawidłową ochronę fotoreceptorów, potrzebne są więc minimum dwa karotenoidy: luteina i zeaksantyna, które muszą być dostarczane z dietą, ponieważ organizm człowieka ich nie wytwarza.
 

W suplementach diety obecnych na rynku najczęściej znajdują się dwa aktywne składniki: luteina i zeaksantyna w dawkach dziennych odpowiednio 10 i 2 mg (5:1), izolowane z aksamitki wzniesionej (Tagetes erecta) i podawane w kapsułkach z olejem. […]

 

  Czytaj pełny tekst

Autor: prof. dr hab. Iwona Wawer, dr hab. Katarzyna Paradowska

Data publikacji: 2020-02-18

Źródło: "Lek w Polsce" nr 01/2020

Słowa kluczowe: luteina, zeaksantyna, karotenoidy, plamka żółta, AMD, Tagetes erecta

1. Bone RA, Landrum JT, Friedes LM, Gomez CM, Kilburn MD, Menendez E, et al. Distribution of lutein and zeaxanthin stereoisomers in the human retina. Experimental Eye Research. 1997;64(2):211-218.

2. Abdel-Aal el SM, Rabalski I. Composition of Lutein Ester Regioisomers in Marigold Flower, Dietary Supplement, and Herbal Tea. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 2015;63(44):9740-8746.

3. EFSA (European Food Safety Authority). Scientific Opinion on the re-evaluation of lutein (E 161b) as a food additive. EFSA Panel on Food Additives and Nutrient Sources added to Food (ANS). EFSA Journal. 2010;8(7):1678.

4. EFSA (European Food Safety Authority). Opinion of the Scientific Panel on Food Additives, Flavourings, Processing Aids and Materials in Contact with Food on a request from the Commission related to Lutein for use in foods for nutritional uses. Question EFSA Q-2003-128. Adopted on 26 January 2006.

5. Shao A, Hathcock JN. Risk assessment for the carotenoid’s lutein and lycopene. Regulatory Toxicology and Pharmacology. 2006;45(3):289-298.

6. Al-Delaimy WK, van Kappek AL, Ferrari P, et al. Plasma levels of six carotenoids in nine European countries: report from the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC). Public Health Nutrition. 2004:7(6): 713-722

7. Szostak WB, Szostak-Węgierek D. Żywienie w profilaktyce zwyrodnienia plamki żółtej. Przegląd Lekarski. 2008;65(6):308-311.

8. Age-Related Eye Disease Study Research Group: A randomized, placebo-controlled, clinical trial of high-dose supplementation with vitamins c and e, beta carotene, and zinc for age-related macular degeneration and vision loss: AREDS report, No.8. Archives of Ophthalmology. 2001;119(10):1417-1436.

9. Age-related eye disease study research group: the relationship of dietary carotenoid and vitamin A, E, and C intake with age-related macular degeneration in a case-control study AREDS report, No. 22. Archives of Ophthalmology. 2007;125(9):1225-1232.

10. Castro Lima V, Rosen RB, Farah M. Macular pigment in retinal health and disease. International Journal of Retina and Vitreous. 2016;2:19-28.

11. Moeller SM, Parekh N, Tinker L, Ritenbaugh C, Blodi B, Wallace RB, et al. For the CAREDS Research Study Group: Associations between intermediate age-related macular degeneration and lutein and zeaxanthin in the carotenoids in age-related Eye disease study (CAREDS). Archives of Ophthalmology. 2006;124:1151-1162.

12. Cho E, Hankinson SE, Rosner B, Willett WC, Colditz GA. Prospective study of lutein/zeaxanthin intake and risk of age-related macular degeneration. The American Journal of Clinical Nutrition. 2008;87(6):1837-1843.

13. Ma L, Dou HL, Wu YQ, Huang YM, Huang YB, Xu XR, Zou Z., Lin XM. Lutein and zeaxanthin intake and the risk of age-related macular degeneration: a systematic review and meta-analysis. British Journal of Nutrition. 2012;107(3):350-359.

14. Feigl B, Morris CP, Voisey J, et al. The relationship between BCMO1 gene variants and macular. pigment optical density in persons with and without age-related macular degeneration. PLoS One. 2014;19;9(2):e89069.

15. Borel P, de Edelenyi FS, Vincent-Baudry S, Malezet-Desmoulin C, Margotat A, Lyan B, Gorrand JM, Meunier N, Drouault-Holowacz S, Bieuvelet S. Genetic variants in BCMO1 and CD36 are associated with plasma lutein concentrations and macular pigment optical density in humans. Annals of Medicine. 2011;43(1):47-59.

16. Landrum JT, Bone RA, Joa H, Kilburn MD, Moore LL, Sprague KE. A one-year study of the macular pigment: The effect of 140 days of a lutein supplement. Experimental Eye Research. 1997;65:57-62.

17. Agostoni C, Bresson J, Fairweather-Tait S, et al. Scientific opinion on the substantiation of health claims related to lutein and protection of DNA, proteins and lipids from oxidative damage (ID 3427), protection of the skin from UV induced (including photo-oxidative) damage (ID 1605, 1779) and maintenance of normal vision (ID 1779, 2080) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006. EFSA Journal. 2011;9(2030):e2030.

18. EFSA Panel on Dietetic Products Nutrition and Allergies (NDA). Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to lutein and maintenance of vision (ID 1603, 1604, 1931) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006. EFSA Journal. 2010;8(2):1492-1519.

19. Nolan JM, Stack J, O’Connell E, et al. The relationships between macular pigment optical density and its constituent carotenoids in diet and serum. Ivestigative Ophthalmology & Visual Science. 2007;48(2):571-582.

20. Bone RA, Landrum JT. Dose-dependent response of serum lutein and macular pigment optical density to supplementation with lutein esters. Archives of Biochemistry and Biophysics. 2010;504:50-55.

21. Yao Y, Qiu QH, Wu XW, Cai ZY, Xu S, Liang XQ. Lutein supplementation improves visual performance in Chinese drivers: 1-year randomized, double-blind, placebo-controlled study. Nutrition.2013;29:958-964.

22. Ma L, Lin XM, Zou ZY, Xu XR, Li Y, Xu R. A 12-week lutein supplementation improves visual function in Chinese people with long-term computer display light exposure. British Journal of Nutrition. 2009;102:186-190.

23. Bernstein PS, Li B, Vachali PP, Gorusupudi A, Shyam R, Henriksen BS, Nolan JM. Lutein, zeaxanthin, and meso-zeaxanthin: The basic and clinical science underlying carotenoid-based nutritional interventions against ocular disease. Progress in Retinal and Eye Research. 2016;50:34-66.

24. Obana A, Tanito M, Gahto Y, Okazaki S. Gellermann W, Bernstein PS. Changes in macular pigment optical density and serum lutein concentration in Japanese subjects taking two different lutein supplements. PLoS One. 2015;10(10): e0139257.

25. Xue C, Rosen R, Jordan A, Hu DN. Management of ocular diseases using lutein and zeaxanthin: What have we learned from experimental animal studies? Journal of Ophthalmology. 2015;2015(523027):1-11.

26. Kelly D, Coen RF, Akuffo KO, Beatty S, Dennison J, Moran R, et al. A cognitive function and its relationship with macular pigment optical density and serum concentrations of its constituent carotenoids. Journal of Alzheimer's Disease. 2015;48:261-277.

 

 

POWRÓT
reklama Baner_prawy_ZALOGU-SIE
...
kup najnowszy numer »
Info
Najczęściej czytane
Redaktor poleca
GP

Na skróty

Informacje

Copyright © Medyk sp. z o.o