Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 10% populacji choruje rocznie na depresję. Niestety, mimo jej powszechnego występowania, wciąż stanowi temat tabu – szczególnie w miejscu zatrudnienia. IX edycja ogólnopolskiej kampanii społecznej Forum Przeciw Depresji stawia sobie za cel znalezienie odpowiedzi na pytanie: Jak „pracować” z depresją?

Dr n. med. Sławomir Murawiec, specjalista w dziedzinie psychiatrii, podkreśla: „Pacjent z depresją, który na co dzień pozostaje aktywny zawodowo, wymaga indywidualnego podejścia i zrozumienia ze strony pracodawcy. Może mieć problemy z pamięcią, koncentracją, bardzo często trudno jest mu poradzić sobie z ilością obowiązków, które są mu powierzane. Co prawda obecny jest w pracy, ale wydajność jego jest znacznie ograniczona. Dlatego tak istotnym jest, aby jak najszybciej otrzymał niezbędną pomoc i optymalne wsparcie terapeutyczne – po to, aby jak najszybciej mógł odczuć poprawę samopoczucia i wrócić do zdrowia”.

Depresja według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 2020 r. stanie się drugą najczęstszą przyczyną niepełnosprawności wynikającej ze stanu zdrowia. Obecnie na depresję choruje 350 mln osób na świecie, w Polsce ok. 1,5 mln. Choroba dwa razy częściej diagnozowana jest u kobiet aniżeli u mężczyzn. Objawia się smutkiem, utratą zainteresowań i przyjemności, poczuciem winy, niską  samooceną, zaburzeniami snu i apetytu, uczuciem zmęczenia i osłabieniem koncentracji, także anhedonią (nieumiejętnością odczuwania emocji). Niejednokrotnie chorobie towarzyszą objawy somatyczne: bóle brzucha, głowy, pleców, mięśni, bóle w klatce piersiowej czy też drżenie rąk. Skrajnym objawem depresji są myśli samobójcze, które nierzadko kończą się próbą samobójczą. Według danych Komendy Głównej Policji w 2013 r. w Polsce odnotowano 8579 zamachów samobójczych, z których 6097 zakończyło się zgonem. Z ogólnej liczby dokonanych prób samobójczych 7000 przypadków dotyczyło mężczyzn, przy czym z tej liczby zgonami zakończyło się 5193. Dla porównania z rokiem poprzednim – w 2012 r. 4177 prób samobójczych (spośród 5791 zanotowanych) zakończyło się zgonem. Wszechobecnie zauważalne zmiany cywilizacyjne niewątpliwie przyczyniają się do większej liczby zachorowań na depresję. Rozwój technik komunikacyjnych, powodujący wrażenie ciągłej obecności w pracy i przebywania pod stałą kontrolą, mało czasu przeznaczanego na sen, działania pod presją, zawrotne tempo życia (zachwiane proporcje pracy i wypoczynku) sprzyjają powstawaniu zaburzeń depresyjnych z różnym nasileniem i przebiegiem.

Na depresję najczęściej chorują osoby w wieku najwyższej aktywności zawodowej, 20-40 lat. Choroba jest główną przyczyną utraty wydajności pracy z powodu zwolnień lekarskich i wcześniejszego przechodzenia na rentę. Odczuwalnym zjawiskiem staje się prezenteizm (ang. presence - obecność), oznaczający co prawda obecność w pracy, ale mniej efektywną. Wiąże się ze spadkiem koncentracji, co ma bezpośredni wypływ na wydajność pracy. Szacuje się, że jest ona wtedy przeciętnie o 5-6 godz. tygodniowo niższa w porównaniu do osób bez depresji. Współczesna depresja niesie więc ze sobą już nie tylko zmagania samego pacjenta i jego najbliższych, coraz częściej angażuje także  pracodawców i stawia przed nimi nowe wyzwania.

W 2012 r. Europejskie Stowarzyszenie na Rzecz Walki z Depresją zrealizowało badanie IDA (Impact of Depression in the Workplace in Europe Audit), które pokazało, jakie skutki niesie ze sobą depresja w miejscu pracy. Badanie przeprowadzono wśród 7065 respondentów w wieku 16-64 lata, którzy pracują na różnych stanowiskach, w tym kierowniczyc, lub w ciągu ostatnich 12 miesięcy byli aktywni zawodowo. Badanie objęło: Wielka Brytanię, Francję, Niemcy, Danię, Włochy, Hiszpanię, Turcję. Pokazało ono, że 1 na 10 ankietowanych europejskich pracowników doświadczył depresji (najwięcej w Wielkiej Brytanii, najmniej we Włoszech) i w związku z chorobą przebywał na zwolnieniu trwającym średnio 36 dni. Prawie 30% ankietowanych stwierdziło, że nie poinformowało swojego pracodawcy o chorobie, ponieważ w obecnej sytuacji gospodarczej Europy mogłoby to im zagrozić utratą pracy. Na pytanie dotyczące możliwości wsparcia otrzymywanego przez chorych w miejscu pracy, ankietowani odpowiedzieli: 1 na 3, że w ich miejscu pracy nie ma żadnych oficjalnych punktów wsparcia, które pomogłyby w postępowaniu w przypadku depresji pracowników. Brak wsparcia osiągnął największą skalę w Niemczech (44%), a najniższą w Turcji (10%). Kierownicy w Wielkiej Brytanii (55%) najczęściej otrzymywali pomoc z działu HR, a kierownicy w Turcji od personelu medycznego (79%).

W ramach tegorocznej kampanii Forum Przeciw Depresji od 14 stycznia działa specjalny telefon. Jak poinformowała Katarzyna Urbańska, Dyrektor ds. Komunikacji Servier Polska: „Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji (22 594 91 00) czynny będzie przez cały rok, w środy i czwartki w godzinach 17:00 – 19:00. Telefon dedykowany jest wszystkim, którzy potrzebują konsultacji, pomocy, wsparcia. Otwarcie specjalnej linii jest dla nas szczególnie ważne. Wiele osób wciąż wstydzi się choroby i boi się wykonać pierwszy krok. Jesteśmy po to, aby pomóc przełamać tabu i umożliwić kontakt ze specjalistą”. 

Na stronie internetowej dedykowanej kampanii – www.forumprzeciwdepresji.pl można uzyskać informacje o objawach, przebiegu i sposobie leczenia depresji.