Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C) stanowi jeden z istotniejszych problemów epidemiologicznych w zakresie chorób zakaźnych w Polsce. Według szacunków, w Polsce przeciwciała anty-HCV występują u 1% osób dorosłych, podczas gdy liczba osób aktywnie zakażonych, u których wykrywa się HCV RNA wynosi ok. 230 tys. (0,6%). Corocznie rejestruje się 2-3 tys. nowych zachorowań, z czego większość stanowią postaci przewlekłe WZW C (ponad 95%).

W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby wykrywanych rocznie przypadków, co może wynikać z większej dostępności badań w kierunku zakażenia HCV oraz częstszego zlecania badań przez lekarzy. Należy jednak podkreślić, że liczba zachorowań wykrywanych w kolejnych latach i rejestrowanych w systemie nadzoru epidemiologicznego nie odzwierciedla rzeczywistej dynamiki sytuacji epidemiologicznej, dlatego  większość zakażeń (ok. 80%), ze względu na długotrwały bezobjawowy przebieg, pozostaje niewykryta.

Jak wynika z dostępnych danych, w Polsce do zakażeń HCV dochodzi najczęściej w związku z wykonywanymi zabiegami medycznymi, a w placówkach niemedycznych – w związku z zabiegami kosmetycznymi, medycyny niekonwencjonalnej czy podczas wykonywania tatuażu. W grupie użytkowników narkotyków w iniekcjach w Polsce zakażonych jest ponad 50% osób.

Aktywne wykrywanie i leczenie osób zakażonych stanowi istotny element zapobiegania nowym zakażeniom poprzez eliminację źródła zakażenia dla kolejnych osób. Zwiększenie dostępności diagnostyki, dotarcie do osób nieświadomych zakażenia oraz poprawa dostępności leczenia już wykrytych zakażeń stanowią najważniejsze kierunki działań w celu ograniczenia liczby zakażonych HCV w Polsce. Dzięki staraniom ekspertów w dziedzinie chorób zakaźnych oraz środowisk pacjentów w Polsce są już dostępne i objęte refundacją najnowsze leki o bezpośrednim działaniu przeciwwirusowym o bardzo wysokiej skuteczności leczenia, w tym leki stosowane w  terapii bezinterferonowej.

Równolegle kontynuowane są działania prowadzące do poprawy bezpieczeństwa zabiegów wykonywanych w placówkach medycznych: wdrażanie odpowiednich procedur, dostępność sprzętu w odpowiedniej ilości oraz ciągła edukacja personelu.

Ogromnym krokiem w stronę stworzenia podstaw do opracowania krajowej strategii zwalczania WZW C było wdrożenie projektu „Zapobieganie zakażeniom HCV”. Projekt ten jest współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej oraz Ministra Zdrowia, realizowany (2012-2016) przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny we współpracy z Instytutem Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, Uniwersytetem Medycznym w Lublinie oraz Głównym Inspektoratem Sanitarnym.

Podstawowym celem działań jest opracowanie podstaw do zaplanowania długofalowej strategii przeciwdziałania zakażeniom HCV i zwalczania WZW C w Polsce poprzez analizę sytuacji epidemiologicznej, ocenę ryzyka zakażeń w placówkach medycznych i sektorze usług o zwiększonym ryzyku transmisji zakażeń krwiopochodnych, przygotowanie założeń rutynowych badań diagnostycznych, zwłaszcza wśród użytkowników substancji psychoaktywnych, jak również opracowanie i przeprowadzenie programu edukacyjnego w zakresie społecznego uświadomienia problemu zakażeń HCV i zasad zapobiegania tym zakażeniom, ze szczególnym uwzględnieniem pracowników ochrony zdrowia.

Projekt „Zapobieganie zakażeniom HCV” jest jak dotąd najważniejszym przedsięwzięciem podejmowanym w ramach działalności na rzecz poprawy sytuacji epidemiologicznej w zakresie zakażeń HCV w Polsce.

Światowy obraz rozpowszechnienia wirusowego zapalenia wątroby zmienia się bardzo szybko. W związku z tym podczas tegorocznej kampanii Światowego Dnia WZW zostanie przeprowadzonych szereg istotnych inicjatyw, w tym działań na wysokim szczeblu.