Otyłość to drugi po paleniu tytoniu czynnik rozwoju chorób przewlekłych, w tym nowotworów złośliwych. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że co roku nadwaga i otyłość są przyczyną około 320 tys. zgonów kobiet i mężczyzn w 20 państwach zachodniej Europy. W większości krajów Europy, ponad 50% osób dorosłych ma nadwagę lub jest otyłych, a w niektórych państwach wskaźnik ten wynosi nawet 70%. Po raz kolejny 24 października obchodzony jest Światowy Dzień Walki z Otyłością.

Także w Polsce otyłość i nadwaga stanowią poważny problem społeczny: aż 64% mężczyzn i 49% kobiet w naszym kraju ma nieprawidłową masę ciała. Jak wykazują badania, że otyłość  i nadwaga mogą wiązać się z rakiem okrężnicy, z nowotworem piersi, trzonu macicy, nerki
i gruczolakorakiem przełyku.

- "Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że otyłość to nie tylko kwestia wyglądu, ale poważna choroba, która może powodować powstawanie nowotworów złośliwych. Aby zadbać o nasze zdrowie i ustrzec się przed nowotworem można działać profilaktycznie – tzn. troszczyć się, aby Wskaźnik Masy Ciała (BMI) nie przekraczał określonej normy. Jak wskazuje Europejski kodeks walki z rakiem, aby zminimalizować ryzyko zachorowania na nowotwory, należy przestrzegać zaleceń prawidłowego sposobu żywienia. Jednak to nie wystarcza. Trzeba jeszcze być aktywnym w życiu codziennym i ograniczać ilość czasu spędzanego w pozycji siedzącej. Pamiętajmy o tym, że to my sami odpowiadamy za nasze zdrowie. Możemy w łatwy sposób zapobiec pojawieniu się nowotworów, wystarczy zmienić tryb życia na zdrowszy i zmodyfikować niekorzystne przyzwyczajenia" – mówi prof. dr hab. n. med. Witold Zatoński, kierownik Zakładu Epidemiologii Centrum Onkologii - Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. To instytucja, która realizuje zadanie "Prewencja pierwotna nowotworów" w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych.

Problem nowotworów w Polsce wciąż jest poważny. Liczba chorych na raka ciągle rośnie. Chorują nie tylko ludzie starsi, ale także osoby w młodym wieku. W 2012 r. odnotowano w naszym kraju ponad 152 tys. zachorowań na nowotwory. Szacuje się, że na każde 100 tys. osób w polskiej populacji w 2012 r. u ponad 397 zdiagnozowano nowotwór, a około 575 tys. osób żyło z tą chorobą zdiagnozowaną w ciągu poprzednich 10 lat. Dlatego tak ważna jest prewencja pierwotna polegająca na zapobieganiu chorobie, dzięki zmianom swoich codziennych nawyków i wyeliminowaniu niebezpiecznych dla naszego zdrowia przyzwyczajeń. Zbiór sposobów na zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka przedstawia Europejski kodeks walki z rakiem. Wśród zaleceń Kodeksu znajdują m.in. takie zasady jak: wystrzeganie się palenia tytoniu i picia alkoholu, utrzymywanie prawidłowej masy ciała, regularne ćwiczenia ruchowe, stosowanie odpowiedniej diety czy unikanie nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne.

Jednym z zaleceń prewencji pierwotnej nowotworów jest utrzymywanie prawidłowej masy ciała. Dla sprawdzenia, czy masa ciała jest prawidłowa wystarczy obliczyć swój Wskaźnik Masy Ciała (BMI). Jest to współczynnik określający stosunek wagi do wzrostu podanego w metrach kwadratowych. Jeżeli BMI waha się od 25,0 do 29,9 kg/m² to wynik wskazuje na nadwagę, gdy zaś wskaźnik jest większy lub równy 30 kg/m² – mamy do czynienia z otyłością.

- "Każdy z nas powinien kontrolować swoją masę ciała. Nie bójmy się, ważmy się nawet codziennie. Dzięki temu będziemy wiedzieli, czy powinniśmy zrzucić zbędne kilogramy. Nadwaga i otyłość mogą powodować poważne choroby – nie tylko zawał serca, udar, cukrzycę, ale też nowotwory złośliwe. Dlatego warto skupić się na prawidłowej diecie i aktywności fizycznej  (chociażby chodzeniu), aby uniknąć choroby w przyszłości. Badania mówią, że nawet 90% nowotworów możemy zapobiec poprzez zmianę niekorzystnych dla zdrowia zachowań, takich jak np. palenie papierosów, picie alkoholu, brak ruchu czy nieprawidłowe żywienie. Tak niewiele wysiłku trzeba, aby o siebie zadbać" – mówi dr n. med. Wioleta Respondek, kierownik Pracowni Prewencji i Leczenia Otyłości w Instytucie Żywności i Żywienia w Warszawie.